Гісторыя ўзнікнення этнаграфічнага комплексу "Млын" у Заслаўі

Горад Заслаўе лічыцца адным з самых старажытных гарадоў на тэрыторыі Беларусі. Горад славіцца найпрыгажэйшай легендай пра яго узнікненне: паводле легенды, гэты горад стаў канчатковым пунктам жыцця князёўны Рагнеды і яе сына Ізяслава. Князь Уладзімір з-за замаху на яго жыццё, якое спрабавала здзейсніць князёўна, павінен быў пакараць смерцю яе. Аднак гэтага не здарылася, бо сямігадовы сын Ізяслаў заступіўся за маці. Князю нічога не заставалася, як злітавацца і адправіць яе разам з дзіцем на тэрыторыю, дзе ён загадаў заснаваць горад для свайго сына. Тады гэта мястэчка атрымала назву Ізяслаўль, у сучасным гучанні – Заслаўе.

На тэрыторыі Заслаўя доўгі час працавалі млыны розных відаў: ветраныя, вадзяныя і нават паравыя. Да нашых дзён дайшоў толькі паравы, які быў пабудаваны ў пачатку XX стагоддзя, у 1910 годзе, за кошт аднаго з самых заможных жыхароў горада.

Апісанне этнаграфічнага комплексу "Млын" у Заслаўі 

Будынак млына мае вельмі цікавую і доўгую гісторыю, пра якую распавядаюць экскурсаводы пры наведванні гэтага месца. Ўнутры знаходзяцца тры паверхі, цалкам застаўленыя разнастайнымі экспанатамі. На жаль, сама паравая машына, якая запускала млынавы механізм, не захавалася да нашых дзён, але сутнасць яе працы няцяжка ўявіць.

Гэты дзіўны комплекс прывабны не толькі сваім галоўным будынкам – млынам, якi ў 2010 годзе адзначаў сваё стагоддзе, але і іншымі, якiя нядрэнна захаваліся да нашых дзён, будынкамі. Сярод іх клець і кузня, а таксама домік завозніка. Дзіўна тое, што праз шэсць месяцаў пасля пабудовы млына, ён па незразумелых прычынах згарэў. Яго адразу ж аднавілі за вельмі кароткі час. І толькі праз 5 гадоў ўладальніку прыйшлося перанесці млын на іншае месца, бліжэй да станцыі «Ізяслаўль», дзе ён размяшчаецца і сёння.

У сувязі з тым, што заслаўскi млын – адзіны са старых паравых млынаў, які захаваўся ў краіне, яго зрабілі часткай культурна-гістарычнага запаведніка, які адкрыўся ў 1986 годзе.

У комплексе захаваліся ўсе прадметы і абсталяванне, якое выкарыстоўвалі кавалі і мельнікі ў пачатку XX стагоддзя. Тут выразна адлюстроўваецца жыццё і праца ў тыя часы, дзякуючы характэрнай стылістыцы і афармленню гэтага мястэчка. Комплекс «Млын» - гэта дзіўная славутасць этнаграфічнага характару, якая дапамагае максімальна дакладна і ярка ўзнавіць невялікі кавалак гісторыі. Тут праводзяць шмат цікавых і пазнавальных экскурсій, распавядаюць пра гістарычныя падзеі і тэхналогіi абмалоту збожжа, нават арганізоўваюць для наведвальнікаў цэлыя прадстаўленні ў гістарычных строях. Турыстам прадстаўляецца магчымасць самім патрэніравацца ў працэсе памолу мукі або паспрабаваць паваражыць на каласках. Таксама праводзяцца розныя забаўляльныя абрады, гульні і танцы. Вясёлае правядзенне часу і займальная экскурсія не пакіне наведвальнікаў абыякавымі.