Сядзіба Скірмунтаў у вёсцы Шэметава

Беларусі, на сваёй зямлі, удалося захаваць незвычайныя па сваёй унікальнасці архітэктурныя пабудовы. Адной з такіх, служыць сядзібны маёнтак беларускіх шляхціцаў, Скірмунтаў. Сама назва мястэчка, адбываецца ад старажытнага роду Шэмета, якія валодалі гэтымі землямі яшчэ ў 16-17 стагоддзях. За ўвесь час свайго існавання, ля мястэчка было мноства ўладальнікаў: Боскія, Швыдкоўскія, Страбоўскія, Сулістроўскія, Дэспат-Зяновічы і, вядома ж, Скірмунты.

Увесь сядзібны комплекс, як гэта было прынята ў тыя часы, уключаў у сябе - дом і вялікую паркавую тэрыторыю. Парк быў пабудаваны, з пункту гледжання сіметрычна-восевай кампазіцыі, у якой цэнтрам служыў драўляны дом. Дом быў узведзены ў канцы 18 стагоддзя, на каменным фасадзе. Трохі пазней, у пачатку 19-га стагоддзя, каля маёнтка ўзвялі невялікі каменны порцік, які стаіць на высокім пандусе. На жаль, сам дом не захаваўся - у 1943 годзе, у выніку пажару, уся драўляная пабудова была знішчана.

Зараз, госці вёскі могуць убачыць захаваныя - каменны касцёл, свіран, кузню, бровар і плябанія. Часткова застаўся ранейшым і парк. Практычна цалкам захавалася ўся сістэма штучных сажалак. Зараз, дарэчы, сажалкі ўваходзяць у склад рыбнай гаспадаркі Нацыянальнага парка «Нарачанскі».

Дом будаваўся паблізу ракі, ад якога, па галоўнай паркавай алеі, можна было дабрацца да самага мястэчка Шэметава. Ад гэтай алеі адыходзіць яшчэ адна, выгнутая і вузенькая, - да касцёла Панны Марыі. Менавіта гэты касцёл, і званіца, якая стаіць побач, зараз захаваліся практычна ў першапачатковым выглядзе. Некаторыя фінансавыя цяжкасці, прымушалі Скірмунтаў будаваць гаспадарчыя пабудовы ў вельмі простых варыянтах: аднапавярховыя будынкі прамавугольнай формы, без лішняга дэкору.

Скірмунты вельмі любілі жывёл, таму за тыльным бокам дома развялі звярынец. Тут, часта любілі бываць і дзеткі, і прыезджыя госці з суседніх губерняў. На гістарычных здымках сядзібы, можна таксама ўбачыць флігеля, і выдатную аранжарэю, і вялікія масіўныя вароты пры ўездзе ў сядзібу. Хоць цяпер ад пабудоў засталіся адны руіны. Але і яны дзівяць і здзіўляюць сваёй прыгажосцю. Тут часта можна сустрэць археолагаў, гісторыкаў і фатографаў, паколькі гэта вельмі атмасфернае месца, напоўненае бытам некалькіх стагоддзяў

Выкупіўшы тут зямлю ў 18 стагоддзі, Скірмунты вырашаюць актыўна займацца «бізнэсам», і будуюць мноства прадпрыемстваў і заводаў. У 19 стагоддзі, тут працавалі бровар, вінакурня, пральня і кузня, якія цяпер таксама толькі руіны. Праз вялікую частку паркавай зоны праклалі шашу Мядзел-Свір. Самым сапраўдным упрыгожваннем вёскі Шэметава, як лічылі мясцовыя жыхары, з'яўляўся касцёл. Каб стварыць унікальнае ўбранне ўнутры храма, спецыяльна з Францыі былі запрошаны мастакі і архітэктары. Іх старанні не прайшлі дарма - зараз падобных вітражоў на тэрыторыі Беларусі няма. Да таго ж, у гэтым касцёле знаходзіцца абраз Маці Божай Нястомнай Дапамогі, якая з'яўляецца копіяй адной з абразаў касцёла, святога Альфонса ў Рыме.