Які ўзвышаецца ў цэнтры горада храм, без сумневу, з'яўляецца самым цудоўным яго ўпрыгожваннем. Гэты выдатны помнік стылю барока ў Беларусі ў ХVIII стагоддзі ўражваў сваёй пышнасцю замежных падарожнікаў, якія сцякаліся ў Гродне падчас пасяджэнняў сейма і трыбунала, зачароўвае ён турыстаў і сёння. З'яўленне касцёла Сьв. Францішка Ксаверыя ў горадзе звязана з дзейнасцю манахаў ордэна езуітаў у Гародні, якіх запрасіў яшчэ кароль Стэфан Баторый. Езуіты пасяліліся ў Гродне пасля 1622 г. і спачатку пабудавалі касцёл Св.Пятра і Паўла. Мабыць, работы па ўзвядзенню гэтага храма вяліся ўжо ў 50-х гадах XVII стагоддзя, напярэдадні вайны з Масковіяй. Ваенныя дзеянні перашкодзілі езуітам. Аднак пасля 1656-1660 гг. працы былі адноўленыя.
У 60-е гады XVII стагоддзя храм быў гатовы. У 1678 годзе езуіты сталі будаваць новы, БУЙНЕЙШЫ храм. Гэта быў цяпер існуючы Касцёл Святога Францішка Ксаверыя. У 1705 годзе адбылося ўрачыстае асвячэнне касцёла ў прысутнасці двух манархаў-караля Аўгуста II і цара Пятра I.
Пасля таго як у Фары Вітаўта здарыўся пажар, касцёл з 1782 года стаў парафіяльным і атрымаў другую назву – Фарны. Архітэктурна-мастацкія вартасці касцёла Святога Францыска Ксаверыя ставяць яго ў адзін шэраг з найбольш яркімі шэдэўрамі стылю барока ў свеце. Перад уваходам у касцёл была збудаваная лесвіца, на парапеце якой усталяваная скульптура Ісуса Хрыста. Фасад касцёла ўпрыгожваюць дзве лёгкія хупавыя вежы, узвядзенне якіх было завершана ў 50-х гадах XVIII стагоддзя.
У 1725 г. у Паўночнай вежы касцёла былі ўсталяваныя механічныя вежавыя гадзіны, якія раней знаходзіліся на гарадской ратушы, разбуранай падчас вайны 1654-1667 гг.гэтыя гадзіны з'яўляюцца самымі старажытнымі дзеючымі вежавымі гадзінамі ў Еўропе.
Інтэр'ер касцёла ўпрыгожваюць 13 алтароў.
Дамінантай дэкаратыўнай кампазіцыі інтэр'еру з'яўляецца галоўны разьбяны алтар вышынёй 21 метр, створаны дзякуючы ахвяраванням с. Лазавога і яго жонкі Канстанцыі. Алтар збудаваны ў 1736-1738 гг.па праекце нямецкага скульптара я. Шміта. У трох'яруснай кампазіцыі алтара прыменена складаная група калон і пілястраў карынфскага ордара. Сучаснік характарызаваў гэты алтар як»лес скульптур і калон". У левай капліцы трансепта размешчаны алтар св. Архангела Міхаіла, які з'яўляецца найстарэйшым алтаром храма. У процілеглай Студэнцкай капліцы усталяваны алтар маці Божай Студэнцкай (Снежнай) з цудатворнай іконай, якую, некаторых дадзеных, прывезлі з Рыма. Пры езуіцкім кляштары дзейнічаў калегіум, дзе вучыўся будучы выбітны матэматык і астраном Марцін Пачобут-Адляніцкі. Акрамя таго, у калегіуме ладзілі прадстаўлення студэнцкага тэатра.
У другой чвэрці XVIII стагоддзя на тэрыторыі манастыра дзейнічала друкарня.
З 80-х гг. XVII ст. працуе аптэка, для якой у 1709 г.пабудавалі адмысловы будынак. Сёння тут адкрыта адзіная ў Беларусі аптэка-музей.
15 снежня 1990 г. папа Рымскі Ян Павел II прысвоіў Фарнаму Касцёлу ў Гродне статус Малой базілікі, а 13 красавіка 1991 г., калі была ўтворана Гродзенская каталіцкая дыяцэзія, ён стаў кафедральным.

Кантакт:

тэл: +375 152 62 54 64 (канцылярыя)

yan24@libero.it (эл. пошта пробашча парафіі)