Помнік літары «Ў» у Полацку ўсталявалі ў верасні 2003 года, у дзесятую юбілейную гадавіну нацыянальнага свята "Дзень беларускага пісьменства". Гэта скульптурнае збудаванне з'яўляецца унікальным з пункту гледжання канцэпцыі і характару выканання. Варта адзначыць, што ў свеце не існуе іншага аб'екта падобнага роду, які па сваім аўтарскім задумкам і асаблівасцям яго ўвасаблення быў бы падобны з ​​гэтай скульптурай.

Схаваны сэнс помніка літары «Ў» у Полацку

Паколькі гэты знак алфавіту з'яўляецца адметнай прыкметай беларускай мовы, з часам ён стаў сімвалам цэлай краіны. Як сцвярджаюць некаторыя мастацтвазнаўцы, незвычайны графічны элемент адлюстроўвае спецыфіку нацыянальнай традыцыі, непаўторнасць гістарычнага і культурнага шляху народа. Гэта падкрэсліваецца і крэатыўным падыходам да кампазіцыйнага афармлення цэласнага аб'екта, дзе малюнак нескладовага "Ў" сустракаецца адразу некалькі разоў.

Як выглядае помнік літары «Ў»?

З 2003 па 2016 года на гранітнай падставе манумента знаходзілася круглая пліта з выразаным сімвалам, пералікам алфавіту ў правай частцы і цытатай з творчасці Рыгора Барадуліна ў левай частцы. Грані стэлы ўяўляюць малюнак знешняга выгляду літары, вызначаюць яе месца ў беларускай азбуцы, а таксама дэманструюць словы, якiя найбольш часта выкарыстоўваюцца з гэтым графічным элементам.

У 2014 г. канструкцыя сур'ёзна пацярпела па прычыне пераменлівых умоў надвор'я. Паводле некаторых звестак, гэта адбылося ў выніку хуліганскіх дзеянняў групы гараджан. Як адзначыў краязнавец А. Бухавецкі, да 1 верасня 2016 года збудаванне было цалкам адноўлена, але атрымала новае аблічча.

Аўтарства рэканструяванага праекта належыць галоўнаму гарадскому мастаку І. Куржалаву, які займаўся стварэннем і першапачатковага варыянту скульптурнага выяву. Сродкі на рэстаўрацыю вылучылі прадстаўнікі гарадскіх уладаў, што тлумачыцца асаблівым культурным значэннем гэтага мастацкага твора як для самога Полацка, так рэгіёну і краіны ў цэлым.

Многія знешнія асаблівасці захаваліся, аднак помнік літары «Ў» сур'ёзна змяніўся. Цытата Г.И.Барадулiна, якая раней ўпрыгожвала сабой левы бок круглай гарызантальнай пліты, у цяперашні час перанесена на бакавую грань з указаннем імя яе аўтара. Ўнутры літары «У» зараз можна адрозніць знак-сигнет Ф. Скарыны. Сімвал складаецца з месяца і сонца, якія перакрываюць адзін аднаго.

Нягледзячы на ​​тое, што іншая грань захавала напісанне нескладовага "Ў", яго памеры зменшыліся, а манера напісання стала курсіўнай. Над ім цяпер знаходзяцца беларускія словы, у якіх пішацца гэтая літара, сярод іх ёсць «настаўнік», «Еўфрасіння», «слоўнік», «Браслаў», «дзеяслоў» і некаторыя іншыя.

Варта адзначыць, што новая кампазіцыя выглядае больш удала ў параўнанні з першапачатковым варыянтам. Больш простае выкананне круглай пліты кампенсуецца інфармацыйнай і мастацкай насычанасцю стэлы, на якую міжволі падае позірк назіральніка.

Як адбывалася адкрыццё новага помніка?

Гэта падзея надоўга засталася ў памяці палачан і гасцей горада. 1 верасня 2016 года тут адбыўся адкрыты ўрок, пасля якога надышла чарга тэатралізаванай пастаноўкі. Варта адзначыць, што на рэканструкцыю аб'екта сышло 8000 дэнамінаваных рублёў з мясцовага бюджэту, а таксама ахвяраванні з дабрачыннага рахунку.

Збудаванне выклікае цікавасць не толькі беларускіх, але і замежных турыстаў, якія пакідаюць пра яго шматлікія захопленыя водгукі на інтэрнэт-парталах.