{{text}}
05.01.2020
Свой мінулы гайд мы прысвяцілі Мірскаму замку — прайшліся па калідорах крэпасці, даведаліся пра некалькі фактаў з яго гісторыі і пазнаёміліся з прадстаўнікамі роду Радзівілаў. Зараз надышла чарга другога самага вядомага ў Беларусі бастыёна! Не будзем вас стамляць чаканнем і адразу раскроем усе карты: сёння пад прыцэлам VETLIVA — найпрыгажэйшы Нясвіжскі палац і яго наваколлі!
Першае згадванне пра Нясвіж датуецца далёкім XIII стагоддзем. Шмат было ў гэтых земляў уладальнікаў — горад пераходзіў ад аднаго князя да іншага ў часы ВКЛ. Але небывалы росквіт і вядомасць Нясвіж атрымаў толькі ў другой палове XVI стагоддзя, калі яго гаспадаром стаў багаты род Радзівілаў. Горад і ўся прылеглая тэрыторыя дасталіся князю Яну ў якасці пасагу нявесты.
Падмурак Нясвіжскага замка ў Беларусі быў закладзены ў 1583 годзе, калі за справу ўзяўся Мікалай Радзівіл Сіротка. Каменная крэпасць узвышалася над горадам у асяроддзі насыпнога вала і рова з вадой. Патрапіць у яе можна было толькі па драўляным адкідным масце, які ў выпадку аблогі хутка разбіраўся. Гэта адбывалася даволі часта — палац быў шмат разоў атакаваны і разбураны, таму за эпоху існавання неаднаразова перабудоўваўся і набыў абрысы зусім розных архітэктурных стыляў.
Багаты род заўсёды жыў у раскошы. Аднак пасля шматлікіх захопаў ад велізарных калекцый кніг і сталовых прадметаў, упрыгожванняў і карцін мала што засталося — практычна ўсё было разрабавана і згублена.
Падчас вайны з Напалеонам у 1812 годзе і Другой сусветнай вайны ў Нясвіжскім палацы размяшчаўся штаб камандавання. І абодва разы ён належыў варожаму войску. Вядома, што князі Радзівілы падтрымлівалі бок Напалеона, а ў 1939 годзе пакінулі сцены роднай рэзідэнцыі.
Цікавы факт ад VETLIVA: пасля Вялікай айчыннай вайны ў сценах Нясвіжскага палаца быў санаторый. Каля 3000 чалавек штогод наведвалі былую крэпасць, каб умацаваць здароўе і добра адпачыць. У артыкуле пра беларускія санаторыі вы даведаецеся, дзе можна аднавіць сілы і арганізм у наш час.
Ідэя адбудаваць Нясвіж прыйшла князю Мікалаю Радзівілу Чорнаму. Дзякуючы яму ўвесь магутны род атрымаў вельмі ганаровы на той час тытул — князь Святой Рымскай імперыі. Каб адпавядаць высокаму статусу, неабходна было пабудаваць самавітую рэзідэнцыю. Так Нясвіж стаў сталіцай роду Радзівілаў і да 1939 года належаў гэтай сям'і.
Легендарны род пакінуў у гісторыі ВКЛ і Беларусі велізарны след дзякуючы сваім таленавітым і разумным прадстаўнікам. З імі звязана шмат цікавых гісторый. Напрыклад:
У сярэдзіне XVIII стагоддзя князь Марцін Мікалай настолькі захапіўся ўсходняй філасофіяй, што памяняў веру — каталіцызм на іўдаізм (у той час гэта было неймавернай дзёрзкасцю), а пасля і зусім завёў сабе цэлы гарэм з ліку сваіх прыгонных сялянак.
Брат Марціна, князь Ульрых, заказаў у прыдворнага мастака партрэт ідэальнай жанчыны. Яна павінна была быць самай выдатнай ва ўсім свеце. У выніку Ульрых усёй душой пакахаў прыдуманую выяву, гадзінамі граў перад партрэтам на флейце, складаў вершы і паэмы сваёй «умілаванай».
Аднак самай неардынарнай асобай з сям'і быў князь Кароль Станіслаў Радзівіл, якога ў народзе ласкава звалі Пане Каханку. Пра яго забавы з соллю мы расказвалі ў артыкуле пра Мірскі замак, але гэта яшчэ не ўсё дзівацтвы наравістага гаспадара:
быўшы ў вельмі добрым размяшчэнні духу, мог выкаціць на галоўную Рыначную плошчу ў Нясвіжы бочку віна, а пасля ў гарнітуры бога вінаробства частаваць напоем усіх людзей;
Пане Каханку не мог карыстацца фарфоравым посудам, т. ш. яна была занадта далікатнай, таму ён быў «вымушаны» набываць посуд з высакародных металаў — золата і срэбра;
любімае апавяданне князя — гэта гісторыя пра тое, як ён злавіў у Налібоцкай пушчы чорта, а потым тры дня трымаў яго ў святой вадзе, каб пазбавіць мясцовыя лясы ад паскуддзя.
У Пане Каханку былі сапраўды нястрымная фантазія і вельмі вясёлы нораў. З-за гэтага ў яго з'явілася і другая мянушка — «беларускі барон Мюнхгаўзен».
