Царква Святога Аляксандра Неўскага ў вёсцы Сталовічы.

Сталовічы - населены пункт Баранавіцкага раёна, аддаленага ад раённага цэнтра на 6 кіламетраў у паўночным кірунку ад гарадской ускраіны.

Сёння насельніцтва аграгарадка налічвае ўсяго некалькі сотняў жыхароў. Але, нягледзячы на такую малую колькасць, тут ёсць на што паглядзець турысту.

Адной з славутасцей населенага пункта з'яўляецца царква Святога Аляксандра Неўскага, якая вядзе сваю гісторыю з першай паловы XVII стагоддзя. Раней храм меў іншую назву і быў прысвечаны Святому Іаану Хрысціцелю. Больш таго, будаваўся ён у якасці каталіцкага.

Унікальнасць храма складаецца ў тым, што гэта адзіны рэлігійны аб'ект на тэрыторыі сучаснай Беларусі, што належаў рыцарам Мальтыйскага ордэна – найстарэйшага ордэна Рымска-каталіцкай царквы ў свеце.

Узвядзенне касцёла адносіцца да 40-х гадоў XVIII стагоддзя. Храм быў выкананы з каменю, у аснову быў пакладзены праект архітэктара Іосіфа Фантана. Сама ідэя ўзвядзення тут храма належала ўладальніку мястэчка Сталовічы – Дамброўскаму, які на той момант з'яўляўся камандорам Мальтыйскага ордэна.

Цікава, што да ўзвядзення храма ў Сталовічах знаходзілася невялікая капліца, пабудаваная яшчэ ў 30-я гады XVII стагоддзя. Ідэя яе будаўніцтва належала іншаму камандору Мальтыйскага ордэна, вядомаму дзяржаўнаму і вайсковаму дзеячу ВКЛ Жыгімонту Каролю Радзівілу, прадстаўніку самага багатага роду Вялікага княства Літоўскага. Пры гэтай жа капліцы размяшчалася скульптура Божай Маці Ларытанскай, а побач знаходзіўся шпіталь, пабудаваны з дрэва. Пасля з'яўлення тут храма капліца стала яго часткай, выступіўшы ў якасці прэсвітэрыя і заняўшы прастору паміж алтарнай часткай і нефам.

Праз некалькі гадоў пасля пачатку будавання храма па праекту Фантана ў аб'ект, які будуецца, былі ўнесены папраўкі, што належылі іншаму архітэктару – Ёгану Глаўбіцу. У 1746 годзе храм стаў дзеючым.

Пасля паўстання, што адбылося ў 1863 годзе, касцёл Святога Іаана Хрысціцеля быў перабудаваны ў праваслаўны храм. Тады ж ён атрымаў новую назву – Успенская царква, пазней змяніўшы і гэта імя на царкву Святога Аляксандра Неўскага. Менавіта пад такой назвай рэлігійны аб'ект і вядомы ў нашы дні.

Храм узведзены ў стылі віленскага барока і ўяўляе сабою базыліку з трыма нефамі і дзвюма вежамі. Прэсвітэрый мае прамавугольную форму, па баках размешчаны сакрыстыі. Дзякуючы існуючым карнізам, галоўны фасад падзелены на тры ярусы. На ўваходзе размешчаны чатыры паўкалоны. Важным дэкаратыўным элементам з'яўляецца наяўнасць пілястраў.

Ва ўнутранай частцы храма размешчаны алтар, што мае тры яруса, дзе знаходзяцца ляпная кампазіцыя «Глорыя» і скульптуры Хрыста і Іяана Хрысціцеля. Ёсць двух'ярусныя алтары і ў бакавых нефах. Падлога царквы выкананая з мармуру.

Царква Святога Аляксандра Неўскага – выдатны аб'ект для наведвання турыстамі, якія цікавяцца рэлігійнай і краязнаўчай тэматыкамі.