Відзы – гэта вёсачка, размешчаная ў Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці Рэспублікі Беларусь. На тэрыторыі гэтага населенага пункта ёсць мноства гістарычных здабыткаў і архітэктурных помнікаў. Увагу сваю варта звярнуць на млын, які ўзведзены ў гэтай вёсачцы яшчэ ў 1930 годзе на грашовыя сродкі Гершкі Гусмана, дастаткова вядомага тутэйшага бізнемэна яўрэйскіх крывей.

Першапачаткова ў Відзах налічвалася тры млыны, якія функцыянавалі кругласутачна. Варта адзначыць, што на той момант гэта было досыць прыбытковай справай, паколькі дазваляла атрымліваць прыбытак фактычна з паветра. Тым не менш, да нашага часу захаваўся толькі аднзін млын, якая знаходзіўся ў валоданні Гершкі Гусмана.

Па сутнасці, ён уяўляе сабой незвычайную шматгаліновую фабрыку, бо яго прыстасаванні дазвалялі рабіць муку, неабходную для выпякання хлебабулачных вырабаў, а таксама муку першага гатунку. Разам з тым, на млыне практыкавалі звычайны памол, у выніку чаго атрымліваўся камбікорм. Акрамя таго, малолі ячменную і пшанічную крупы.

У будынку млына былі размешчаны і прылады так званых сумежных вытворчасцяў, прызначаныя для афарбоўкі ільняных і ваўняных тканін, вальная вытворчасць, а таксама цэх па вытворчасці воўны.

Млын у вёсцы Відзы функцыянаваў круглымі суткамі, менавіта таму колькасць работнікаў складала каля 15 чалавек. Другі паверх быў ператвораны пад жылыя пакоі, дзе і пражываў яго гаспадар Гершка са сваім сямействам.

Дзейнічаў млын на дровах. У дастаткова прасторным памяшканні знаходзіўся кацёл і паравы генератар, працу якіх забяспечвала цэлая брыгада качагараў. У вытворчасці выкарыстоўвалася вялікая колькасць вады, чым і тлумачыцца блізкасць дадзенага збудавання з ручаём.

Гершка Гусман быў досыць няпростым чалавекам і, калі можна так сказаць, яўрэем да глыбіні душы. У гады Вялікай Айчыннай вайны, калі ўсіх яўрэяў зганялі ў гета, Гершку ўдалося схавацца на суседнім хутарку. Там ён і правёў усе ваенныя гады. Па заканчэнні ваенных гадоў ён вярнуўся ў Відзы і меў намер адрадзіць працу млына, тым не менш, савецкія ўлады не былі добразычліва настроены па адносінах да прадпрымальнага яўрэя і абклалі Гершку такімі падаткамі, што ён так і не здолеў зноў падняцца на ногі, і быў вымушаны з'ехаць з свайго роднага сяла.

Млын у вёсцы Відзы ў гады Другой Сусветнай вайны пераабсталявалі пад электрастанцыю і паставілі ў ёй газавы генератар. Таксама, у гады праўлення савецкай улады на другім паверсе тут знаходзілася гасцініца, а пасля – чытальная зала.

У пачатку 1990-х гадоў млын быў выкуплены тутэйшым бізнесмэнам Уладзіславам Сайкоўскім. Дзякуючы яго намаганням, помнік зноў запрацаваў! На сённяшні дзень млын у Відзах – адна з жамчужын гэтай вёсачкі, што небеспадстаўна ўваходзіць ў многія турыстычныя маршруты, якія праходзяць праз населены пункт.