Касцёл Святога Андрэя Баболі ў Полацку

Вуліца Дзяржынскага ў Полацку. Тут, сярод шматпавярховых сучасных будынкаў, не так даўно, у 1997 годзе, размясціўся касцёл. З тых часоў сваёй прысутнасцю ён надае высакароднасць усёй акрузе, з'яўляючыся своеасаблівым цэнтрам, фокусам не толькі архітэктурным, але і духоўным.

Андрэй (Анжэй) Баболя (1591-1657) - святы, якога шануюць хрысціяне рымска-каталіцкай царквы. Гэта быў руплівы і чысты ў веры, міласэрны і аскетычны ў жыцці чалавек, адукаваны тэолаг, красамоўны багаслоў, місіянер-падзвіжнік. Яго любілі вернікі, асцерагаліся прыхільнікі іншых рэлігійных канфесій, таму што ў дыспутах ён заўсёды атрымліваў верх, прыцягваючы ў сваю царкву ўсё новых прыхаджан. Гэтага яму не даравалі. Андрэй Баболя прыняў пакутніцкую смерць, але не адрокся ад сімвалаў сваёй веры, не здрадзіў сваёй рэлігійнай дактрыне.

Складанай была гісторыя яго астанкаў. Іх перавозілі, пераносілі, транспартавалі рознымі спосабамі з горада ў горад, з краіны ў краіну, выстаўлялі для агляду ў музеях, хавалі ў храмах, выкуплялі. Рым, Маскву, Пінск і іншыя гарады і паселішчы давялося наведаць святым астанкам, пакуль яны не знайшлі спачын у санктуарыі святога ў Варшаве, у спецыяльна пабудаванай для яго базыліцы.

Андрэй Баболя пры жыцці шмат працаваў на тэрыторыі сучасных Беларусі і Польшчы, іх заступнікам ён лічыцца і цяпер.

Ён быў кананізаваны ў 1938, а ў 1997 у яго гонар асвяцілі малады каталіцкі храм у Полацку. Храм Святога Андрэя Баболі як месца пакланення ўсіх католікаў, якія пацярпелі за веру.

Калісьці на месцы храма быў кінатэатр, часткова яго пабудова выкарыстана пры ўзвядзенні касцёла, але аўтар праекта, архітэктар В. Пайругi, у корані перапрацаваў ідэю пабудовы. У выніку атрымаўся касцёл, які адпавядае ўсім канонам каталіцкага культавага збудавання. Будынак шмат'ярусны, па-сучаснаму асіметрычны (да яго было крыху пазней дабудавана памяшканне нядзельнай школы, што ніколькі не змяніла цэласнасць праекта, а толькі дадало дынамічнасці). «Жамчужынай» экстэр'ера з'яўляецца пяціярусная вежа-званіца, грацыёзная, увянчаная аграненым шатром.

Пачынаючы з выгляду брамы (уваходных варот) касцёла, кожнаму, хто захоча паглядзець яго, становіцца зразумелая асноўная ідэя, закладзеная ў дэкор пабудовы: ушанаванне пакутнікаў за хрысціянскую веру, за каталіцкую царкву. Там, дзе слова бяссільна праілюстраваць мукі, уступае ў правы выяўленчае мастацтва і скульптура. Так адбываецца ў касцёле Андрэя Баболі ў Полацку.

Адчаканеныя па метале малюнкi, барэльефы на дзвярах храма - гэта прыклады высокага мастацтва. Яны паказваюць не толькі сцэны катаванняў, але і мужнасць пакутнікаў за веру Хрыстову, ілюструюць веліч іх духу, у канчатковым выніку - самі з'яўляюцца сімваламі веры.

Вельмі цяжкая справа - спрабаваць апісаць словамі гэты строгі храм, у інтэр'еры якога знаходзяцца такія каштоўныя выявы. Хай яны сучаснага аўтарства і стварэння, іх уздзеянне не становіцца слабейшым. Гэта трэба бачыць. І слухаць журботныя гукі храмавага аргана.