Чырвоная кніга Беларусі — гэта пералік відаў раслін і жывёл, якім пагражае поўнае знікненне ці такая пагроза можа з’явіцца ў выніку планамернага знішчэння яе прадстаўнікоў. Збор узораў раслін, паляванне на прадстаўнікоў фауны, якія пералічваюцца ў ёй, строга забаронены.

Цікавы факт ад VETLIVA: у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь занесены не толькі віды, якія знаходзяцца пад прамой пагрозай поўнага знікнення. У ёй размешчаны таксама «чорны спіс» — пералік тых прадстаўнікоў флоры і фауны, якія больш не сустракаюцца ў Беларусі.

Пастанову пра стварэнне Чырвонай кнігі Рэспублікі Беларусь вынесла Рада Міністраў БССР у 1979 г. За час свайго існавання яна вытрымала некалькі перавыданняў, прычым кожная новая рэдакцыя папаўнялася новымі відамі і выключала некаторыя старыя, пагроза для якіх паступова знікла:

1. Першае аднатамовае выданне ўбачыла святло ў 1981, у спіс уваходзілі 80 відаў фауны і 85 відаў флоры.

2. Наступнае выданне Чырвонай кнігі (1993 г) стала двухтамовым. Спіс пашырэў і папоўніўся.

3. Трэцяе выданне было выпушчана на рускай мове ў 2006 г. У яго ўвайшлі 189 відаў жывёл і 274 відаў раслін, 24 — лішайнікаў і 29 — грыбоў. Некаторыя былі выключаны са спісу, а некаторыя апынуліся пад пагрозай знікнення — таму іх дадалі:

• у раздзел «Фауна» дадалі 63 новых і пры гэтым выключылі 57 відаў,

• у раздзел «Флора» — дадалі 91, выключылі 31 від, у тым ліку было выключана 4 віды лішайнікаў і дададзена 11, а грыбоў выключылі 3 і дадалі 15 іншых відаў.

Цікавы факт ад VETLIVA: каб даведацца, якія віды знаходзяцца пад пагрозай знішчэння, не абавязкова ісці ў бібліятэку. Больш за дзесяць гадоў, з 2007, поўная версія Чырвонай кнігі даступная ў сетцы Інтэрнэт.

Чырвоная кніга Беларусі: віды і катэгорыі прыродаахоўнай значнасці

Адрозніваюць 4 розных ступені пагрозы для прадстаўнікоў флоры і фауны Беларусі:

• I катэгорыя — яна прысвойваецца відам, якім пагражае поўнае знікненне ў хуткім часе. Іх папуляцыю магчыма аднавіць толькі з дапамогай чалавека падчас распрацаванага комплексу мер. Сюды адносяць прадстаўнікоў жывёльнага і расліннага свету, якія маюць ключавую значнасць для прыроды Беларусі.

• II катэгорыя — сюды адносяцца тыя віды, колькасць якіх паступова скарачаецца і ў будучыні ім можа пагражаць поўнае выміранне (пры адсутнасці прамой пагрозы ў дадзены момант).

• III катэгорыя прысвойваецца відам, якія могуць гіпатэтычна знікнуць у будучыні.

• IV катэгорыя складаецца з відаў, якія не ўвайшлі ў групы рызыкі з першых трох пунктаў.

Чырвоная кніга Беларусі: жывёлы

Жывёлы Чырвонай кнігі Рэспублікі Беларусь не абмяжоўваюцца ўсім вядомымі зубрамі, паглядзець на якіх людзі прыязджаюць у Белавежскую пушчу і іншыя нацыянальныя паркі Беларусі.

Пад пагрозай знаходзяцца нават тыя жывёлы, якія, здавалася б, сустракаюцца не так ужо і рэдка:

• звычайная рысь (калі вы яшчэ не бывалі на экскурсіі ў Гомелі, нагадаем, што менавіта гэта жывёла намалявана на гербе горада над Сожам);
• буры мядзведзь,
• барсук;
• балотная сава,
• чорны бусел,
• звычайная палятуха і інш.

VETLIVA папярэджвае: адпраўляючыся на рыбалку (напрыклад, на адпачынак у аграсядзібу), не забудзьцеся азнаёміцца са спісам рыб, занесеных у Чырвоную кнігу. Памятайце: няведанне закона не вызваляе ад адказнасці!

Чырвоная кніга Беларусі: расліны

Што можа быць лепш, чым улетку прынесці дахаты і паставіць у вазачку букет духмяных палявых кветак! Аднак памятайце, што нават бяскрыўдная знешне расліна можа апынуцца ў Чырвонай кнізе.

Сярод самых вядомых гэта:

• венерын чаравічак,
• гарлачык белы,
• купальнік горны,
• сон-трава лугавы і інш.

Рада ад VETLIVA: не губіце выдатныя расліны! Яны пацешаць вас сваім красаваннем максімум некалькі дзён. Лепш адпраўляйцеся на экскурсію ў Бярэзінскі біясферны запаведнік. Экскурсія па экасцежцы падорыць вам незабыўныя эмоцыі і ўражанні, а прыгажосць кветак, якія там растуць, можна захаваць на фота і любавацца імі па прыездзе колькі душы заўгодна!