Адной з важных культурных славутасцяў Мінска з'яўляецца тэатр імя Я. Купалы, які ганарліва носіць званне нацыянальнага акадэмічнага тэатра. Будынак тэатра быў збудавана за кошт ахвяраванняў мясцовых жыхароў у 1890 годзе па праекце двух архітэктараў – К. Казлоўскага і К. Увядзенскага. Пры будаўніцтве былі выкарыстаны найноўшыя тэхналогіі тых часоў. На той момант зала тэатра ўмяшчала да 550 наведвальнікаў.

Першы спектакль, які ўбачылі сцены тэатра разам з гледачамі, зваўся «Злосць дня».

У 1944 годзе тэатр атрымаў сваю сучасную назву, якую носіць і да сённяшняга дня, у гонар вядомага беларускага літаратара Янкі Купалы. Гэта адбылося пасля пастаноўкі знакамітай «Паўлінкі», рэжысёрам якой быў Л. Літвінам.

2010 – 2013 гг. – перыяд глабальнай рэстаўрацыі тэатра.

Апісанне тэатра імя Янкі Купалы ў Мінску

Будынак тэатра ім. Я. Купалы з'яўляецца не толькі месцам правядзення шматлікіх пастановак, але і адносіцца да ліку помнікаў беларускай культуры. Архітэктурнай каштоўнасці будынак нясе мала, бо з-за шматлікіх рэстаўрацыйных работ з моманту яго заснавання і да сённяшняга дня, ён зменены да непазнавальнасці. Усярэдзіне тэатра не засталося ніводнай часткі дэкору тых часоў, калі тут праходзілі першыя спектаклі. Нягледзячы на гэты факт, пасля глабальнай рэстаўрацыі, якая завяршылася ў 2013 годзе, у тэатр імкнуцца трапіць многія з турыстаў, нават тыя, хто не вельмі блізкі да культуры краіны.

Апошняя маштабная рэстаўрацыя вялася тры гады, пачынаючы з 2010. Нават першапачатковае будаўніцтва тэатра доўжылася ўсяго 2 гады. Рэстаўратарам было складана ўзнавіць першапачатковы выгляд пабудовы, таму што за час свайго існавання яго раз-пораз дабудоўвалі і змянялі. Нават у архіўных дадзеных не было знойдзена дакладных звестак пра першапачатковы праект тэатра. Архітэктары пачалі рэстаўрацыйныя работы, абапіраючыся толькі на старыя фатаграфіі і апісанні са слоў сведак. Падчас работ будынак быў умацаваны і набыў свежы абноўлены выгляд.

Па невядомых прычынах не быў адноўлены галоўны элемент тэатра, які з'яўляўся яго адметнай рысай – уздым падлогі ў глядзельнай зале. Многія мясцовыя жыхары лічаць, што архітэктары проста не ведалі, як гэта рэалізаваць, не ведаючы дакладнага праекта першапачатковага будынка. Аднак гэта выклікала шмат абурэння сярод людзей, якія перакананы, што пры добрым бюджэце і самых новых тэхналогіях можна зрабіць усё. У канчатковым выніку рэстаўратарам часткова атрымалася вярнуць першапачатковы выгляд тэатра. Быў адноўлены не толькі фасад, але стылістычны кірунак і колеравае рашэнне ў інтэр'еры.

Але самым важным у будынку тэатра ўсё ж застаецца талент і майстэрства акцёраў, якія ўвесь час цешаць гледачоў сваёй цудоўнай акцёрскай гульнёй. Як і стагоддзе назад, у тэатр імя Я. Купалы з задавальненнем прыходзяць, як мясцовыя жыхары, так і турысты для прагляду цікавых пастановак.