Будынак казённага віннага склада ў Мінску

Будынак, прызначаны для казённага віннага склада ў Мінску, быў узведзены на мяжы XIX стагоддзя. Сам склад размяшчаўся ў пабудове з 1898 года.

Казённы склад з'яўляецца часткай былога бровара Ракоўшчыкаў, будынак якога размяшчаўся праз дарогу. Першапачаткова, пасля заснавання ў 1893 годзе, на заводзе выпускаўся толькі спірт і дрожджы. Аднак праз пару гадоў асартымент значна пашырыўся. Прадукцыя бровара братоў Самуіла і Файвіша Ракоўшчыкаў атрымала ўсе прэстыжныя ўзнагароды, магчымыя ў той час. З імі прыйшла і сусветная вядомасць мінскай гандлёвай маркі «Бр. Раковщикъ». Сакрэт поспеху прадпрымальнікаў быў просты: стаўка была зроблена на высокую якасць прадукту. Праз некаторы час завод быў выбраны ў якасці пастаўшчыка алкаголю да двара Яго Імператарскай Вялікасці. Да нашага часу ў народзе захавалася памяць аб гарэлцы высокай якасці пад назвай «Ачышчаная». Сцвярджаецца, што яна была настолькі празрыстая, што гуляла промнямі брыльянта ў сонечным святле. У 1911 годзе прадукцыя завода атрымала прызнанне за межамі Расійскай імперыі, заваяваўшы галоўную ўзнагароду на выставе ў Рыме.

Гісторыя будынка казённага віннага завода ідзе ўслед за гісторыяй асноўнага будынка завода: пасля рэвалюцыі 1917 года ў ім размяшчаецца спіртавы склад, з 1925 гэта ўжо быў будынак спіртагарэлачнага завода, у 1937 годзе памяшканне займае лікёра-гарэлачны завод. У 1958 годзе да вытворчасці быў дададзены вінны завод, а ў 1959 – дражджавы. Атрыманы вынік зліцця заводаў быў названы дрожже-вінным камбінатам. З 1964 года і па сённяшні дзень будынак завода і склада належыць прадпрыемству «Крышталь». Віно-гарэлачны завод «Крышталь» працягвае векавыя традыцыі вытворчасці якасных алкагольных напояў, якія прыносяць папулярнасць беларускіх тавараў далёка за межамі былога СССР.

Будынак завода і будынак казённага віннага склада пабудаваны з чырвонай цэглы. Патрабаванні, якія былі прад'яўленыя пры пабудове будынкаў, складаліся ў тым, што яны павінны былі быць даўгавечнымі, эканамічнымі і якаснымі.

Двухпавярховы фасад будынка асіметрычны. Кутняя частка мае выгляд вежы, атрыманай у выніку надбудовы трэцяга паверха і пакрытай чатырохсхільным дахам. Сцены вежы завяршае карніз з дэнцікуламі. Аснова дэкаратыўнага матыву фасада – шырокі пояс з арак. Аконны праём пасярэдзіне другога паверха дэкараваны лучковым сандрыкам і разарваным карнізам.

Частка корпуса, супрацьлеглая вежавай, выдзелена вузкім рызалітам, сімулюючым трохпавярховую вежу. Фасад паміж вуглавымі часткамі разрэзаны прамавугольнымі аконнымі праёмамі, маюць сандрыкі і плоскія нішы. Унутраная планіроўка пабудовы была калідорнага тыпу. У стылі галоўнага корпуса бровара можна вызначыць элементы напрамкі мадэрн.

Будынак казённага віннага склада з'яўляецца неад'емным пунктам у шматлікіх турыстычных маршрутах. Ён сведчыць, як аб былой славе легендарных жыхароў Мінска, так і аб паспяховасці сучаснай беларускай прамысловасці.