У Гомелі сёння існуе нямала архітэктурных славутасцяў, якія ўяўляюць сабой высокую мастацкую і гістарычную каштоўнасць. Асаблівай пашанай карыстаюцца старадаўнія праваслаўныя і каталіцкія храмы, многія з якіх у першапачатковым выглядзе захаваліся да нашых дзён. Так, у адным з раёнаў горада па гэты дзень існуе царква Святога Мікалая, якая адрозніваецца ад іншых асаблівай індывідуальнасцю і унікальнасцю. Гэтая пабудова узводзілася некалькі стагоддзяў таму па прыватнай індывідуальнай замове.

Валатаўскі храм Мікалая Цудатворца быў узведзены на датацыі і па загадзе графа Румянцава ў 1817 годзе. Да гэтага моманту тут была старая струхлелая драўляная царква. Спецыяльна для будаўніцтва новага храма з Англіі быў запрошаны таленавіты архітэктар Джон Кларк, а з мэтай распісаць галоўны алтар быў дадзены ўказ адправіць мясцовага іканапісца Сазонава вучыцца майстэрству за мяжу ў акадэмію мастацтваў.

Праз некалькі гадоў пасля будаўніцтва храма з-за скаргаў святароў вырашана было зрабіць тут рамонт. У выніку драўляную падлогу замянілі цаглянай, а таксама правялі іншыя віды рамонтных работ. У другой палове XIX стагоддзя Гомель перайшоў ва ўладанні князя Івана Паскевіча, які задумаў у горадзе вялікія перамены. Ён настойваў, каб усе сяляне, якія пражывалі ў Валатаве, былі пераселены ў суседнюю вёску Іванаўка, у выніку чаго ў праваслаўным прыходзе практычна нікога не засталося. Храм быў зачынены і пуставаў практычна паўстагоддзя.

У канцы XIX стагоддзя прыход у Валатаве аднавілі. Рамонтнымі работамі і рэстаўрацыяй храма займаўся таленавіты архітэктар Камбураў, таму ўжо ў 1899 годзе абноўленая царква святога Мікалая зноў была адкрыта для прыхаджан. У часы СССР царкву зачынілі, яе доўгі час ніхто не даглядаў, таму не стала дзіўным, што за столькі гадоў яна моцна была пашкоджана, дзе-нідзе стала сыпацца.

І толькі ў 1999 годзе арганізацыя «Праектрэстаўрацыя» вырашыла ўзяць на сябе адказнасць за аднаўленне старажытнага храма. Амаль 6 гадоў цягнуліся рэстаўрацыйныя работы, у выніку якіх у 2005 годзе царква Мікалая Цудатворца нібы ажыла ўпершыню за столькі гадоў спусташэння і забыцця. Цяпер гэта дзеючы храм, у які штодня прыходзяць памаліцца мясцовыя жыхары.

Індывідуальнасць храма заключаецца ў адначасовым сумяшчэнні некалькіх стыляў псеўдарускага напрамку і неакласікі. Царква з’яўляецца квадратным будынкам з сіметрычнай падоўжна-восевай кампазіцыяй. Да яе прымыкаюць прамавугольная апсіда і трох'ярусная паўасьмінавая вежа-званіца. Над галоўным уваходам велічна ўзвышаецца двухкалонны порцік, а на званіцы можна ўбачыць яркае шатровае завяршэнне. Разам з гэтым, храм не адрозніваецца асаблівай пышнасцю і залішнім багаццем, паколькі на будаўніцтва храма граф Румянцаў не вылучаў шмат сродкаў.

Чаго нельга сказаць апра ўнутранае ўбранне царквы. Наведвальнікі храма могуць дакрануцца да неверагоднай прыгажосці, якая стваралася гадамі таленавітымі рукамі мастакоў і майстроў па роспісу сцен. Дарэчы, сама пабудова знаходзіцца ў прыгожым маляўнічым месцы паблізу ракі Сож.