Гісторыя ўзнікнення Крыжаўзвіжанскай царквы ў Магілёве

У адным з самых старажытных населеных пунктаў Беларусі, які з'явіўся каля 7 стагоддзяў таму, знаходзіцца нямала старадаўніх і каштоўных славутасцяў. Горад хоць і рана быў заснаваны, але актыўна развівацца пачаў не адразу. Пачынаючы з XVII стагоддзя, гэты населены пункт ужо лічыўся буйным рамесным і гандлёвым цэнтрам.

На тэрыторыі Магілёва захаваліся вельмі каштоўныя і своеасаблівыя архітэктурныя пабудовы. Адной з славутасцяў гэтага старажытнага горада з'яўляецца Крыжаўзвіжанская царква, якую ўзвялі ў XVII стагоддзі з цэглы. Пабудова першапачаткова выступала ў якасці жылога дома.

Толькі ў сярэдзіне XIX стагоддзя будынак жылога дома ператварыўся ў царкву. Па некаторых крыніцах гэтую царкву яшчэ называлі Барысаглебскай.

На сённяшні дзень гэтая царква прадстаўлена як хрысцільны храм пры аднайменным касцёле, які знаходзіцца ў працоўным стане і адкрыты для наведвання вернікамі і турыстамі.

Апісанне Крыжаўзвіжанскай царквы ў Магілёве

Крыжаўзвіжанская царква выканана ў змешанай архітэктурнай стылістыцы. У ёй спалучаюцца стылі барока і рэтраспектыўны рускі стыль. Першапачаткова храм выглядаў як будынак, падзелены сцяной на розныя па памеры памяшканні з адным паверхам і квадратнай планіроўкай, які завяршае дах з чатырма пахіламі.

Асіметрыю храм набыў толькі пры рэстаўрацыі ў XIX стагоддзі. Гэта стала заўважна па пераўтварэнню з усходняга боку будынка ў апсіду з трыма гранямі. Таксама да заходняй частцы храма была прыбудавана званіца ў выглядзе макаўкі, якая складаецца з двух ярусаў. Шацёр званіцы невялікі, аднак гэтая прыбудова, безумоўна, пераўтварыла царква.

У фасадзе царквы ўжыты такія прыёмы дэкарыравання, як выкарыстанне арнаменту расліннага характару з дапамогай тэхнікі фрэскавага роспісу, якую можна часткова ўбачыць на паўднёвай частцы будынка. Гэты раслінны фігурны арнамент, які выконваўся па невысахшай тынкоўцы, быў створаны па матывах беларускіх народных промыслаў. Усе гэтыя асаблівасці роспісу, рознага дэкору сцен характэрныя для будынкаў XVII стагоддзя, як і астатнія асаблівасці дойлідства, якія захаваліся да нашых дзён.

Пад будынкам царквы размясціліся глыбокія падзямеллі. Падземнае жыццё любога старажытнага будынка заўсёды значна цікавейшае за наземнае. Ёсць нешта ў ім таямнічае і загадкавае.

Як і многія іншыя помнікі архітэктуры ў Магілёве, Крыжаўзвіжанская царква ў поўнай меры захавала дух і каларыт гістарычных падзей мінулага гэтых месцаў. У цяперашні час царква выклікае цікавасць у многіх турыстаў, якія выбіраюць адпачынак на беларускіх землях. Жадаючыя наведаць сцены адной з святынь Магілёва могуць смела адпраўляцца ў гэты дзіўны храм, які зможа ўзбагаціць культурны свет кожнага з вандроўнікаў.