Беларусь славіцца сваім прыродным багаццем — нездарма яе ласкава завуць «сінявокай» і абсалютна без перабольшання клічуць «лёгкімі Еўропы», таму што менавіта беларускія балоты забяспечваюць яе кіслародам. На тэрыторыі нашай краіны размешчаны ўнікальны запаведнік Белавежская пушча, вядомы зубрамі і рэзідэнцыяй беларускага Дзеда Мароза, у госці да якога можна патрапіць у любую пару года. На жаль, чарнобыльская катастрофа, якая адбылася ў 1986 годзе, наклала свой адбітак на ўсе сферы жыцця Беларусі, асабліва на прыроду. Таму стварэнне Палескага дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка стала неабходным.

Чарнобыль і Беларусь: запаведнік у зоне адчужэння

Аварыя на чарнобыльскай атамнай электрастанцыі стала чорным днём у найновай гісторыі Беларусі. Была забруджана сапраўды шырокая тэрыторыя, на якой да выбуху пражывала больш за 22 тысячы чалавек. Палескі запаведнік быў утвораны 18 ліпеня 1988 года і часткова займае тры раёны Беларусі, якія найболей моцна пацярпелі ад наступстваў аварыі — Хойніцкага, Брагінскага і Нараўлянскага.

У лічбах Палескі радыяцыйны запаведнік —  гэта:

• больш за 4 мільёны долараў штогадовых выдаткаў;

• больш за 215 тысяч гектараў тэрыторыі;

• 1251 від раслін (прадстаўлена больш за дзве трэці наогул усёй разнастайнасці, якая ў нас сустракаецца), прычым 18 відаў знаходзяцца ў Чырвонай кнізе Беларусі;

• 54 віды млекакормячых, 25 — рыб і 280 відаў птушак, якія абралі гэтыя землі сваёй хатай;

• 700 чалавек у штаце супрацоўнікаў Палескага экалагічнага запаведніка;

• 96 вёсак, аграгарадкоў і мястэчкаў, у якіх людзі больш не змогуць жыць ніколі.

Функцыі Палескага дзяржаўнага запаведніка:

• распрацоўка комплексу прэвентыўных мер па недапушчэнні радыяцыйнага забруджвання суседніх тэрыторый;

• кантроль і фіксаванне змен радыяцыйнага фону;

• даследаванне стану глебы, паветра, вады, жывёл і раслін;

• выкананне кантрольна-прапускнога рэжыму, выкананне неўмяшання ў натуральную ход развіцця жыцця.

Нягледзячы на тое, што на тэрыторыі ПГРЭЗ знаходзіцца прыкладна трэць ад усёй колькасці, што выпала ў Беларусі, цэзія-137, 73% стронцыя-90 і 97% ізатопаў плутонія-238, 239, 240, тут створаны ідэальныя ўмовы для жывёл. Яны размножваюцца і квітнеюць без антрапагеннага ўмяшання, назіраецца станоўчая дынаміка павелічэння пагалоўя фауны рэдкіх відаў — менавіта таму Палескі радыяцыйна-экалагічны запаведнік прыцягвае сюды біёлагаў.

Цікавыя факты пра Палескі запаведнік:

• Не толькі Белавежская пушча можа пахваліцца вялікім пагалоўем зубраў — сярод жывёл радыёлагічнага запаведніка ёсць і зубры. У статку налічваецца 145 асобін.

• Працаўнікі запаведніка займаюцца гадоўляй племянных канёў.

• 40 яго супрацоўнікаў маюць навуковыя ступені. Тут вядзецца навукова-даследчая праца па трох кірунках: радыяцыйна-экалагічны маніторынг, вывучэнне экалогіі мясцовай флоры і фауны, лабараторыя радыяцыйных вымярэнняў.

• Тут створаны ўсе ўмовы для таго, каб можна было вывучаць развіццё дзікай прыроды ва ўмовах абсалютнай адсутнасці ўмяшання ў яе чалавека.

• На тэрыторыі Палескага радыёлагічнага запаведніка ажыццяўляецца паспяховая нарыхтоўка і рэалізацыя драўніны лепшай якасці.

• Тут дзейнічае кантрольна-прапускны рэжым, таму для наведвання запаведніка патрабуецца пропуск і дакумент, які пацвярджае асобу.

На паўночным захадзе ад запаведніка размяшчаецца нацыянальны парк «Прыпяцкі» — палескі журавінавы рай. Вось яго вы можаце наведаць на абсалютна законных падставах, не асцерагаючыся радыяцыі. Засталося толькі забраніраваць пуцёўку ці пражыванне — і наперад, насустрач прыгодам!