Жылыя дамы пачатку 20 стагоддзя ў мікрараёне Грушаўка ў Мінску

Сучасная Грушаўка - гэта раён кантрастаў. Вядома, як і любая іншая частка Мінска, ён не змог пазбегнуць вышынных новабудоўляў, сучасных гандлёвых пляцовак і іншых атрыбутаў XXI стагоддзя. Аднак толькі тут і, мабыць, яшчэ ў некалькіх кропках сталіцы па-ранейшаму можна сустрэць арыгінальныя драўляныя і каменныя хаты пабудовы мінулых дзесяцігоддзяў і нават стагоддзяў.

Пачатак гісторыі

Раён вуліцы Грушаўскай, а таксама Хмілеўскай, Шчорса, Дзекабрыстаў, Разінскай і бліжэйшых завулкаў у XIX стагоддзі ўяўляў сабой ускраіну горада, забудаваную пад жыллё работнікаў чыгункі. У той час як раз пачалося актыўнае выкарыстанне Лібава-Роменскай і Маскоўска-Брэсцкай дарог. Варта адзначыць, што першапачаткова гэта быў даволі рэспектабельны раён. Пацвярджэннем таму - знойдзеныя пасведчання, закладзенымі пад сучаснымі асфальтавымі дарогамі, брусчатка, якая на той час выкарыстоўвалася для ўладкавання заможных участкаў.

Найбольшую цікавасць прадстаўляюць сёння хаты і пабудовы, якія захаваліся і якія адносяцца да пачатку XX стагоддзя і практычна не змянілі свайго аблічча за гэтыя гады. Пераважным архітэктурным рашэннем тут выступаюць барачныя пабудовы. Асабліва іх шмат на вуліцах Дзекабрыстаў, Шчорса і Папаніна. Пакрывіліся драўляныя будынкі, адна-двухпавярховыя крамачкі савецкага тыпу, размешчаныя паблізу ад баракаў старыя адрыны, пабудаваныя на месцы разбураных дамоў, - усё гэта прыцягвае ўвагу турыстаў як нешта самабытнае і ўнікальнае ў сучасным горадзе, які хутка развіваецца з шалёным тэмпам жыцця.

Непадалёк ад сучасных жылых дамоў размясцілася і старое бамбасховішча, якое цудам захавалася ў ваенны перыяд. Зрэшты, па некаторых крыніцах ініцыятарамі яго пабудовы выступілі самі немцы.

Сваю гісторыю мае і мала каму вядомы невялікі завулак Фабрыцыўса, калісьці вядучы прама да цэнтра горада. Тут нават меліся трамвайныя шляхі, а таксама даволі буйны для тых часоў Суражскі рынак.

Грушаўка мае нават свайго роду гістарычную славутасць - адзін з найстарэйшых фантанаў, які захаваўся, перыяду Савецкай улады, закладзены яшчэ ў 50-х гадах мінулага стагоддзя. Вядома, за доўгія гады ён зведаў некалькі рэстаўрацый і аднаўленняў і з'яўляецца не зусім дакладнай копіяй арыгіналу, аднак менавіта дзякуючы намаганням мясцовых жыхароў было прынята рашэнне захаваць яго ў адным з двароў раёна.

Грушаўка сёння

На шчасце, практычна ўсе старыя дамы захаваны. За гэта змагаюцца самі мясцовыя жыхары, у большасці сваёй якія прыехалі сюды яшчэ ў другой палове XX стагоддзя і не жадаючы расставацца з гэтак хатняй і ўтульнай атмасферай. Частка дамоў пустуе, а частка ператворана на патрэбы культуры і мастацтва. Да прыкладу, характэрным з'яўляецца невялікі домік на вуліцы Шчорса, дзе сёння функцыянуе Дом культуры «La Мора». Тут любіць збірацца прагрэсіўная моладзь, уладкоўваючы альтэрнатыўныя выставы і літаратурныя вечарыны.

Нейкі час папулярнасцю карыстаўся мясцовы парк, які сёння ўяўляе сабой закінуты і зарослы ўчастак. Магчыма, у будучыні яму падораць другое жыццё.

Экскурсій па вуліцах Грушаўкі, як такіх, не праводзіцца, але блізкасць да цэнтру дазваляе кожнаму жадаючаму акунуцца ў непаўторную атмасферу савецкай эпохі.