Сядзіба «Дом Баграціёна» у Ваўкавыску

Невялікі гарадок на Гродзеншчыне Ваўкавыск часцей за ўсё праязджаюць транзітам, калі са сталіцы трэба дабрацца ў суседнюю Польшчу. Многія і не падазраюць, якія незлічоныя культурныя багацці захоўвае маляўнічы беларускі горад, які, безумоўна, варты таго, каб у ім спыніцца хоць бы на дзень. Для беларусаў Ваўкавыск  асацыюецца з так званымі беларускімі Мальдывамі, інакш кажучы, крэйдавымі кар'ерамі. Пасля распрацоўкі радовішчаў мелу кар'еры запаўняюцца вадой. На іх дне застаецца мел, з-за чаго вада набывае неверагодны бірузовы колер. Гэтыя месцы атрымалі вялікую папулярнасць з-за прыгожых фатаграфій, гледзячы на якія, можна і паверыць, што зроблены яны былі на Мальдывах. Аднак прыгажосць гэтых месцаў ўяўная, і купацца тут строга забаронена.

Аднак Ваўкавыск вядомы не толькі сваімі прыгожымі кар'ерамі, але і сядзібай «Дом Баграціёна», куды варта наведацца кожнаму госцю.

Музей з'явіўся на гарадской карце ў сярэдзіне 30-х гадоў мінулага стагоддзя дзякуючы намаганням Георгія Іосіфавіча Пеха - краязнаўцы-энтузіяста, які адкрыў гэты музей, заснаваны на персанальных распрацоўках і даследаваннях. Гэта аднапавярховы будынак у форме прамавугольніка з высокім дахам. Падчас Другой сусветнай вайны музей моцна пацярпеў і быў абкрадзены. Акрамя таго, што тут размяшчалася Стаўка рускага камандавання ў 1812 годзе, будынак доўгія гады не пуставаў, бо ў яго сценах размяшчаўся гарадскі шпіталь і дом састарэлых. У пасляваенны час будынак знаходзіўся ў крытычным стане: дах знасіўся, драўляныя бэлькі прагнілі, падмурак прасеў. Масіўныя калоны за гады вайны моцна пацярпелі ад кулявых адтулін. Музей змог аднавіцца і адкрыць свае дзверы толькі ў пасляваенны час. Крыху пазней яму было прысвоена імя выбітнай гістарычнай постаці – Пятра Іванавіча Баграціёна, помнік якому ўпрыгожвае музейны ўваход. Для тых наведвальнікаў, хто не асабліва цікавіцца вайной з Банапартам, да музею прыбудавана мініяцюрнае памяшканне, дзе можна даведацца больш аб паходжанні Ваўкавыска, пачынаючы з самых старажытных часоў.

Сабранне, прысвечанае вайне 1812 года, сапраўды ўражвае. Тут прысутнічае мноства найкаштоўнейшых асобнікаў, пачынаючы з салдацкіх мундзіраў і заканчваючы маштабнай зброевай калекцыяй. Асаблівае месца ў музеі адведзена масіўнай гармаце, з дапамогай якой вялі актыўныя баі з ворагам на палях бітваў. Ёсць тут і арыгінальныя карціны, прысвечаныя знакавым для Беларусі падзеям. Гады былі складаныя. Напалеон Банапарт без цяжкасці пераправіўся праз Нёман, а яго армія налічвала больш за чатырыста тысяч салдат. Таму генерал Баграціён вымушаны быў адступіць, бо яго сілы былі ў шмат разоў менш за напалеонаўскія...

Музей складаецца з шасці паўнавартасных залаў, дзе падрабязна асвятляюцца падзеі не толькі вайны, але і еўрапейскага свету. Музейныя экспазіцыі пачынаюцца з найважнейшых падзей канца XVIII стагоддзя, дзе вялікая ўвага надаецца манументальнай гістарычнай постаці Напалеона Банапарта. Далей ідзе шырокае прысвячэнне знакавай Барадзінскай бітве, пасля чаго ўвага наведвальнікаў засяроджваецца на Ваўкавыскай бітве. Чацвёртая зала музея прысвечана выгнанню французскай арміі з расійскай тэрыторыі, затым ідуць еўрапейскія перамогі рускай арміі, адрачэнне Банапарта. Экскурсію завяршае шостая зала, дзе сабрана мноства цікаўных ордэнаў і гравюр.

Сядзіба «Дом Баграціёна» ў Ваўкавыску будзе цікавая не толькі тым, хто жыва цікавіцца вайной з Напалеонам, а яшчэ і ўсім людзям, хто хоча даведацца больш пра цудоўны горад з ваўком на гербе.