Свята-Мікалаеўская царква ў Шэрашава

Архітэктура Беларусі не абмяжоўваецца аднымі замкамі і палацамі. Тут ёсць нямала выдатных храмаў — як каталіцкіх, так і праваслаўных і нават прыналежных да іншых рэлігій, не характэрных для Беларусі (напрыклад, яўрэйскія сінагогі, мусульманскія мячэці, лютэранскія кірхі і інш.). Прычым знаходзяцца яны не толькі ў буйных гарадах Беларусі. Надышоў час расказаць пра яшчэ адну жамчужыну беларускага дойлідства — Свята-Мікалаеўскую царкву ў Шэрашава.

Гісторыя гарадскога пасёлка Шэрашава

Шэрашава з'яўляецца сапраўды старадаўнім населеным пунктам: упершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах яшчэ ў 1380 годзе як вёска ў Камянецкім павеце. У 1556 годзе стала часткай Берасцейскага павета ВКЛ.

Вёсцы не шанцавала: падчас ваенных ліхалеццяў сярэдзіны XVII-пачала XVIII стагоддзяў яна неаднаразова руйнавалася. Але, нягледзячы на гэта, ужо да 1766 года тут было парадку 3366 жыхароў.

Лёс Шэрашава тыповы для практычна любой іншай вёскі Беларусі:

  • у 1975 годзе, пасля падзелу Рэчы Паспалітай — у складзе Расійскай імперыі;

  • у 1915 годзе акупавана немцамі;

  • у 1919 апынулася пад уладай палякаў;

  • з 1939 года — у складзе БССР.

Знаходзілася Шэрашава і пад нямецкай акупацыяй на працягу трох гадоў падчас Вялікай Айчыннай вайны. Усё гэта не магло не пакінуць слядоў на жыцці ў вёсцы і яе славутасцях. Напрыклад, тут не захавалася Прачысценская царква, але і дагэтуль стаіць яе званіца, дарэчы, пабудаваная з дрэва больш за дзвесце гадоў таму! Акрамя яе, ацалелі і два храмы: Свята-Мікалаеўская праваслаўная царква і каталіцкі Траецкі касцёл.

Гісторыя Свята-Мікалаеўскай царквы ў Шэрашава

Праваслаўны храм у вёсцы Шэрашава пачалі будаваць у 1872 годзе пад кіраўніцтвам гродзенскага архітэктара Я. М. Фардона. Сродкі на яго ўзвядзенне былі вылучаны з дзяржаўнага бюджэту.

Паводле пісьмовых сведчанняў, датаваных 1899 годам, царкву атачаў драўляны плот. Яна была прыпісана да Свята-Прачысценскай царквы. У ёй, дарэчы, некалі захоўвалася Шарашоўскае Евангелле, цяпер якое з'яўляецца часткай экспазіцыі Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі.

Характэрны той факт, што ніводная вайна дваццатага стагоддзя не пакінула разбуральных слядоў на помніку архітэктуры. Таму першую маштабную рэканструкцыю правялі толькі ў 1968 годзе. 

Архітэктурнае аблічча славутнасці Шэрашава

Цяпер царква ў Шэрашава нязменна прыцягвае погляд кожнага, хто сюды прыязджае. Яна пабудавана ў рэтраспектыўна-рускім стылі і, дзякуючы яркім бела-жоўтым сценам, выглядае вельмі прыбрана. Фасады царквы ўпрыгожаны тыповым для дадзенага архітэктурнага стылю дэкорам:

  • закамарамі верхняга яруса званіцы, 

  • нішамі-філёнгамі, 

  • кіляпадобнымі аркамі, якія апраўляюць аркавыя аконныя праёмы, 

  • галоўнай і бакавой уваходнымі парталамі-нішамі.

VETLIVA адукоўвае: каб вам не трэба было шукаць адказы ў інтэрнэце, мы трохі раскажам, што ж уяўляюць сабою дадзеныя элементы. Закамары — гэта паўкруглыя (кіляпадобныя) завяршэнні знешняга ўчастку сцяны, якія сваімі абрысамі паўтараюць унутраны збор, што прылягае да іх (можа мець розную форму). Філёнга ў сваю чаргу — дэкаратыўная частка сцяны, паглыбленая ў яе ці апраўленая, звычайна прамавугольнай формы. Партал — мастацка аформлены ўваход у будынак з прыгожым арнаментам.

Кампазіцыйна будынак складаецца з чатырох частак: званіцы, трапезнай, малітоўнай залы і пяціграннай апсіды. Да яе з паўднёвага боку прылягае рызніца, прыўносячы адценне асіметрыі ў аблічча храма. Дамінантамі ўсяго аблічча царквы выступаюць дзве кантаваныя цыбульныя часткі. Унутры самай царквы знаходзяцца абразы XVIII—XIX стагоддзяў: «Святыя Пётр і Павел», «Звеставанне», «Хвастанне Хрыста», «Тры свяціцеля». Падарожнічаючы па Беларусі, абавязкова зазірніце сюды, бо храм так прыгожы ў ззянні прамянёў сонца!

Крыніца фота: https://commons.wikimedia.org/