Пад Дзяржынскам, горадам Мінскай вобласці, размешчана яшчэ адно былое валоданне графскага роду Гутэн-Чапскіх. Тут, у васьмі кіламетрах ад Дзяржынска, у вёсцы Станькава знаходзіцца комплекс сядзібы, вялікая частка пабудоў якой дайшла да нашых часоў.

Станькава і дынастыя Чапскіх

Станькава вядомае яшчэ з канца XV стагоддзя. Спачатку яно належала Дарагастайскім, потым – Радзівілам. У другой палове XVIII стагоддзі, дакладней, у 1772 годзе гаспадарамі Станькава становяцца Гутэн-Чапскі. Дзякуючы ім, мястэчка пачынае развівацца.

Чапскія праславіліся не толькі сваімі вайсковымі заслугамі, але і прадпрымальнасцю. Граф Эмерык Чапскі стаяў у вытокаў будавання сядзібы на землях Станькава. Акрамя таго, ён валодаў шырокай нумізматычнай калекцыяй, збіраў творы мастацтва і валодаў вылучным эстэтычным густам. У бібліятэцы, сабранай ім, налічвалася каля дваццаці тысяч кніг! На той момант гэта лічба была роўная колькасці тамоў, што знаходзіліся ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі. Пагадзіцеся, асоба была сапраўды неардынарная.

Каб захоўваць свае скарбы – граф пабудаваў спецыяльна для іх «Скарбніцу». Гэты невялікі замак, падобны на сярэднявечную крэпасць у мініяцюры, захаваўся да нашых часоў. Аднак калекцыя, што змяшчаецца ў яго сценах цяпер, значна парадзела, таму што свае скарбы Эмерык Чапскі, пасля канфлікту з сынам Карлам, вывез у Польшчу. У горадзе Кракаве яны сталі грунтам музея, які насіў імя праслаўленай дынастыі Гутэн-Чапскіх. Пасля скарбы Чапскіх сталі грунтам для Нацыянальнага кракаўскага музея.

Яго сын Карл таксама адрозніваўся арыгінальнасцю поглядаў і творчай жылкай у веданні спраў. Ён праславіўся тым, што ва ўласных цяпліцах вырошчваў дзіўныя для нашых шырот ананасы і нават займаўся пастаўкамі незвычайнага ўраджаю на сталічныя рынкі. Акрамя таго, Карл Чапскі займаўся гадоўляй каштоўных парод кароў – цірольскай і галандскай, авечак, коней і сабак паляўнічых парод.

Такім чынам, гэтак неардынарныя асобы не маглі не пакінуць пасля сябе багатую архітэктурную спадчыну.

Месца здымак кінастужкі «Дуброўскі»

Мала хто ведае, але менавіта ў сценах графскай сядзібы адбываліся ў 30-х гадах мінулага стагоддзя здымкі кінастужкі па матывах твора Аляксандра Пушкіна. Тады сядзібны дом яшчэ быў цэлы. Да нашага часу, на вялікі жаль, ад яго мала што засталося. Зато захаваліся шматлікія гаспадарчыя пабудовы і, вядома ж, знакамітая бібліятэка пад назвай «Скарбніца». Бібліятэчны павільён хоць і быў будынкам, які стаяў асобна, аднак ён злучаўся з панскім домам з дапамогай падземнага ходу.

Акрамя бібліятэкі, тут можна паглядзець і выдатна захаваныя будынкі свірна, кузні, кароўніка, альтанкі і хаты, збудаванай для слуг. Прыхільна час быў і да рэшткаў раскошнага ангельскага парка. З больш за пяцісот дрэў іх засталося ўсяго шэсцьдзесят сем, але і гэта немала, улічваючы бушавалыя на тэрыторыі Беларусі войны ў мінулым стагоддзі.