Царква Святых Пятра і Паўла ў вёсцы Валеўка

Кожная вобласць Беларусі мае ў сваім складзе шматлікія вёсачкі і невялікія населеныя пункты. Здаецца, практычна ўсе яны моцна не адрозніваюцца адзін ад аднаго, толькі што памерамі і назвай. Аднак гэта не зусім так, паколькі адважна можна сцвярджаць, што кожная, хай нават самая невялікая вёска захавала на сваёй тэрыторыі ўнікальныя архітэктурныя жамчужыны. Шматлікія з іх, дарэчы, лічацца сапраўдным нацыянальным здабыткам.

Мясцовыя жыхары вёскі Валеўка, што ў Гродзенскай вобласці, вельмі ганарацца сваёй выбітнасцю. Можа быць, па прыгажосці праваслаўная царква святых Пятра і Паўла саступае найбуйным старадаўнім сталічным храмам, аднак гісторыя стварэння і развіцця мясцовага храма не меней цікавая. Апроч захаванай да нашых дзён царквы, Валеўка знакамітая яшчэ знойдзенай на яе тэрыторыі стаянкай, якая адносіцца да эпохі мезаліту. Акрамя гэтага, у мясцовай школе працуе краязнаўчы музей, дзе можна даведацца пра мноства цікавых фактаў пра гісторыю гэтага месца і пра людзей, якія жылі тут у розны час.

У 1685 годзе брэсцкі ваявода Стэфан Курча вырашае пабудаваць у гэтай мясцовасці царкву і асвяціць яе ў гонар апосталаў Пятра і Паўла. У 1736 годзе ў царкве прайшлі рэстаўрацыйныя працы, якія значна палепшылі вонкавае аблічча праваслаўнай святыні. Аднак прыстанкам для праваслаўных вернікаў храм быў нядоўга, неўзабаве яго аддалі грэка-каталікам. Такім храм з'яўляўся да 1830 года. У першай палове XX стагоддзя да драўлянага храма прыбудавалі яшчэ і званіцу. У Петрапаўлаўскай царкве існуе адна рарытэтная і вельмі каштоўная рэч - іканастас, які быў напісаны вядомым рускім мастаком Васняцовым. Гэта царкоўнае начынне было спецыяльна прывезена з варшаўскага Свята-Аляксандра-Неўскага сабора ў 1920-ых гадах. Дарэчы, да праваслаўнага прыходу гэтай вобласці ў канцы XІX стагоддзя адносілася парадку 14 цэркваў.

Гэты драўляны іканастас, акрамя свайго ўнікальнага стварэння, упрыгожаны ажурнай разьбой і аздоблены пазалотай. Храм адносна невялікі па памерах, мае прамавугольны аб'ём. Уся пабудова выканана ў стылі тыповага беларускага дойлідства. Галоўны фасад выкананы ў сінім і зялёных адценнях, а галоўным упрыгожваннем вонкавага строя служаць масіўныя купалы і некалькі малюнкаў святых на трохнефнай апсідзе. Невялікі драўляны плот атачае царкву.

Нядзіўна, што мясцовыя жыхары вёскі Валеўка лічаць гэты храм самым сапраўдным, унікальным месцам, дзе адчуваецца яднанне з Богам, дзе можна здабыць спакой і супакаенне, а таксама памаліцца ці паставіць свечку. Дарэчы, той факт, што храм дагэтуль з'яўляецца дзейсным, ужо досыць дзіўны. З XVIII стагоддзя да нас дайшла невялікая колькасць драўлянай праваслаўнай ці каталіцкай архітэктуры, паколькі пажары і прыход савецкай улады негатыўнай выявай уплывалі на захаванне нацыянальнага культурнага здабытку беларусаў. Таму драўляная Петрапаўлаўская царква ў вёсцы Валеўка лічыцца жывым увасабленнем беларускага дойлідства XVIII-XІX стагоддзяў, на якое дагэтуль можна бясконца любавацца.