У невялікім мястэчку Узда, размешчаным у Мінскай вобласці, ёсць адна вельмі цікавая гістарычная славутасць, якая прываблівае турыстаў не толькі з усёй Беларусі, але і з краін-суседзяў.

Будынак былога Крыжаўзвіжанскага касцёла немагчыма не заўважыць: пабудова, якая яшчэ носіць назву касцёла святога Крыжа, датуецца 1798 годам. У тыя далёкія часы касцёл закліканы быў служыць прытулкам для вернікаў. Зараз жа будынак не нясе ў сабе рэлігійнай скіраванасці. Адзіны ўспамін пра тое, што касцёл калісьці быў уваход для вернікаў, захоўваюць у сабе агароджа з цаглін з уязной брамай, а таксама велічныя калоны і пакінутыя часткі цаглянага мура. Дарэчы, уязная брама ўласцівая ўсім класічны касцёлам.

Касцёл быў узведзены ў канцы 18 стагоддзя, як тыповы будынак у стылі класіцызму. Ён размяшчаецца на плошчы ў 534 кв. м. На першым паверсе можна сустрэць зал з умяшчальнасцю да 240 чалавек. Тут жа размешчаны гардэроб і склады. На другім паверсе размяшчаецца фае і 7 кабінетаў. Будынак мае ўсе неабходныя камунікацыі: тут праведзена электрычнасць, ёсць ацяпленне, будынак таксама абсталяваны водаправодам і каналізацыяй. Дарэчы, некалькі гадоў таму гістарычны будынак касцёла святога Крыжа было выстаўлены на электронны аўкцыён: Уздзенскі райвыканкам прасіў за яго арэнду $ 13 тыс.

У часы савецкай улады, як і многія іншыя рэлігійныя пабудовы, гэты архітэктурны помнік у стылі неаготыкі пераўтварылі ў Дом Культуры Ўздзенскага раёна. Тут жа прысутнічае цагляны плот, а на заднім двары ўдалося захаваць каменную апсіду. Гадоў дзесяць таму ў Доме культуры кожныя выхадныя была чутна гучная музыка - тут пастаянна праводзіліся дыскатэкі. Аднак былому касцёлу ўжо больш за 200 гадоў, таму з-за драхласці пабудовы гулянні ў будынку давялося адмяніць.

Як ужо было сказана, гістарычнае памяшканне былога касцёла аддалі пад Дом Культуры, аднак сам храм перанеслі ў новы будынак на Савецкай вуліцы. Таму смела можна сцвярджаць, што Узда не засталася без знакамітай на ўсю Беларусь святыні. Праўда, новы будынак датуецца пачаткам 20 стагоддзя і нагадвае класічную рэлігійную ўстанову. Белы будынак з блакітнымі купаламі з'яўляецца прытулкам для ўсіх вернікаў, як у дні святаў, так і ў будні.

Хоць прайшло і больш за два стагоддзі, архітэктура былога будынка касцёла захавалася і да нашых дзён. Ля ўваходу наведвальнікаў сустракаюць масіўныя цагляныя вароты, якія глядзяць прама на помнік У.І. Леніну. Вядома ж, будынак дзе-нідзе патрабуе рэстаўрацыйных работ, аднак натуральная зношанасць надае характэрную даўніну і каштоўнасць усёй пабудовы. На самім будынку, размешчаным у гістарычнай часткі горада, вісіць таблічка «Гісторыка-культурная каштоўнасць».

Калі прайсці далей па Савецкай, то, акрамя Крыжаўзвіжанскага касцёла, можна ўбачыць і каталіцкія могілкі, дзе размешчана знакамітая пахавальня Завішаў, якая нагадвае вялікую егіпецкую піраміду.