Царква Усіх Святых у Тураве

Старажытны горад Тураў памятае стагоддзі былой велічы. Упершыню згадваецца ў гістарычных хроніках у 980 годзе. З тых часоў ён быў цэнтрам княства, рэлігійным і палітычным цэнтрам, належаў розным краінам і розным адміністрацыйным адзінкам, быў разбураны і адноўлены зноў. Гэтая зямля нараджала вядомых дзяржаўных дзеячаў і навукоўцаў, дзеячаў навукі і тэолагаў.

Каб дакрануцца да гісторыі, тут не трэба шукаць пышныя храмы. Досыць прайсці ў сціплую старэнькую праваслаўную царкву ў цэнтры горада. Усясвяцкую - так завуць яе, пры гэтым афіцыйную назву яна мае Царква Усіх Святых. Маецца на ўвазе, што асвячона яна ў імя ўсіх святых, вядомых і невядомых, названых і нідзе не згаданых па імяні.

Царква драўляная, яна была пабудавана ў гады 1801-1810 протаіерэем Антоніем Лойкам. Цяпер яна афіцыйна прызнана помнікам народнага дойлідства.

Царква Усіх Святых выдужала, зведаўшы выпрабаванні трох вялікіх войн:

  • Айчыннай 1812 гады

  • Першай сусветнай

  • Вялікай Айчыннай вайны.

За шматгадовае сваё існаванне яна ні разу не гарэла. Ёй толькі крыху змянялі дах (з шатра ў двухсхільны) ды надбудавалі званіцу з купалам-лукаўкай і крыжам. Пасля 1945 гада яна некаторы час не працавала - памяшканні служылі складам, і аднавіла службы ў 1980 годзе.

У плане будынак уяўляе сабою стандартнае культавае збудаванне. Некалі гэта была могілкавая царква, яна служыла пераважна для правядзення памінальных службаў. Цяпер царква акуратна афарбавана блакітнай, як неба, фарбай, магільнік добраўпарадкаваны. Службы праводзяцца розныя, літургіі ўключна.

Няхай царква і маленькая, сціплая, без пышнасці ўбрання, але яна захоўвае вялікія ўшанаваныя святыні, з якімі мала што можа параўняцца, яна прымае паломніцтвы вернікаў з усёй краіны і замежжа.

З сакральных каштоўнасцяў царквы трэба назваць выявы Тураўскіх святых: свяціцеляў Кірыла, Лаўрына з часціцай яго мошчаў і вялебнага Марціна Тураўскага. Царква захоўвае абраз Мікалая Цудатворца, якая сачыцца мірай, абраз Іаана Кармянскага з часціцай мошчаў, іншыя выявы.

У знак павагі да памяці князя Канастанціна Астрожскага, значнага дзяржаўнага мужа, руплівага хрысціяніна, ураджэнца Турава, у 10 метрах ад уваходу ў храм усталяваны памятны знак з яго імем.

Але галоўнай славутасцю царквы з'яўляюцца двухмятровыя каменныя крыжы. Са згладжанымі часам кутамі, амаль метр у папярочным памеры. «Тата» і «Мама» завуць іх вернікі, упрыгожваюць кветкамі, звяртаюцца да іх з просьбамі і малітвамі, лічаць вылечваючымі кожныя хваробы.

Па паданні крыжоў было 12, па ліку апосталаў. Яны прыплылі па водах рэк з Кіева ў год Хрышчэння Русі. Плылі яны супраць плыні і, як сцвярджае паданне, былі пасланы самім князем Уладзімірам. Частка крыжоў была згублена, частка знішчана па ўказанні ўлад у перыяд атэізму. Некаторыя былі патоплены ў водах ракі.

Прайшоў час, два з іх усплылі. Вернікі перанеслі іх у царкву Усіх Святых і ўсталявалі там. Зараз гэта галоўныя скарбы царквы. Штогод у свята Крыжаўзвіжанні да іх здзяйсняецца хросны ход.

Праваслаўная царква Усіх Святых - адна з каштоўных жамчужын у вянку цэркваў і сабораў беларускай зямлі. Яна ўвасабляе сабой самае патаемнае ў веры: сціпласць, цярплівасць, служэнне Богу, дзіва ад веры і малітвы.