Будынак кіравання Лібава-Роменскай чыгункай у Мінску

Будынак з чырвонай цэглы ў стылі мадэрн калісьці быў месцам, дзе плённа развіваліся транспартныя шляхі краіны. Ён адразу прыцягвае да сябе ўвагу. Пабудаваны ў 1911 годзе, у часы Расійскай імперыі, ён з'яўляўся будынкам, у якім адбывалася кіраванне Лібава-Роменскай чыгункай, што злучала Балтыку з Украінай. Гэты будынак знаходзіцца на вуліцы Кірава. Калісьці пабудова была ўласнасцю дваранкі Ядвігі Кастравіцкай, якая нядрэнна кіравала сваімі актывамі. Потым тут размяшчаўся пункт кіравання чыгункай, а таксама аптэка, бібліятэка, крамы і грамадства ўзаемадапамогі чыгуначнікаў. Перад Першай сусветнай вайной тут была гімназія Лявіцкай і курсы міласэрных сясцёр. Цяпер у гэтым гістарычным месцы жывуць звычайныя мінчукі, на першым паверсе хаты размешчаны рэстараны і кафэ.

Пабудова выканана паводле праекта архітэктара Краснапольскага. Будынак быў створаны ў сучасным стылі са згладжаным вуглом – адмова ад простых кутоў характэрная для мадэрну. Фасад будынка ўпрыгожваюць невялікія балкончыкі і арнамент з квадратаў шэрага колеру. Архітэктар удала ўвасобіў свой праект у выглядзе гэтай авангарднай пабудовы з вокнамі ў форме арак і выцягнутых прастакутнікаў.

Лібава-Роменская чыгунка была ўтворана ў 1876 годзе шляхам зліцця Лібава-Кашадарскай (першапачаткова яна злучала два гарады на тэрыторыі сучасных Латвіі і Літвы – цяперашнюю Ліепаю і Кайшадорыс адпаведна) і Ландварава-Роменскай чыгунак (тэрыторыі сучасных Беларусі і Украіны). Першым начальнікам станцыі Мінск Ландварава-Роменскай чыгункі, дарэчы, стаў брат вядомага хірурга, студэнт Маскоўскага ўніверсітэта В.В. Скліфасоўскі. А першай станцыяй Лібава-Роменскай чыгункі ў 1872 годзе стала станцыя Асіповічы, названая ў гонар аднайменнай вёскі, што знаходзіцца непадалёку. Пазней гэта станцыя разраслася да памераў горада і ператварылася ў важны транспартны вузел краіны. Асноўныя ўчасткі дарог будаваліся з 1872 года па 1901. Прыходзілася канфіскоўваць сялянскія землі і аддаваць іх пад пабудову.

Праходзіла гэтая чыгунка па Мінскай, Магілёўскай, Чарнігаўскай, Палтаўскай, Курляндскай, Віленскай, Ковенскай губерням. З 1891 года казённай чыгункай стала кіраваць Міністэрства шляхоў зносін, і да 1913 года працягласць дарогі складала амаль паўтары тысячы кіламетраў. Рухомы састаў налічваў больш за 400 паравозаў, пераважная колькасць вагонаў была таварнай. Такім чынам, быў здзейснены істотны скок у развіцці Паўночна-заходняга краю, а чыгунка Беларусі паступова стала адной з самых развітых у Расійскай імперыі.

Участак дарогі Лібава-Вента быў разабраны ў дзевяностыя гады мінулага стагоддзя. Але частка Лібава-Роменскай чыгункі Вента-Рамны функцыянуе і ў аш час – з 1918 года яна адносіцца да заходніх чыгунак і дазваляе нам акунуцца ў гісторыю падчас падарожжа па тых месцах, дзе некалі хадзілі паравозы Расійскай імперыі.