Крупкі

У 110 кіламетрах ад горада Мінска, на мяжы Магілёўскай і Віцебскай абласцей размясцілася невялікае мястэчка Крупкі. Назва гораду была дадзена ў гонар капуснай расліны крупка, якая намалявана на афіцыйным гербе мястэчка. На карце тэрыторыя Крупак падобная на вялікае сэрца. Чым жа характэрны гэты беларускі горад з такой цікавай назвай? Праз усю тэрыторыю Крупак плыўна працякае маляўнічая рэчка Бабёр, непадалёку сваёй прыгажосцю і празрыстасцю дзівіць возера Селява, якое расцягнулася на 14 кіламетраў у даўжыню, у цэнтры возера вы можаце ўбачыць тры невялікіх астраўка.

Паселішча Крупкі з'явілася на карце Вялікага Літоўскага княства прыкладна ў 1613 годзе, у архіўных дакументах паведамлялася, што князь Сангушка Сымон Самуэль падарыў Крупкі сваёй каханай жонцы Алене Корвін-Гасеўскай. Падчас яе кіравання ў горадзе налічвалася больш за 60 двароў. Эпохай росквіту Крупак можна назваць XVII-XIX стагоддзі, калі праз горад праходзіў знакаміты Екацярынінскі гасцінец: за час існавання старой смаленскай дарогі горад наведала мноства вядомых людзей - пасол Рымскай імперыі Жыгімонт Герберштэйн, рускі пасол Талсты П. і дзяк Т. Каробачнікаў, а таксама вялікая колькасць вандроўцаў, акадэмікаў, пісьменнікаў.

У часы Айчыннай вайны з Напалеонам горад быў цалкам знішчаны французамі, і пасля гэтага тут пачала а з веку ў век хадзіць легенда пра тое, што ў Стаялым возеры патанула карэта Напалеона. Легенда абвяшчае, што там перавазіўся нейкі скарб, але колькі б не было праведзена экспедыцый - багаццяў так і не знайшлі. Тады даследчыкі прыйшлі да высновы, што Стаялае возера з-за тарфяных адкладанняў мае падвойнае дно. Хімічны аналіз вады паказаў вялікую канцэнтрацыю золата, срэбра і плаціны, таму ваду мясцовыя жыхары лічылі гаючай.

Выдатныя мясціны 

Тым, хто прыехаў у Крупкі для вывучэння культуры горада і славутасцяў, варта наведаць памешчыцкі палац, змешчаны ў пасёлку Язбы. Ён быў пабудаваны ў стылі позняга класіцызму і, на здзіўленне, амаль не крануты часам з моманту пабудовы, чым і ўяўляе адмысловую каштоўнасць. У мястэчку Халапенічы вы ўбачыце адноўленую Свята-Успенскую царкву, а ў мястэчку Грыцкавічы можна паглядзець Свята-Спаса-Праабражэнскую царкву, здалёку яна можа паказацца трохі змрочнай і нават пакінутай, чым яшчэ больш прыцягвае цікаўных турыстаў.

Абавязкова варта наведаць ландшафтны заказнік "Селява" з зонай адпачынку "Панская купельня" і акультураным пляжам. Таксама вандроўцам прапануюць прагуляцца па сцежцы "Прошыцкія балоты", а на тэрыторыі заказніка вы сустрэнеце мноства прадстаўнікоў Чырвонай кнігі Беларусі.

Даволі часта ў гісторыі мястэчка сустракаецца прозвішча Свяцкіх, дынастыі, якая была апошнім уладальнікам Крупак. Карл Свяцкі пабудаваў у Крупках шыкоўную сядзібу ў стылі мадэрн. Кажуць, што менавіта Карл знайшоў легендарныя Напалеонаўскія скарбы, бо сам не славіўся багаццямі, а дзіўны і дарагі для тых часоў палац усё ж такі пабудаваў, прычым у вельмі кароткія тэрміны. Ён жа адкрыў першую фабрыку запалкавай саломкі для экспарту ў Амерыку. Сядзіба Свяцкіх захавалася дагэтуль.

Дзе перакусіць і адпачыць

На афіцыйным сайце Крупак можна знайсці цэлы спіс кропак грамадскага харчавання: буфетаў, закусачных, міні-кафэ і рэстаранаў, якіх у мястэчку сапраўды досыць. Утульная сучасная атмасфера і шырокі выбар страў вас пацешыць у кафэ "Журвінка", а калі вы жадаеце прачуць усю атмасферу беларускай даўніны, зазірніце ў бар "Беларускі куток", па пятніцах і чацверах у бары гучыць жывая музыка. Са страў нацыянальнай кухні раім пакаштаваць дранікі па-хатняму з маслам ці са смятанай, катлету "Папараць-кветка", запечанае мяса па старадаўнім рэцэпце, бульбу з салёнымі агуркамі і блінцы з яблыкамі.

Спыніцца можна ў гасцініцы "Крупчанка", размешчанай побач з сядзібай Свяцкіх і помнікам В.В. Каваленка - знакамітага лётчыка-касманаўта, выхадца з Крупак. Кошт нумара на аднаго чалавека ад 24,86 BYN. Для аматараў экатурызма на тэрыторыі заказніка "Селява" адкрыта сядзіба "Ля возера Селява" - утульная хата з камфортнымі ўмовамі для пражывання на дзесяць чалавек.

Крупкі - ідэальнае беларускае мястэчка, якое спалучае скарбніцы гістарычных аб'ектаў і камфортныя ўмовы для вандравання!