Замак у Наваградку

Геаграфічнае размяшчэнне

Наваградак - горад, якi адміністрацыйна належыць Гродзенскай вобласці. Ён з'яўляецца раённым цэнтрам аднайменнага раёна.

Гістарычныя звесткі

Станаўленне і развіццё Наваградка, які з'явіўся ў XI стагоддзі, звязваюць з імем Яраслава Мудрага. Росквіт горада звязаны з імем Міндоўга: Наваградак быў цэнтральным горадам ВКЛ. У XVI стагоддзі горад быў у складзе Рэчы Паспалітай, пасля трэцяга падзелу якой адышоў Расійскай імперыі.

Насельніцтва

У цяперашні час насельніцтва Навагрудка складае 29594 чалавекі.

Славутасці

Навагрудскі замак займае асаблівае месца сярод помнікаў архітэктуры, размешчаных на тэрыторыі Беларусі. Прычына таго і ўнікальная планіроўка замка, і багатая гісторыя яго існавання.

Замкавы комплекс мае складаную структуру і складаецца з тэрыторыі, якая знаходзіцца на замкавай гары, і навакольнага горада (малы замак). Вядома, што з XI стагоддзя на працягу двухсот гадоў было выраблена неаднаразовае аднаўленне і абнаўленне драўляных сцен замка. У другой палове XIII стагоддзя драўлянай агароджы была знойдзена вымушаная замена - тоўстыя зрубы з дуба, якія мелі падвойную сценку. Разам з тым, адбылося ўзвядзенне першай каменнай вежы. Шматлікія аблогі замка прывялі да поўнага разбурэння абароннай пабудовы. Ад яе застаўся толькі падмурак, які быў выкарыстаны ў якасці падставы для новай вежы, якая атрымала назву Шчытоўкі. Пабудова мела пяць паверхаў, якія ўзвышаліся на 25 м над зямлёй. Квадратная па форме Шчытоўка была менш за папярэдніцу: 11,4 × 11,4 м. У сценах трохметровай таўшчыні меўся праём для брамы. Яе наглуха зачынялі падчас аблогі замка.

У пачатку XV стагоддзя было прынята рашэнне правесці ўмацаванне замка. Роля артылерыі ў ваенных дзеяннях ц цягам часу расла, яна ж і прадыктавала неабходнасць узвядзення большай колькасці каменных пабудоў. Пачалася праца з узвядзення трох вежаў, аб’яднаных сценамі. Па правы бок ад Шчытоўкі ўзвялі касцёльныя вежы.

Праз стагоддзе драўляныя будынкі былі цалкам выцесненыя з замкавага комплексу, а апошняй пабудаванай вежай стала Дазорная. Такім чынам, палац у Наваградку стаў самым умацаваным збудаваннем на тэрыторыі Беларусі ў XVI стагоддзі за кошт сваiх сямі вежаў.

Войны сярэдзіны XVII стагоддзя моцна пашкодзілі замак, у першую чаргу пацярпелі яго вежы. Найбольшы ўрон пабудовам нанеслі бітвы Паўночнай вайны, калі абаронныя збудаванні, рэшткі сцен і вежаў былі разбураны да падмурка.

Работы па аднаўленні славутасці ў Навагрудскім замку пачаліся ў 1921 годзе. Савецкія і польскія археолагі прыклалі нямала намаганняў па аднаўленні вежаў і сцен. Сёння турысты могуць убачыць фрагменты дзвюх вежаў - Касцельнай і Шчытавой.

Немалую цікавасць выклікаюць рыцарскія фэсты, якія праводзяцца штогод на тэрыторыі былога замка. Аматары гісторыі сярэдніх вякоў, турысты, якія наведваюць Беларусь, і проста тыя, хто жадае цікава і з карысцю правесці час, збіраюцца разам пад небам старадаўняга горада Наваградка.