Ён уяўляе сабой адну з самых знакамітых святынь Мінска, якая прайшла скрозь стагоддзя і якая захавала сваё непаўторнае аблічча. Штогод сюды з'язджаецца не толькі мноства дапытлівых турыстаў, але і сапраўдныя вернікі, бо сюды вядзе мноства паломніцкіх і рэлігійных тураў.

Ад каталіцызму да праваслаўя

Гісторыя храма бярэ свой пачатак у пачатку XVII стагоддзя, калі тут быў пабудаваны элемент каталіцкага жаночага манастыра бэрнардынак. Зрэшты, прастаяў ён так не вельмі доўга: ужо ў першай палове XVIII стагоддзя храм быў сур'ёзна разбураны, а яшчэ пазней, у 1852 годзе, скасаваны.

Гэтак дзіўнай прыгажосці збудаванне пуставала нядоўга. Тут быў заснаваны ўжо праваслаўны храм з найпознім далучэннем двухпавярховага збудавання, дзе размяшчаўся мужчынскі манастыр. Сучасную назву храм набыў ужо ў 1961 годзе, з тых часоў названым Кафедральным саборам Сашэсця Святога Духа. У 1991 годзе было выраблена Усяночнае трыванне патрыярхам Алексіем II, у выніку чаго ў храме было афіцыйна дазволена праводзіць Боскую літургію.

Цікава, што нейкі час будынак храма не выкарыстоўваўся непасрэдна па прызначэнню. Так, тут размяшчалася перасыльным турма, дзяржаўны архіў і нават спартыўная зала. На шчасце, усё гэта не паўплывала на знешні і ўнутраны стан сабора.

Архітэктура

Як і большасць пабудаваных у той час будынкаў, Кафедральны сабор быў выкананы ў адпаведнасці з барочным архітэктурным стылем.

Базіліка мае дзве высокія вежы з некалькімі ярусамі (на верхнім маюцца хупавыя арачныя пралёты), упрыгожанымі пілястрамі і іншымі тыповымі для барока ўпрыгожаннямі. Паміж вежамі размясціўся шчыт з крывалінейным контурам.

Што тычыцца ўнутранага строя, то ўсё памяшканне падзелена на тры нефа. Гэта забяспечваецца не глухімі сценамі, а шасцю масіўнымі калонамі.

Годныя экспанаты

Мабыць, самай знакамітай святыню Сабора Святога Духа з'яўляецца абраз Божай Маці, які захоўваецца ў Мінску з 1500 года. З ім звязана даволі займальная легенда, згодна з якой спачатку абраз захоўваўся ў Кіеве, прывезены туды князем Уладзімірам яшчэ ў X стагоддзі з паходаў па Візантыі, а затым яе выкінулі ў воды Дняпра татары падчас свайго нашэсця. І 31 жніўня 1500 года мінчане вылавілі яе з вусця Свіслачы, пасля чаго ў пачатку XX стагоддзя яна трапіла ў храм. Паводле некаторых крыніц, аўтарам гэтак дзіўнага твору царкоўнага мастацтва з'яўляецца евангеліст Лука, які адлюстраваў Божую Маці з немаўлём на руках. Абраз адрозніваецца дакладнасцю дэталяў і выкарыстаннем насычаных цёмных тонаў.

Акрамя абраза Божай Маці, у Кафедральным саборы захоўваюцца таксама моцы Сафіі Слуцкай, унучкі знакамітай Анастасіі, і моцы Вялікапакутніцы Барбары.

Сёння Сабор Святога Духа служыць свайго роду духоўнай жамчужынай цэнтральнай частцы Мінска. Шпацыруючы па Нямізе, воляй-няволяй любуешся выдатна захаваным будынкам, які мае гэтак дзіўную гісторыю і ўвабраў у сябе столькі святынь. І вызначана варта хоць бы раз наведаць яго падчас правядзення рэгулярных літургій.