У Беларусі ёсць нямала старадаўніх сядзібаў, шматлікія з якіх закінуты і ляжаць у руінах. Да іх, на жаль, адносіцца і некалі выдатны маёнтак дынастыі Патоцкіх, размешчаны ў горадзе Бярэзіна на правым беразе аднайменнай ракі. Як і шматлікія іншыя архітэктурныя пабудовы падобнага плану, за час свайго існавання ён зведаў нямала змен, а з канца XX стагоддзя паступова прыходзіў у запусценне… Сёння VETLIVA знаёміць вас з гісторыяй сядзібы Патоцкіх у Беразіно.

Гісторыя ўзнікнення сядзібы ў горадзе Беразіна

Патоцкія былі ўплывовым графскім родам з Польшчы, у якіх былі таксама валодані ў Беларусі і Украіне. На нашых землях захаваліся адразу некалькі маёнткаў, якія некалі належылі Патоцкім: сядзіба ў мястэчку Рось, у гарадах Высокае і Беразіно. 

Цікавы факт ад VETLIVA: горад Беразіно вядомы не толькі сваёй сядзібай, але і… спіртзаводам! Будынак у стылі прамысловай эклектыкі з'яўляецца сапраўдным упрыгожваннем горада. Дарэчы, каманда VETLIVA у свой час пабывала на Мазырскім бровары, дзе гатуюць медавуху, збіцень і найсмачнейшы квас. 

Ініцыятарам будаўніцтва бярэзінскай сядзібы выступіла Ганна Патоцкая-Вансовіч пасля разводу. Гэта прадстаўніца дынастыі стала самай багатай жанчынай не толькі Беразіно, але і ўсёй Беларусі. Яна планавала выкарыстоўваць сядзібу ў якасці сваёй летняй рэзідэнцыі.  

Асабняк быў узведзены ў 1858 годзе. У другой палове XIX стагоддзя ў маёнтку бурліла жыццё: да Патоцкіх увесь час прыязджалі знакамітыя госці, для якіх яны ўладкоўвалі раскошныя прыёмы і балі.

Росквіт сядзібы Патоцкіх у Беразіно працягваўся аж да пачатку Кастрычніцкай рэвалюцыі. Пасля прыходу бальшавікоў да ўлады графскія ўладанні сталі нацыянальнымі. У раскошным асабняку размясцілася школа, затым яго пераабсталявалі пад склад. З 1980-х гадоў будынак перасталі эксплуатаваць, і вось ужо больш за 30 гадоў ён паступова прыходзіць у запусценне…

Цікавы факт ад VETLIVA: лічыцца, што дзесьці ў сядзібе схаваны легендарны скарб Патоцкіх. Калі сядзібу пакінулі трухлець, шматлікія мясцовыя жыхары доўга і зацята шукалі графскія багацці, але так і не знайшлі. Дарэчы, містычнымі гісторыямі напоўнены шматлікія цікавыя месцы Беларусі, пра што вы можаце прачытаць у нашым артыкуле.

Сучасны стан сядзібы Патоцкіх

Сядзіба Патоцкіх у горадзе Беразіна ўяўляе сабою двухпавярховы каменны дом, пабудаваны ў стылі позняга класіцызму. Ён размешчаны на правым беразе ракі Бярэзіна каля грэбня тэрасы, замацаванай бутавай подпорной сцяной. У апошнія гады былі разбураны раскошныя графскія стайні, пабудаваныя з чырвонай цэглы, зніклі нават масіўная каменная лесвіца. Ад былой велічы і раскошы інтэр'ераў, зразумела, нічога не засталося яшчэ ў савецкі час. Ды і вонкавы выгляд помніка архітэктуры Беларусі пакідае жадаць лепшага: вокны сядзібнай хаты забіты, сцены абсыпаюцца і зарастаюць крапівой…

Цікавы факт ад VETLIVA: не толькі шляхецкія сядзібы спасцігла падобная доля. У Беларусі ёсць нямала закінутых славутасцяў, якія знаходзяцца ў жаласным стане. А шматлікія помнікі архітэктуры ўжо і зусім адышлі ў нябыт…

Сядзібе рупліва падшукваюць новых уладальнікаў, якіх абавяжуць аднавіць будынак у адпаведнасці з гістарычным абліччам. Каля 10 гадоў таму яе нават выкупіла прыватная мінская фірма, аднак за час, адпушчаны на рэалізацыю праекта, рэканструкцыя так і не была праведзена. Яны тлумачылі гэта тым, што будынак купляўся для нашчадка дынастыі Патоцкіх, які ў выніку так і не абвясціўся. 

Цяпер умовы рэалізацыі праекта змяніліся: калі новы ўладальнік укладзе ў рэканструкцыю сядзібы Патоцкіх у горадзе Беразіна каля 1 млн даляраў, ён атрымае яго ў бясплатнае карыстанне. Застаецца спадзявацца, што аднойчы такі энтузіяст знойдзецца, і велічны будынак ізноў зайграе новымі фарбамі.