Палацава-паркавы комплекс у Нясвіжы — гэта адна з самых папулярных славутасцяў у Беларусі. Як і Мірскі замак, палац у Нясвіжы ўжо мае адну з самых ганаровых узнагарод — у 2005 году рэзідэнцыя Радзівілаў была ўключана ў Спіс сусветнай культурнай спадчыны ЮНЭСКА. Другое дасягненне Нясвіжа — прэмія Europa Nostra, атрыманая ў катэгорыі «Адданая служба» супрацоўнікамі музея-запаведніка за праробленую працу па аднаўленні гісторыка-культурнага комплексу.
Замак Радзівілаў у Нясвіжы і прылеглая тэрыторыя вярнулі сабе неперасягненае аблічча ў рэкордна хуткія тэрміны. Сёння турысты могуць наведаць не толькі пышны палац, але і прыгожую паркавую зону. Яна была створана ў канцы XIX стагоддзя, але хутка звяла і прыйшла ў запусценне пасля Вялікай айчыннай вайны. Сёння адноўлены 4 паркі ў розных стылях:
Цікавае ад VETLIVA: У адным з паркаў комплексу здымаўся цікавы фільм «Анастасія Слуцкая». Нясвіж — гэта не адзінае месца ў Беларусі, якое патрапіла ў телеэфір. У адным з артыкулаў Блога мы ўжо расказвалі пра славутасці Мінска, якія пабылі ў розных кінастужках. Вы здзівіцеся, як шмат разоў Беларусь мільгала на экранах!
Нясвіжскі палац абвеяны мноствам міфаў і містычных загадак. Напрыклад, паводле адной з легенд Нясвіжскі і Мірскі замкі злучаны шырокім тунэлем даўжынёй у 30 км. Ёсць гісторыі пра велізарнае багацце легендарнага роду — 12 статуях апосталаў, адлітых з золата і срэбра.
Але большасць легенд звязана з трагічнымі гісторыямі кахання:
Вядомы Пане Каханку славіўся сваім каханнем да жанчын. Аднойчы ён захапіўся адной дзяўчынай на балі, а атрымаўшы адмову, сілай павёз яе з бацькавай хаты. Дадому яна, вядома, вярнулася, але ёй прыйшлося пайсці ў манастыр. Кажуць, што бацька няшчаснай дзяўчыны пракляў князя, пажадаўшы яму ніколі не мець дзяцей. Невядома, наколькі гэта праўдзівая гісторыя, але ў Пане Каханку так і не было прамых нашчадкаў.
На ўскраіне Нясвіжа раслі дуб і сасна, пераплятаючыся разам. Паводле адной з некалькіх версій, дачка князя Радзівіла закахалася без памяці ў мясцовага пастуха, і каханне гэта было ўзаемным. Але бацька дзяўчыны не дазволіў такі саюз і забараніў закаханым сустракацца. Тады яны паспрабавалі ўцячы і былі схоплены і забіты. У гневе князь загадаў нават не хаваць целы загінулых, а на тым месцы ў абдымку выраслі два дрэвы.
Яшчэ адна гісторыя трагічнага кахання звязана з Барбарай Радзівіл. Гэтыя падзеі адбыліся насамрэч — Барбара была жонкай караля Рэчы Паспалітай Жыгімонта Аўгуста. Яны былі шчыра закаханы і таемна абвянчаліся. Маці караля была вельмі супраць такога шлюбу і загадала свайму лекару атруціць Барбару. А далей ужо ідзе прыгожая легенда і цяжка сказаць, наколькі яна праўдзівая. Кароль быў так засмучаны смерцю каханай, што паспрабаваў выклікаць яе дух з дапамогай магіі. Жыгімонт парушыў умовы рытуалу, і прывід Барбары не змог вярнуцца назад. Кажуць, што ён дагэтуль блукае па калідорах Нясвіжскага замка і перыядычна завітвае ў Мірскі да юнага прывіда Сонячкі па міфічным тунэлі!
Экскурсіі і туры ў Нясвіжскі замак прыцягваюць сотні тысяч турыстаў. Апроч стандартных аглядаў маляўнічых галерэй, гасціных, княжых сталовых і калекцый зброі, у палацы можна весяла і цікава правесці час за незвычайным вольным часам:
Ёсць яшчэ некалькі ўнікальных славутсцяў у Нясвіжы, да якіх вас абавязкова варта зазірнуць:
Нясвіжскі замак у Беларусі знаходзіцца ў Мінскай вобласці, у 120 км ад сталіцы. Дабрацца туды не так складана:
Не так даўно каманда VETLIVA здзейсніў маштабнае падарожжа па Беларусі, якое заняло цэлы тыдзень! Не прапусцілі мы і Нясвіж у сваім насычаным маршруце. Пра свае ўражанні мы распказвалі ў артыкуле ў Блогу, а паглядзець на Нясвіж нашымі вачыма можна ў адным з аглядных відэаролікаў!
ПАДАРОЖНІЧАЦЬ - ЗНАЧЫЦЬ ЖЫЦЬ!
Падпішыся на рассылку!
Цікавыя падарожжы па Беларусі, гайды па гарадах, парады па санаторыях, гастратуры,
навіны і акцыі з лепшымі коштамі на адпачынак.
Прывіды, русалкі, НЛА: незвычайныя месцы Беларусі
Гастратур па Беларусі: дзе паесці па-княжацкаму?
2
1
2...
522