Касцёл Святога Мікалая ў гарадскім пасёлку Свір

На беразе невялікага возера Свір, у Мядзельскім раёне Мінскай вобласці, сустракае гасцей горада ўтульны гарадскі пасёлак з аднайменнай назвай Свір. Паводле легендаў і паданняў, мястэчка было заснавана пскоўскім князем Доўмантам у 13 стагоддзі на месцы капішча Перуна. Афіцыйныя дадзеныя называюць час стварэння горада 14-16 стагоддзе, калі ім валодаў князь Сівірскі, які пабудаваў тут сваю багатую рэзідэнцыю.

Нездарма многія турысты з усяго свету праяўляюць вялікую цікавасць да гэтага невялікага мястэчка. Цікаўны Свір таксама і беларускім гісторыкам, якія вывучаюць гісторыю графскага беларускага роду Радзівілаў. Некаторыя прадстаўнікі гэтай знакамітай фамільнай дынастыі валодалі горадам у 17-18 стагоддзях. Менавіта дзякуючы гэтаму сёння Свір з'яўляецца часта наведвальным гістарычным месцам для турыстаў і шырока экскурсійным гарадскім пасёлкам у Мінскай вобласці. Тут варта наведаць тыповыя старажытныя пабудовы, якія захаваліся да нашых дзён практычна ў першапачатковым выглядзе, а таксама драўляную царкву 19 стагоддзя і, вядома ж, касцёл Святога Мікалая, пабудаваны ў 1909 годзе.

Гэты храм, дарэчы, быў узведзены яшчэ некалькі стагоддзяў назад, у сярэдзіне 17 стагоддзя, аднак у 20 стагоддзі перажыў найбуйнейшую перабудову. Адзінае, што ўдалося захаваць архітэктарам і будаўнікам - гэта чатыры барочных алтара, якія былі спецыяльна выразаныя з дрэва.

Храм з'яўляецца класічным прыклада  рэтраспектыўнага стылю, які быў вельмі распаўсюджаны ў 20 стагоддзі. Пра гэта сведчыць прысутнасць трохнефнай кампазіцыі з некалькі павышаным цэнтральным нефам. Рэтраспектыўны стыль мяркуе размяшчэнне ўсёй архітэктурнай пластыкі на галоўным фасадзе, што і можна прасачыць на самім будынку. На галоўнай вуліцы Свіры размяшчаецца яшчэ і чатырох'ярусная вежа, якая знаходзіцца недалёка ад касцёла і дапаўняе ўвесь вобраз разам з каталіцкай святыняй.

Праўда, дасведчаны погляд архітэктара з лёгкасцю можа заўважыць змешванне некалькіх стыляў у будынку касцёла. Інтэр'ер унутранага строя нагадвае больш барочнае адценне: тут прысутнічаюць пышная ляпніна, разны алтар з дрэва і, вядома ж, фрэскі. З любой кропкі пасёлка Свір можна ўбачыць і вежу-званіцу, якая ўвянчаная фігурным купалам.

Так выглядае сучасная пабудова касцёла, а пра тое, якім ён быў у самым пачатку - у 17 стагоддзя - можна толькі здагадвацца. Палюбавацца ранейшым, захаваным будынкам, можна толькі гледзячы на ​​бакавую капліцу. Але маштабныя перабудовы храма ў 1961 годзе не перашкодзілі святыні заставацца галоўным месцам для веравызнання каталікоў. У другой палове 20 стагоддзя ў будынку касцёла размяшчаўся цэх, дзе выраблялі аўтамабільныя нумары. Толькі ў 1990 годзе будынак зноў стаў часткай рэлігійнага жыцця каталікоў і трохі пазней тут аднавілі пастаянныя набажэнствы.

Цяпер тэрыторыю царквы агароджвае каменны мур, а ў пабудаванай побач капліцы кожны наведвальнік можа ўбачыць і дакрануцца да статуі Панны Марыі.

Зараз храм знаходзіцца ў дзяржаўным спісе гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь.