Яновічы

У Чырваназоркавым сельсавеце, што на Міншчыне, ёсць невялікі аграгарадок Янавічы. Гэтая вёска адна з тых, што не ўваходзіла ў валоданні магутнага и ўсім вядомага князя Радзівіла, а іх, між іншым, у тыя далекія часы было вельмі шмат. Колькасць насельніцтва ў гэтай вёсачцы складае ўсяго каля 800 чалавек. Янавічы знаходзяцца на адлегласці 6 км ад горада Клецка. З аднаго боку вёскі ёсць рака пад меладычнай назвай Лань.

Такім чынам, гэта даволі маленькі населены пункт, але колькі тут цікавага і прыгожага! З назвай вёскі звязаная адна вельмі старадаўняя гісторыя, якую з пакалення ў пакаленне перадаюць адзін аднаму мясцовыя жыхары. А справа ў тым, што ў XVI стагоддзі на гэтай тэрыторыі знаходзіўся касцёл, святаром якога быў ксёндз Ян. З той прычыны, што гістарычна гэтая вобласць развівалася як царкоўнае землеўладанне, то адсюль і пайшла назва сучаснай вёскі Янавічы. Але, на вялікі жаль, старадаўняй, якая захавалася да нашых дзён, каталіцкай і праваслаўнай архітэктурай вёска "пахваліцца" не можа. Акрамя капліцы XVIII стагоддзя.

Славутасці вёскі Янавічы

Акрамя прыгожых краявідаў і незабыўных пейзажаў, вёска славіцца і адной гісторыка-культурнай каштоўнасцю, якая занесена ў Дзяржаўны спіс Беларусі. Гэта сядзіба Бжазоўскіх. Пабудавана яна была на мяжы XVIII і XIX стагоддзяў. На працягу першай паловы XIX стагоддзя ўладальнікі гэтай сядзібы мяняліся: спачатку гэта былі Вайцяхоўскія, затым яе выкупіў шляхціч Яленскі. Падчас далучэння Заходняй Беларусі да СССР гэта маёнтак належыў сыну Яленскага - Альгерду. Так, кожнае стагоддзе сядзіба мяняла свайго ўладальніка. У 1939 годзе маёнтак пабачыў свайго апошняга землеўладальніка, які раптам апынуўся ў турме і праз непрацяглы час памёр. З тых часоў сядзібны комплекс Бжазоўскіх застаўся без гаспадара і без нагляду.

Рэшткі земляных умацаванняў, у тым ліку рвоў і валоў, разам з маляўнічай тэрасай берага Лані складалі вельмі трывалы і ўмацаваны пункт. Гэты факт даваў падставу меркаваць, што менавіта на гэтым месцы у той час магла быць цэлая абарончая крэпасць. Такі вельмі цікавы факт усе ж такі пакідае пытанне аб часе пабудавання некаторых будынкаў у вёскі Янавічы адкрытым. Ёсць здагадкі некаторых даследчыкаў гэтага краю, што ў XVI стагоддзі тут цалкам магла быць рэзідэнцыя мясцовых святароў. Такое меркаванне толькі павялічвае асаблівасць вёскі.

Нягледзячы на ​​досыць старую пабудову ўсяго комплексу маёнтка, да нашых дзён захаваліся шматлікія будынкі і часткі гэтай сядзібы, аднак знаходзяцца яны ў занядбаным стане. Тут можна ўбачыць сам сядзібны дом, а таксама дом конюха, некалькі гаспадарчых пабудоў, якія знаходзяцца у стане руін, і невялікія фрагменты парку. Самым старым будынкам гэтай сядзібы лічыцца капліца. На капліцы ёсць дата - 1772 год, яе і прынята лічыць афіцыйнай датай будаўніцтва.

Калі б пасля сыходу апошняга ўладальніка маёнтка да пабудовы прыкладвалася рука чалавека, то на сённяшні дзень, магчыма, кожны з падобных гістрачных архітэктурных ансамбляў захаваўся б значна лепш. Магчымасць наведаць гэтыя месцы ёсць у кожнага: прагуляцца па зарослым парку, убачыць частку архітэктурных пабудоў і адчуць дух гісторыі тых часоў.