Сёння невялікае мястэчка Астравец ў Астравецкім раёне Гродзенскай вобласці асацыіруецца ва ўсіх жыхароў краіны з месцам, на тэрыторыі якога будуецца першая ў Беларусі атамная электрастанцыя. Безумоўна, гэтая значная падзея заслугоўвае пільнай увагі. Некаторыя выказваюцца на карысць ўзвядзення падобнай станцыі, іншыя ж настроены катэгарычна супраць. І гэта нядзіўна, паколькі яшчэ доўга беларусам не забыць тых сумных наступстваў 1986 года, калі выбухнула Чарнобыльская атамная станцыя.

 Аднак не толькі наяўнасцю беларускай АЭС могуць ганарыцца мясцовыя жыхары. На тэрыторыі Астраўца захавалася да нашых дзён некалькі знакавых гістарычных славутасцяў, напрыклад, касцёл Адшукання Святога Крыжа. Гэты архітэктурны аб'ект лічыцца адным з самых каштоўных помнікаў для ўсёй Рэспублікі Беларусь.

Горад Астравец упершыню сустракаецца ў летапісах за 1468 год. Ужо тады тут знаходзiўся касцёл Панны Марыі і ўсіх Святых, які, дарэчы, існуе да гэтага часу. Тады, у другой палове XV стагоддзя, беларускія магнаты Гаштольды ахвяравалі гораду сродкі на ўзвядзенне гэтага каталіцкага храма. Крыху пазней па ўказанні Гаштольдаў у касцёл засялілі дамініканцаў.

У 1542 г. Станіслаў Гаштольд трагічна памірае, у выніку чаго астравецкая зямля пераходзіць у валоданне знакамітаму князю Вялікага Княства Літоўскага - Жыгімонту I Старому. Далей Жыгімонт перадае горад сыну, а той, у сваю чаргу, дорыць на той час дастаткова багаты маёнтак Гераніму Карыцкаму. З XVII стагоддзя гаспадарылі на гэтай тэрыторыі Ян Корсак, а таксама прадстаўнікі роду Кастравіцкіх, Сцянкоў і Жылінскіх.

Касцёл Адшукання Святога Крыжа, у параўнанні з храмам Святога Казьмы і Дзям'яна, мае не такое ​​багатае падзеямі і даволі кароткае жыццё - крыху больш за сто гадоў. Пабудова храма датуецца 1911 годам і ўяўляе сабой ўвасабленне неараманскага архітэктурнага накірунку, у якім можна выразна прасачыць таксама ўплыў неаготыкі. Калі касцёлы ў XVII-XVIII стагоддзях пераважна будаваліся з дрэва, што, вядома ж, выконвала важную ролю пры захаванні будынка, то астравецкі касцёл быў узведзены з гліны. Менавiта таму ён у такім добрым стане захаваўся і да нашых дзён.

Дарэчы, раманскі стыль, як і неараманскі, лічыцца першым агульнаеўрапейскім напрамкам пры ўзвядзенні будынкаў, асабліва выразна яго рысы можна заўважыць у архітэктурным абліччы хрысціянскіх храмаў. У асноўным усе пабудовы дадзенага тыпу служылі ў якасці абарончых збудаванняў. Тыповым з'яўляецца і касцёл у Астраўцы, паколькі ў час Вялікай Айчыннай вайны ў будынку каталіцкага храма хаваліся ад набегаў фашыстаў мясцовыя жыхары. Храм уяўляе сабой крэпасць Бога, умацаваную тоўстымі сценамі і вузкімі аконнымі праёмамі.

Касцёл Адшукання Святога Крыжа першапачаткова выклiкае ўражанне некаторай суровасці, цяжару і маналітнасці – нібы пакланяешся перад Богам. Разам з элементамі готыкі тут можна прасачыць яркія рысы неарамантызму - дэкаратыўнае аздабленне пераважае над разьбой па камені, а інтэр'ер напоўнены фрэскамі з біблейскімі сюжэтамі. Таму сёння ў Астравец прыязджаюць не толькі для таго, каб паглядзець на маштабнае будаўніцтва атамнай станцыі, але і для наведвання мясцовых культурных і гістарычных славутасцяў.