На парозе музея з прыватнымі калекцыямі прыходзіць усведамленне, што цяпер атрымаецца дакрануцца да дзіўных гістарычных каштоўнасцяў. Убачыць скарбы масонаў, манеты з Візантыі ці старадаўнія курыльныя трубкі можна далёка не ўсюды. Менавіта таму падчас прагулкі па Віцебску адназначна варта зазірнуць у музей прыватнага калекцыянавання.

Гістарычныя хронікі музея: як усё пачыналася?

Самы першы Музей прыватнай калекцыі быў створаны ў 1993 годзе. Экспазіцыя была сабрана на падставк збору ўнікальных гістарычных прадметаў І. Д. Галькевіча. За сваё жыццё ён змог назапасіць больш за 7 тысяч прадметаў. У большасці сваім — гэта рускія і еўрапейскія манеты, памятныя ўзнагароды і старадаўнія медалі. Да 2012 года музей размяшчаўся ў двухпавярховым асабняку, які знаходзіўся недалёка ад хаты Галькевічаў. Пазней там праходзілі рэканструкцыі, а экспазіцыі музея знайшлі сабе новае жыллё, у якім і знаходзяцца дагэтуль.

Будынак, дзе сёння размешчаны музей, знаходзіцца ў гістарычным цэнтры Віцебска. Раней там была дзейсная электрастанцыя, ад якой атрымлівалі энергію першыя гарадскія трамваі. Музей гісторыі прыватнага калекцыянавання — гэта пераемнік першага падобнага музея ў Віцебска. У 2016 годзе ён ізноў зарабіў, прапануючы наведвальнікам убачыць дзіўныя старадаўнія прадметы.

Што паглядзець у музеі прыватнага калекцыянавання?

З моманту зачынення ў 2012 і да адкрыцця ў 2016 годзе калекцыі музея значна папоўніліся, дзякуючы двум прыватным зборам А. Брадоўскага і В. Фёдаравіча. 

Усе экспазіцыі можна ўмоўна падзяліць на 4 тэматыкі:

• Роля краязнаўцаў — выстава прысвечана ўсім калекцыянерам і іх укладу ў развіццё першых музеяў горада. Для шматлікіх гісторыкаў і краязнаўцаў было велізарным гонарам выстаўляць свае прадметы ў музеі;

• В. Фёдаравіч — калекцыянер прадстаўлены як стваральнік першага прыватнага музея ў Віцебску. У яго прыватным зборы вылучаюцца калекцыі халоднай і агнястрэльнай зброі, курыльных трубак і табакерак. Усеагульную ўвагу прыцягваюць масонскія прадметы. На жаль, іх вялікая частка знікла ў часы Другой сусветнай вайны, але тое, што мы сёння бачым — гэты сапраўдны гістарычны скарб;

• А. Брадоўскі — вядомы як заснавальнік губернскага музея ў Віцебску. У яго калекцыі знаходзяцца манеты розных эпох, пачынаючы з часоў Старажытнага Рыма. Сярод матэрыялаў збору таксама прадстаўлены ўзоры еўрапейскага і рускага фарфору, прадметы побыту, гафт і т. д. 

• І. Галькевіч — сабраў унікальную нумізматычную калекцыю. У зборы прадметаў ёсць манеты з Візантыйскай імперыі і краін Арабскага халіфата, Старажытнага Рыма і пталямееўскага Егіпта.

Цікавы факт ад VETLIVA: у нумізматычнай калекцыі Галькевіча ёсць адна дзіўная манета з цікавай гісторыяй. Калісьці яна належыла А. С. Пушкіну. Менавіта некалькімі меднымі манетамі 1811 года з наміналам у 2 капейкі паэт адплаціў за папраўку ботаў. Шавец Тапаркоў пазнаў ужо вядомага ў тыя часы Пушкіна. На працягу 100 гадоў у яго сям'і манеты захоўваліся як вялікая каштоўнасць. Пасля адна з іх была падорана сябру сям'і шаўца. Да калекцыянера манета патрапіла з запіскай: «Захоўвайце гэту манету, як захоўвалі яе Тапарковы каля 100 гадоў і 42 гады захоўваў яе я. Гэта манета – дарагая рэліквія і памяць пра вялікага Пушкіна».

Якія яшчэ музеі варта наведаць у Віцебску?

Апроч комплексу з унікальнымі прыватнымі калекцыямі, паўночны горад адкрывае дзверы і ў іншыя музеі:

• Музей Марка Шагала. Віцебск — гэта радзіма вядомага мастака. Менавіта тут ён правёў юнацкія гады і стварыў свае раннія шэдэўры. У калекцыі музея сабрана каля 300 арыгінальных прац аўтара. Некаторыя з іх ствараліся з дапамогай дзіўнай і незвычайнай тэхнікі жывапісу — аквацінты. Гравюры атрымліваюцца дзякуючы хімічнай рэакцыі кіслаты і металу. Шэдэўры Марка Шагала, акрамя Віцебскага музея, выстаўляе толькі Нацыянальны мастацкі музей у Мінску. 

VETLIVA расказвае: будынак, у якім размешчаны музей, прысутнічае на адной з самых вядомых карцін аўтара — «Над горадам». Ён быў пабудаваны ў XIX стагоддзі прускім слесарам Ленгенфельдам. Да рэвалюцыі будынак прыналежаў жонцы палкоўніка, а ў пасляваенны перыяд — стала прыстанкам для савецкіх камунальных кватэр. Толькі ў 1992 годзе тут надзейна абгрунтаваўся арт-цэнтр знакамітага мастака.

• Віцебскі краязнаўчы музей — гэта сапраўдная кніга жыцця горада. Ён размешчаны ў будынку гарадской ратушы. Тут сабраны калекцыі з больш, чым 200 тысяч экспанатаў. Кожная выстава — гэта новая эпоха і гістарычнае апавяданне пра старадаўні горад. Наведаць унікальны музей можна ў складзе экскурсій па Віцебску ці проста павольна прагульваючыся.

Рэкамендацыі ад VETLIVA: лепш адзін раз убачыць! Падарожнічайце па Беларусі, знаходзьце дзіўныя славутасці, адкрывайце дзверы ўнікальных музеяў. Мы гарантуем: убачанае вам адназначна спадабаецца!