Гарадская сядзіба ў Мінску

Гэты старадаўні будынак шматлікія мінчукі раней ведалі як прызыўны пункт абласнога ваенкамата, які, дарэчы, размяшчаўся ён тут з пасляваенных часоў аж да 2004 года. І толькі ў апошнія гады для гараджан адкрылася дзіўная гісторыя гэтай старадаўняй пабудовы. Высвятлілася, што гэта гарадская сядзіба, пабудаваная ў стылі палацца - вытанчанага і строгага класіцызму - была вядомая яшчэ ў XVIII стагоддзі.  Калі паглядзець план Менска 1793 года, то можна ўбачыць, што сядзіба складалася з самой хаты і двух сіметрычна размешчаных флігеляў. Яны ўтваралі фасадам хаты так званы "курданёр" - парадны двор. З боку плошчы перад сядзібай стаяла кованая агароджа з шырокімі варотамі.

Самым першым гаспадаром фальварка, як вядома з архіўных дакументаў, быў польскі арыстакрат, граф Міхась Пшаздзецкі. Менавіта ён пабудаваў гэты дом недалёка ад плошчы Высокага рынка - зараз гэта Плошча Свабоды.  Затым сядзібу ў яго купіў абшарнік і аптэкар Андрэй Станкевіч. Трэцім гаспадаром хаты стаў калекцыянер і літаратар Юрый Кабылінскі. У той час сядзіба ператварылася ў прыватную галерэю, і яго калекцыя карцін стала даступнай для ўсіх мінчукоў. Жыў тут драматург і паэт Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч.  У сярэдзіне XIX стагоддзя сядзібай стаў валодаць менскі гарадскі галава Леапольд Дэльпаце.

Пасля рэвалюцыі гаспадарамі сядзібы сталі розныя дзяржаўныя і ведамасныя ўстановы.

Змяняліся гаспадары, перабудоўвалася і сама сядзіба. Да нашых дзён з усіх пабудоў захаваўся толькі будынак сядзібы і адзін паўднёвы флігель.

Калі пачалася рэканструкцыя сядзібы, то жаданнем рэстаўратараў было ўзнавіць менавіта атмасферу побыту і ўсе дэталі сядзібнага жыцця таго часу. Усім вядома, што ў XVIII стагоддзі арыстакраты былі захоплены французскай модай, таму рэстаўратары старанна шукалі і падбіралі толькі сапраўдныя прадметы інтэр’ера. Сёння старадаўнія інтэр'еры можна ўбачыць у чатырох залах сядзібы - у вялікай і малой гасціных, у кабінеце і бібліятэцы. У вялікай гасцінай паўстае ўнікальная горка-вітрына для французскага посуду, зробленая на расійскай мануфактуры братоў Гамбс, пастаўшчыку мэблі для царскага двара. На процілеглым баку стаіць вуглавая тумба, выкананая ў стылі "другое ракако", а гэта сярэдзіна XIX стагоддзя. Рэстаўрацыя мэблі працягвалася тры гады, толькі вось крэслы адрэстаўраваць было ўжо немагчыма.  Іх проста "закансервавалі" ў іх цяперашнім стане, і сядзець на іх нельга.

Адразу кідаецца ў вочы і прыгожы дыван-карціна з сюжэтам вядомага тады італьянскага мастака Гвіда Рэні.

Гэтак жа ў гасціных прадстаўлена мноства старадаўняга посуду. Усяго і не пералічыш - гэта падлогавая японская ваза XVIII стагоддзя, кітайскі фарфор, саксонскі кавачнік, персідская чара, кітайскія вазы, англійскі соуснік, супніцы, расійскія талеркі... Яшчэ і шведская дошка для нарэзвання сыра, лапатка для торта, посуд для бюргерскіх калбасак і піва, чаркі і штофы, птушачка-сальніца і збанок для мёда з крыштальнай лыжачкай.  Агледзеўшы ўсю хату, можна сапраўды ўбачыць і ўявіць, як жылі мінскія арыстакраты таго часу.

Пасля рэканструкцыі сядзібы з'явіліся згубленыя элементы архітэктурнага дэкору і фасада будынка, фрагменты фрэскавага жывапісу, узноўлены скляпеністыя перакрыцці. Цалкам абноўлены маляўнічы дэкор і адноўлена кафляная печ.

У 2012 годзе было вырашана адкрыць у сядзібе Мастацкую галерэю Міхася Савіцкага.

Гарадская сядзіба XVIII стагоддзя будзе заўсёды прыцягваць турыстаў. Яна дае магчымасць не толькі дакрануцца да гісторыі Мінска, але і паказаць мінскае сядзібнае жыццё як перакрыжаванне мноства гарадскіх культур мінулых стагоддзяў.