Горад Наваградак лічыцца адным з самых старых месцаў у Беларусі. Яго гісторыя пачынаецца з X стагоддзя, у той час горад быў рэзідэнцыяй прадстаўнікоў дваранства Вялікага Княства Літоўскага. Ужо тады, калі пра многія іншыя беларускія гарады не было нават згадкі ў летапісах, Навагрудак лічыўся буйным цэнтрам гандлю і рамесніцтва. Пра гэтыя падзеі і сёння засталіся жывыя сведчанні - руіны замкавага комплексу, акружанага масіўнымі равамі, і касцёл Ператварэння Гасподняга.

Гэты ўнікальны храм вядомы таксама і пад іншай назвай - фарны касцёл. Пабудова з'яўляецца яркім увасабленнем эпохі Вялікага Княства Літоўскага. Каталіцкі храм быў пабудаваны ў 1395 годзе па распараджэнні вялікага князя Вітаўта. Тады будынак быў спраектаваны ў гатычным стылі IX стагоддзя, а ў XVIII стагоддзі пасля рэстаўрацыйных работ касцёл набыў яркія рысы сармацкага барока.

Сёння наведвальнікі гэтага месца могуць убачыць тры гатычныя капліцы, якiя адрознiваюцца адна ад адной рознай формай і памерамі. Гэтыя тры каляровых вітража з нярвюрнымi скляпеннямі маюць бессістэмную кампазіцыю, якая ў выніку ўтварае адзінае цэлае. Унутры касцёла можна ўбачыць тры кантаваныя алтарныя часткі капліц, якія арыентуюцца ў розныя бакі і прысвячаюцца некалькім святым. Як лiчаць некаторыя даследчыкi, спасылка на ўсіх святых з'яўляецца яркай рэмінісцэнцыяй паганства.

Дарэчы, такая версія мае месца быць, паколькі Вітаўт заклаў касцёл менавіта на месцы старога паганскага капішча. На бакавым фасадзе касцёла можна знайсці мемарыяльную дошку, якая сведчыць аб шлюбе ў сценах храма князя Ягайлы са сваёй апошняй жонкай Соф'яй Гальшанскай. Соф'я стала чацвёртай жонкай Ягайлы і паклала пачатак знакамітаму роду Ягелонаў. Побач з храмам размяшчаецца старадаўняя лістоўніца, якая была пасаджана ў гонар 600-гадовага юбілею з дня нараджэння Гальшанскай.

Інтэр'ер касцёла багаты гістарычнымі рэліквіямі і рарытэтнымі прадметамі. Напрыклад, яшчэ з XVII стагоддзя ў храме прысутнічае мармуровы барэльеф - сімвал памяці пра мясцовых рыцараў, якія аддалі сваё жыццё ў вайне з туркамі пад Хоцінам.

Пачынаючы з 1712 года і да 1740 года ў касцёле не спыняліся рэстаўрацыйныя работы. У 1857 годзе ў храме адбываецца яшчэ адна вельмі важная і знамянальная гістарычная падзея. 12 лютага тут ахрысцілі знакамiтага беларуска-польскага паэта і пісьменніка Адама Міцкевіча. Пасля гэтага каталіцкую святыню закрываюць амаль на цэлае стагоддзе, і толькі ў 1906 годзе будынак зноў вяртаюць каталікам. І зноў храм рэстаўруецца і паўторна асвячаецца.

Страшныя падзеі Вялікай Айчыннай вайны адчуў на сабе касцёл. У жніўні 1943 года фашысты пакаралі смерцю 11 навагрудскіх мучаніц, якія былі пахаваныя непадалёк ад касцёла. Зараз сёстры-незрыцянкi далучаны да ліку Святых, а іх мошчы з'яўляюцца рэліквіямі. У гонар іх каля храма ўсталявалі стэлу.

На працягу 7 стагоддзяў наваградскі фарны касцёл лічыўся душою і месцам вылечвання думак каталіцкіх вернікаў. Нават i цяпер сюды кожныя выхадныя прыходзяць мясцовыя жыхары, каб паслухаць нядзельнае набажэнства, паставіць свечку за здароўе або спачын родных і блізкіх.