Першыя згадкі аб мужчынскай гімназіі ў Брэсце датаваныя 1903 годам. Менавіта ў гэты час тут з'явілася адукацыйная ўстанова, праекціроўшчыкам якой выступаў ваенны інжынер А. Траццякоў. Будынак узведзены з цэглы. У знешнім выглядзе фасада праглядаюцца традыцыйныя для перыяду канца XIX - пачатку XX стагоддзяў элементы дэкору.

Першапачаткова гімназія будавалася ў адпаведнасці з планіроўкай: П-вобразная форма пабудовы і два паверхі. Агульную кампазіцыю канструкцыі завяршаў магутны карніз. Планіроўка ўнутры калідорная, класныя пакоі фармаваліся з арыентацыяй на поўдзень.

У 1955-1960 гг. адбыліся сур'ёзныя змены. Ўлады вырашылі не змяняць форму пабудовы, але надбудавалі трэці паверх. У той час у горадзе існавала патрэба ў новых школах, і такім чынам горадабудаўнікі вырашылі праблему. Менавіта ў такім выглядзе можна назіраць гімназію сёння. Магутны карніз быў прыбраны, аб яго мінулым сведчаць толькі дэкаратыўныя выступы, а дах заслалі ў адпаведнасці з сучаснымі тэндэнцыямі.

Жыццё гімназіі ў датах і падзеях

Адразу пасля будаўніцтва гімназія атрымала доўгую назву: «Яго Імператарскай Высокасці Цэсарэвіча Аляксея Мікалаевіча поўная мужчынская гімназія». Як вымаўлялі гэту назву выхаванцы гімназіі, мы ведаць не можам, але так яна называлася нядоўга.

Ужо ў 1921 годзе, калі Брэст знаходзіўся ў складзе Польшчы, будынак мужчынскай гімназіі перайшоў у праўленне палякаў. З іх лёгкай рукі ў памяшканні стала размяшчацца дзяржаўная гімназія Рамуальда Траўгута. Гэта прэстыжная ўстанова існавала пад кіраўніцтвам Палескага ваяводства.

З 1939 годзе Брэст зноў вярнуўся ў склад Беларусі, і да ваенных дзеянняў Другой Сусветнай Вайны тут размяшчалася школа сучаснага навучання. Падчас вайны мужчынская гімназія, як і іншыя ўстановы падобнага тыпу, перакваліфікавалi ў шпіталь. Функцыянаваў ён у 1941-46 гады.

Сучаснае жыццё будынка

У наступстве актуальнасць шпіталя сышла, а будынак гімназіі перадалі настаўніцкаму інстытуту. На сённяшні дзень тут размяшчаецца некалькі факультэтаў Брэсцкага дзяржаўнага універсітэта імя А.С. Пушкіна. У сценах былой мужчынскай гімназіі атрымліваюць вышэйшую адукацыю перакладчыкі замежных моў, псіхолагі, філолагі і сацыяльныя педагогі.

З турыстычнага пункту гледжання, архітэктурная пабудова знаходзіцца ў вельмi ўдалым месцы. Злева ад яе - парк-аранжарэя, прама насупраць - Свята-Нікольскі брацкі храм, а ззаду - Чыгуначны вакзал. Ўстанова знаходзіцца практычна на галоўнай вуліцы Брэста. Яе можна ўбачыць, рухаючыся па пешаходнай вуліцы Савецкай.

Дзякуючы такому ўдаламу суседству, ні адна экскурсія па Брэсце не абыходзіцца без згадвання былой мужчынскай гімназіі. Турысты рэдка жадаюць зайсці ўнутр, але вось знешні выгляд яны заўсёды ацэньваюць па вартасці. Уладам горада даводзіцца ўвесь час сачыць за знешнім выглядам будынка, каб яго жадала ўбачыць усё такая ж колькасць наведвальнікаў горада.