Віцебск - беларускі горад, які часта называюць маленькім Парыжам або горадам мастакоў. Тут жылі і тварылі кампазітары А.Г. Рубінштэйн і М.Р. Фрадкін, мастакі І.Я. Рэпін і стваральнік знакамітага «Чорнага квадрата» Казімір Малевіч. Аднак за мяжой Віцебск больш вядомы, дзякуючы беларускаму і французскаму мастаку яўрэйскага паходжання - Марку Захаравічу Шагалу, чыя творчасць з'яўляецца сапраўды дзіўнай з'явай класічнага гратэскнага авангардызму. Працы Шагала - гэта тонкае і чуллівае самавыяўленне мастака, плён неардынарнага палёту фантазіі, пачуццёвыя вобразы яўрэйскага фальклору і спосаб яркага апавядання пра сябе, сваёй асобе, пра жыццё, пра блізкіх і дарагіх людзей.

А вы ведаеце, якія карціны Марка Шагала з'яўляюцца сусветна вядомымі? Несумненна, гэта алейны жывапіс «Я і вёска», «Над Віцебскам», «Памяці Апалінэра», «Галгофа», «Від Парыжа з вакна». А таксама серыя «лятучых» карцін - «Дзень нараджэння», «Прагулка» і, вядома ж, «Над горадам». Карціна «Над горадам» - гэта казачны сон двух закаханых, якія ўзнесліся над маленькім шэрым горадам з ягонымі клопатамі. Важна адзначыць, што на гэтай карціне намаляваны цяперашні арт-цэнтр Марка Шагала, размешчаны ў Віцебску на вуліцы Савецкая, 25 / Путна, 2. Арт-цэнтр – гэта невялікі старадаўні асабняк з чырвонай цэглы, на сценах якога ўстаноўлены барэльеф Марка Шагала.

Свае дзверы цэнтр мастацтваў адкрыў ў 1992 годзе і сёння налічвае больш за 300 арыгінальных работ знакамітага майстра. Сярод іх гравюры на дрэве і метале, калекцыя літаграфій «12 каленяў Ізраілевых», унікальная серыя з 96 ілюстрацый да паэмы Мікалая Гогаля «Мёртвыя душы», створаная мастаком па заказу французскага гандляра карцінамі Амбруаза Волара. М. Шагал сам прапанаваў ілюстраваць менавіта «Мёртвыя душы», бо быў неабыякавы да рускай літаратуры, асабліва да творчасці Гогаля.

У 2002 годзе ў арт-цэнтры адкрылася бібліятэка, дзе кожны наведвальнік можа паглядзець і вывучыць кнігі на розных мовах, рэдкія публікацыі і аўтабіяграфічныя працы Марка Шагала, гістарычныя выданні аб самім Віцебску, а таксама мноства каштоўных каталогаў з творамі, прадстаўленымі на мастацкіх выставах.

У гонар дня нараджэння Марка Шагала, 7 чэрвеня, ў горадзе праходзяць святочныя мерапрыемствы, арт-цэнтр напаўняецца лепшымі працамі мастака, на вуліцах горада праводзяцца «Шагалаўскія» чытанні.

Акрамя арт-цэнтра, у Віцебску існуе дом-музей вялікага мастака, размешчаны на Пакроўскай вуліцы. У гэтым доме Марк Шагал нарадзіўся і правёў юнацкія гады. У родным доме жывапісца адкрыта 5 пакояў, якія распавядаюць як пра жыццё мастака, так і пра яўрэйскую культуру ў цэлым. На ўваходзе ў музей стаіць крама з памятнымі сувенірамі, а ў двары вы ўбачыце дзівосную скульптуру В. Магучага «Віцебская мелодыя на французскай скрыпцы». Майстар адлюстраваў Марка Шагала, які сядзіць на асле са «скрыпкай успамінаў», на струнах якой віднеюцца Эйфелева вежа і храмы роднага Віцебска. Дарэчы, гэта не адзіная скульптура мастака ў Віцебску. Там жа, на Пакроўскай вуліцы, усталяваны бронзавы помнік у выкананні Аляксандра Гвоздзікава. Мастак у творчым працэсе са сваёй музай Бэлай, якая ўзляцела над стомленым Маркам Шагалам - так выглядае праца Гвоздзікава. Трэці помнік у гонар выдатнага мастака-авангардыста усталяваны ў невялікім пасёлку Лёзна Віцебскай вобласці.