Геаграфічнае размяшчэнне

Навікі - вёска, размешчаная на тэрыторыі Гродзенскай вобласці. Разам з сарака васьмю населенымі пунктамі ўваходзіць у Сапоцкінскі пасялковы савет. Ад абласнога цэнтра вёску аддзяляе адлегласць каля 30 км.

Гістарычныя звесткі

У летапісных крыніцах Навікі згадваюцца, пачынаючы з XVI стагоддзя. Да ўваходжання ў склад Расійскай імперыі ў 1815 годзе гэтыя землі паспелі пабываць у складзе Прусіі і Польшчы. У 1939 вёска, як і многія населеныя пункты Заходняй Беларусі, далучылася да тэрыторыі БССР.

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва вёскі Новікі разам з прылеглым гарадскім пасёлкам Сапоцкін складае крыху больш за тысячу чалавек.

Славутасці

Вёска Новікі, як і бліжэйшыя пасёлкі Усава і Сапоцкін, адыграла важную ролю ў стрымліванні атрадаў фашысцкай арміі ў першыя дні Вялікай Айчыннай вайны. На адлегласці паўтара кіламетры ад вёскі Усава размяшчаўся будынак, у якім некалі быў манастыр Юзафатава. Ад пасёлка Сапоцкін да гэтага месца каля сямі кіламетраў. Заснаванай ў будынку кляштара заставай камандаваў лейтэнант Віктар Усаў. У самым пачатку ваенных дзеянняў салдаты арміі Гітлера трацілі на ліквідацыі застаў не больш за паўгадзіны. Атрад пад кіраўніцтвам Усава не даваў прайсці ворагу на працягу дзесяці гадзін. Варожай артылерыі спатрэбілася дапамога танкаў, якія ўжо далёка зайшлі на тэрыторыю краіны Саветаў. Іх прыйшлося разгарнуць ў зваротным кірунку. Напад магутнай арміі стрымлівала ўсяго толькі 36 савецкіх салдат. Як было адзначана пазней, мужнасць і стойкасць салдат Усава дазволіла ім, не маючы дотаў і цяжкай зброі, нанесці варожаму войску сур'ёзны ўрон. Камандзір заставы ў ходзе бітвы атрымаў пяць раненняў, аднак ён да канца заставаўся ў шыхце, плячом да пляча са сваімі салдатамі. Смерць напаткала лейтэнанта ў траншэі перад будынкам заставы. Пазней на гэтым месцы быў усталяваны мемарыяльны крыж і ўладкавана братэрская магіла.

Віктар Міхайлавіч Усаў нарадзіўся ў 1916 годзе. Пасля заканчэння сярэдняй школы атрымаў спецыяльнасць электрыка ў Запарожскiм вучылішчы. У 1937 будучы лейтэнант быў прызваны ў армію. Па рашэнні прызыўной камісіі Усаў трапіў у памежныя войскі. Скончыўшы Харкаўскае ваеннае вучылішча, руплівы вайсковец стаў камандаваць трэцяй пагранічнай заставай 86-га Аўгустоўскага памежнага атрада, які быў падпарадкаваны Беларускай памежнай акрузе.

У 1965 году мужнасць і гераізм, праяўленыя лейтэнантам Віктарам Міхайлавічам Усавым, былі ацэненыя па вартасці, і камандзіру заставы пасмяротна прысвоілі званне Героя Савецкага Саюза. Акрамя таго, пасмяротна лейтэнант быў узнагароджаны і ордэнам Леніна.

У нашыя дні раён былой заставы Усава - дзеючая памежная зона, для наведвання якой патрабуецца спецыяльны дазвол. Яна мае стратэгічнае значэнне, бо размешчана на стыку беларускай, польскай і літоўскай тэрыторый. На рэжымнай тэрыторыі маецца музей, прысвечаны ваенным дзеянням 1941 года.