Пустынкі

Пустынкі - невялікае паселішча, якое размяшчаецца ў Мсціслаўскім раёне Магілёўскай вобласці непадалёку ад мяжы з Расіяй, усяго ў пяцістах метрах. Характэрна яно яшчэ і тым, што на менавіта тут размешчаны адзін з самых старажытных (а можа, і самы старажытны) беларускіх манастыроў, пабудова якога датуецца 1380 годам.

Успенскі манастыр і яго гісторыя

Гісторыя вёскі Пустынкі непарыўна звязана з гісторыяй дзейснага і дагэтуль Успенскага мужчынскага манастыра. Існуе прыгожая легенда пра сляпога князя Лугвена, якому прысніўся прарочы сон пра гэту мясцовасць. У сне князь убачыў старца, які параіў яму знайсці крыніцу ў Пустынках і абмыць там свае вочы. Князь адшукаў пустынкаўскія землі, аднак саму крыніцу доўга не мог знайсці. Тады на дапамогу яму прыйшоў мясцовы жыхар, які і давёў сляпога князя да месца прызначэння. Лугвен памыўся цудатворнай вадой і пачаў бачыць пасля гэтага. Вельмі здзівіўшыся, у сваім правадыру ён пазнаў старца са свайго прарочага сна. Аднак на гэтым цуды не скончыліся: побач з крыніцай ён убачыў абраз. Узрадаваны, Лугвен загадаў узвесці на гэтым самым месцы манастыр і капліцу, у якой потым і размясціўся цудоўны нерукатворны абраз. Адбылося гэта ў далёкім 1380 годзе, і тады будынак быў усяго толькі невысокай драўлянай цэркаўкай.
З тых старадаўніх часоў крыніца ніколі не перасыхала. Да яе з'язджаюцца з усіх куткоў Беларусі, і гісторыі пра цудатворную сілу прыцягваюць сюды вернікаў абсалютна розных канфесій. Сюды прыходзяць і лютэране, і каталікі, якія прыходзяць на паклон да святой крыніцы і нерукатворнага абраза. Адзін з самых дзіўных фактаў заключаецца ў тым, што тэмпература вады крыніцы нязменная ў любую пару года і складае ўсяго 4 градусы вышэй за нуль. У такой вадзе чалавек можа памерці ўжо праз 5-7 хвілін, аднак не было нават выпадкаў прастуды пасля знаходжання ў ёй. Ці гэты не сапраўдны цуд?

З цягам часу манастыр рос, паступова ператвараючыся не проста ў асобны храм, а ў цэлы комплекс рэлігійных пабудоў. За доўгі тэрмін свайго існавання ён не аднойчы змяняў гаспадароў. Да 1601 года яго ўладальнікам была праваслаўная царква, затым гаспадаром земляў і манастыра стала ўніяцкая царква. У 1839 годзе кіраванне зноў вярнулася да праваслаўнай царквы, на гэты раз рускай.

Разбуральныя падзеі розных стагоддзяў не маглі не пакінуць свайго адбітка на дзіўным месцы. Манастыр і комплекс пабудоў, якія прылягаюць да яго, не раз руйнаваўся дашчэнту, аднак заўсёды адраджаліся зноў. Толькі пасля заканчэння рэвалюцыі манастыр быў зачынены, храмы былі зноў разбураны, а ў астатніх будынках размясцілася школа і дзіцячы інтэрнат. Сярод мясцовых жыхароў ходзіць яшчэ адна легенда, якая адносіцца да часоў Вялікай Айчыннай вайны. У канцы 1943 года на сцяне храма некалькі разоў з'яўлялася нерукатворная выява Ісуса Хрыста, які прадвяшчала пра хуткую перамогу над фашыстамі. Дарэчы, гэта выява дагэтуль тут і мясцуецца, на сцяне будынка, які выкарыстоўваўся ў якасці школы. Цяпер храм павольна аднаўляецца пасля падзей дваццатага стагоддзя, рэстаўруюць старажытныя будынкі. У сценах манастыра знаходзяцца дванаццаць чалавек, манахаў і працаўнікоў, якія кіруюць гаспадаркай. Дзякуючы іх намаганням, манастыр жыве і гатовы прымаць паломнікаў з усіх куткоў зямлі.