Гісторыя Беларусі
Гісторыя Беларусі
Беларуская гісторыя ад сярэдніх стагоддзяў да нашага часу
У раннім сярэднявеччы тэрыторыю сучаснай беларускай дзяржавы насялялі плямёны балтаў, якіх пачалі актыўна асіміляваць плямёны славян. Да VI-IX стагоддзяў славяне сфармавалі першыя племянныя саюзы, якія з'явіліся першымі палітычнымі аб'яднаннямі на гэтай зямлі.
Да IX стагоддзя адносіцца згадванне ў летапісах Полацкага княства, якое размяшчалася ў той час на тэрыторыі сучаснай Віцебскай вобласці і часткі Мінскай. У X стагоддзі Кіеў аб'яднаў практычна ўсіх усходніх славян і іх тэрыторыі пад сваім праўленнем. Але за гэтым рушыў услед перыяд раздробненасці і разрозненасці феадалаў да XIV стагоддзя. У гэты ж час на беларускія землі прыйшло хрысціянства, якое стала афіцыйнай рэлігіяй і замянiўшы паганскія вераванні. Іх перажыткі захоўваюцца ў старажытных, спрадвечна беларускіх беларускіх традыцыях, абрадах, святах.
Стварэнне і развіццё Вялікага княства Літоўскага
У канцы XII стагоддзя князь Міндоўг знаснаваў велізарную дзяржаву, якая атрымала ў далейшым назву Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага. Яна стала адной з найбуйнейшых і наймацнейшых дзяржаў. ВКЛ ўключала сучасныя беларускія, літоўскія і часткова ўкраінскія і расійскія землі.
Да XVI стагоддзя Вялікае княства мела вялікае значэнне і было важным гульцом на карце Еўропы, але страціла сваю сілу і моц у выніку войнаў XVI стагоддзя.
Утварэнне Рэчы Паспалітай
У другой палове XVI стагоддзя ВКЛ падпісала з польскім каралём пагадненне, якое атрымала назву Люблінскай уніі. Дзве дзяржавы вырашылі аб'яднацца і стварылі Рэч Паспалітую.
Аднак нягледзячы на стварэнне саюза, дзяржава пастаянна пакутавала ад унутраных разладаў, і знешніх войнаў. Самымі страшнымі з іх для беларускай тэрыторыі стала вайна з Маскоўскім царствам і Паўночная вайна. У выніку гэтых войнаў Рэч Паспалітая зведала тры раздзелы ў 1772 г., 1793 г., 1795 г. Дзяржаву падзялілі паміж сабой Расія, Прусія і Аўстрыя.
Гісторыя Беларусі ў часы Расійскай імперыі (1772-1917)
У XVIII стагоддзі пасля трох падзелаў Рэчы Паспалітай большасць зямель сучаснай тэрыторыі Беларусі належыла Расійскай імперыі. У перыяд XVIII-XIX стагоддзяў адбылося некалькі буйных ваенных падзей. У 1794 годзе Тадэвуш Касцюшка ўзначаліў паўстанне супраць падзелу Рэчы Паспалітай. Правадыр выступаў за яднанне польскай дзяржавы і за яе незалежнасць. Паўстанне было задушана рускім генералам Суворавым.
У 1806 годзе войскі Напалеона акупавалі Польшчу, дзе французаў сустракалі, як вызваліцеляў і змагароў за незалежнасць Рэчы Паспалітай. У 1812 годзе Беларусь выступіла галоўным полем бою ў вайне Расіі з Францыяй. 26 жніўня 1812 гада адбылася найбуйнейшае бітва Айчыннай вайны каля населенага пункта Барадзіно, якая руская армія прайграла. Падчас вайны з Напалеонам на тэрыторыі Беларусі быў разгорнут буйны партызанскі рух. Хоць французскія войскі і прайгралі гэтую вайну, для Беларусі наступствы былі цяжкімі: вялікая колькасць загінуўшых, разбураныя населеныя пункты, голад, галеча, хваробы.
У 1863 годзе Кастусь Каліноўскі і яго маладыя паслядоўнікі ўзначалілі паўстанне, накіраванае супраць Расеі. Аднак у сэрцах паўстанцаў адбыўся раскол на «белых» і «чырвоных», і пратэст беларускага народа супраць Расійскай імперыі праваліўся.
Пасля такіх цяжкіх падзей на тэрыторыі Беларусі аднавіўся свет, які быў перапынены толькі Першай Сусветнай вайной 1914 года.
Падчас чатырохгадовай вайны беларускія землі зноў сталі лініяй фронту паміж Расіяй і Нямеччынай. 3 сакавіка 1918 г. было падпісана Брэст-літоўскае мірнае пагадненне, па якім Расея скончыла ўдзел у вайне.
Рэвалюцыі і тэрыторыя Беларусі
У 1917 годзе ў Расіі цар Мікалай II адрокся ад пасаду, а затым адбылася кастрычніцкая рэвалюцыя. У 1918, пасля прыходу бальшавікоў да ўлады, абвяшчаецца Беларуская народная рэспубліка. У гэты час тэрыторыя Беларусі яшчэ знаходзілася пад акупацыяй нямецкіх войскаў. А ў 1919-м бальшавікі абвяшчаюць Беларускую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку, а Мінск стаў яе сталіцай.
У 1921 годзе па выніках Руска-польскай вайны падпісваецца Рыжскае мірнае пагадненне, па якім заходнія землі Беларусі адышлі да Польшчы.
Ўсходняя Беларусь застаецца ў складзе СССР. З 1921 па 1939 годы у Заходняй Беларусі палякі актыўна прасоўвалі палітыку паланізацыі тэрыторыі, а ўсходняя частка беларускіх зямель пакутавала ад голаду і эканамічнай разрухі. З 1936 па 1940 гады больш за 86 тысяч жыхароў беларускіх зямель пацярпелi падчас сталінскіх рэпрэсій.
Другая сусветная вайна (1941-1945 гг.)
Другая сусветная вайна пачалася ў чэрвені з нашэсця нямецкіх войскаў на тэрыторыю Брэсцкай вобласці і абароны Брэсцкай крэпасці на працягу шасці тыдняў. Да верасня 1941 года ўся тэрыторыя Беларусі была акупавана нямецкімі войскамі. Немцы масава забівалі беларускіх габрэяў на працягу ўсёй вайны. У канцы 1941г. на беларускіх землях пачаў фармавацца актыўны партызанскі рух, які стаў найбуйнейшым у Еўропе да 1944 году. У ліпені 1944 года Беларусь была вызвалена расійскай арміяй у выніку аперацыі пад назвай «Баграціён».
Па выніках вайны заходнія беларускія землі засталіся ў складзе БССР.
Навейшая гісторыя Беларусі
У 1945 годзе Беларусь увайшла ў склад заснавальнікаў ААН. У 1954 годзе Беларусь ўступіла ў ЮНЭСКА.
У 1986 годзе на тэрыторыі Украіны адбылася аварыя на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі. Наступствы былі вельмі цяжкімі не толькі для Украіны, але і для Беларусі і яе земляў.
У 1990 годзе абвешчаны суверэнітэт Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі, а ў 1991 годзе - новая назва «Рэспубліка Беларусь», якую і цяпер носіць наша краіна.
У 1994 годзе праходзяць першыя прэзідэнцкія выбары, у выніку якіх Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь становіцца Лукашэнка Аляксандр Рыгоравіч.
Гісторыя Беларусі - гэта чарада складаных падзей і выпрабаванняў для беларускага народа, у выніку якіх краіна здабыла незалежнасць і суверэнітэт.