Шэрашава — невялікі, але дзіўны гарадскі пасёлак у Пружанскім раёне Брэсцкай вобласці. Ён размешчаны на рацэ Левая Лясная ўсяго ў некалькіх кіламетрах ад Белавежскай пушчы — нацыянальнага прыроднага багацця Беларусі. Аднак блізкасць да рэзідэнцыі Дзеда Мароза і радзімы зубраў не зрабіла яго пакуль турыстычнай Мекай, хоць тут ёсць сапраўды цікавыя славутасці:

• Свята-Нікалаеўская царква,

• Траецкі касцёл,

• драўляная званіца 1799 года пабудовы,

• радавая забудова горада.

Адпраўляючыся на знаёмства з Белавежскай пушчай, зазірніце ў Шэрашава. Апроч пералічаных вышэй помнікаў архітэктуры, на старадаўніх могілках тут знаходзіцца не меней старадаўняя Петрапаўлаўская царква. Яе своеасаблівасць у тым, што пабудавана яна з… дрэва.

Шэрашава і яго славутасці: гісторыя

Гісторыя выбітнасцяў Шэрашава непарыўна звязана з падзеямі, якія закранулі вёску і яе жыхароў. Упершыню яна згадваецца ў летапісах у 1380 годзе. За час свайго існавання Шэрашава змяніла нямала ўладальнікаў. Былі сярод іх дынастыі Насутаў, Забцезінскіх, Іллінічаў, Флемінгаў. А калі праз вёску праязджала каралева Бона Сфорца, яна ёй настолькі спадабалася, што тут жа стала каралеўскімі уладаннямі.

Цікавы факт ад VETLIVA: аднак не толькі як уладальніца Шэрашава ўвайшла ў гісторыю Беларусі каралева Бона Сфорца. Лічыцца, што менавіта яна была тым чалавекам, які стаяў за атручваннем непажаданай польскай кароне Барбары Радзівіл, на якой таемна жаніўся кароль Жыгімонт II Аўгуст. Напэўна Барбара больш вядомая вам як Чорная панна — прывід Нясвіжскага замка. У Беларусі такіх гісторый хапае — досыць прачытаць наш артыкул пра беларускую містыку.

Яна ж даравала мястэчку Магдэбургскае права, якое дазволіла актыўна развіваць рамёствы і гандаль. Аднак прагрэс замарудзіўся з-за кровапралітных войн сярэдзіны XVII-пачатку XVIII стагоддзяў, калі вёску неаднаразова руйнавалі. У канцы XVIII стагоддзя стараннямі цяперашніх уладальнікаў Шэрашава было ўжо не вёскай, а мястэчкам і атрымала ўласны герб (на ім адлюстраваны архангел Гаўрыіл з лілеяй у руцэ). 

Пабывала Шэрашава і ў складзе ВКЛ, Рэчы Паспалітай, Расійскай імперыі, Польшчы, БССР, а зараз з'яўляецца часткай суверэннай Беларусі. З'яўленне славутасцяў Пружаншчыны, якія можна паглядзець і цяпер, адносіцца пераважна да XVIII-XIХ стагоддзяў. У 1760 годзе была пабудавана Прачысценская царква, а каля яе — драўляная званіца (1799 год).

Цікавы факт ад VETLIVA: па вышыні званіц звычайна вымяраюць вышыню храмаў (досыць успомніць самыя высокія касцёлы з нашага топу). Аднак яны звычайна з'яўляюцца часткай кампазіцыі царквы, у той жа час званіца ў Шэрашава першапачаткова пабудавана асобна ад храма.

Царква Святых Пятра і Паўла ў Шэрашава: архітэктура

Шарашоўская царква Святых Пятра і Паўла — помнік драўлянага дойлідства, у архітэктурным абліччы якога прасочваюцца рысы класіцызму. Яна была пабудавана ў 1824 годзе. 

Цікавы факт ад VETLIVA: у папулярнай перадачы «Новыя падарожжы дылетанта» была выказана гіпотэза, што некалі храм знаходзіўся ў цэнтры гарадскога пасёлка. Аднак у 1820-х яна была разабрана перанесена на могілкі. 

Будынак з'яўляецца аднасрубным. Падабенства з класіцыстычным порцікам ствараецца за кошт шасці слупоў на галоўным фасадзе царквы. Такая імправізацыя, увасобленая ў дрэве з дапамогай традыцыйных прыёмаў і формаў каменнай архітэктуры, была не рэдкасцю ў беларускім народным дойлідстве. Пры ўзвядзенні шарашоўскіх пабудоў майстры кіраваліся рацыянальнымі, праверанымі жыццём і часам канструкцыямі, якія былі добра знаёмымі мясцовым майстрам з практыкі паўсядзённага будаўніцтва.

Нягледзячы на тое, што Петрапаўлаўская царква выконвае ролю дзейснай капліцы, яе стан пакідае жадаць лепшага. Аднак нават цяпер помнік выглядае цікава і абавязкова спадабаецца аматарам старадаўняй архітэктуры.