Унікальныя старонкі гісторыі утойвае ў сабе сядзіба ў невялікай вёсцы Друя Віцебскай вобласці. Гэта месца стагоддзямі захоўвае памяць аб малавядомых старонках жыцця вядомага беларускага паэта і пісьменніка Янкі Купалы, а таксама, паводле мясцовых паданняў і міфаў, у Друі закапаны велізарны скарб Напалеона. І, вядома ж, сам сядзібны комплекс цесна звязаны з такімі вядомымі прозвішчамi беларуска-літоўскіх магнатаў і князёў, як Сапегі, Свяцкiя і Міцкевічы.

XIX і XX стагоддзя былі насычаны гістарычнымі падзеямі, і, на жаль, большасць з іх несла выключна негатыўны і разбуральны характар. Некалькі сусветных войнаў і рэвалюцый, унутрыдзяржаўныя праблемы і змена ўлады не маглі не паўплываць на захаванне культурна-гістарычнай і архітэктурнай спадчыны Беларусі.

Час быў бязлітасны і да сядзібна-паркавага комплекса Сапегаў у вёсцы Друя. Зараз тут захаваліся толькі рэшткі маёнтка і часткова «выжыла» паркавая тэрыторыя. Зараз, дзякуючы архіўным гістарычным дакументам, якiя захаваліся тут, можна толькі здагадвацца, якім было гэтае месца падчас свайго росквіту. У наш час маёнтак Сапегаў нагадвае толькі на 10-15% тую першапачатковую пабудову, паколькі за некалькі стагоддзяў сядзіба неаднаразова падвяргалася сур'ёзным перабудовам.

У пачатку XVII стагоддзя на гэтых землях Ян Сапега пачаў будаўніцтва новага замка, выбраўшы месцазнаходжаннем высокі бераг Заходняй Дзвіны паблізу вострава. Згодна з захаванымi дакументамi, ў 1643 годзе замак акружаў вал, а таксама Рыжская і Полацкая брамы. Зараз, дарэчы, рэшткі тых будынкаў турысты могуць усё ж убачыць. Як было сказана, дакументаў аб будаўніцтве замка і здымкаў яго першапачатковага аблічча амаль не захавалася, таму цалкам зразумела, чаму многія гісторыкі адносяць замак да XIX стагоддзя, а не да XVII.

Род Сапегаў быў вельмі багатым і ўплывовым, свайго росквіту яны дасягнулі ў пачатку XVIII стагоддзя. Тады ж яны пачалі актыўна набываць, заваёўваць землі і ўладкоўваць там фамільныя рэзідэнцыі. Сядзібна-паркавыя комплексы Сапегаў адрозніваліся асаблівым багаццем і густам, маёнткі і паркавыя тэрыторыі былі пабудаваны з прыцягненнем еўрапейскіх архітэктараў і праекціроўшчыкаў. Што, дарэчы, не маглі дазволіць сабе шматлікія беларускія шляхцічы.

Так, парк у вёсцы Друя лічыцца помнікам садовага-паркавага мастацтва. Ён быў закладзены яшчэ ў пачатку XIX стагоддзя, і сёння тут рэгулярна гуляюць мясцовыя жыхары. Не абыходзяць бокам паркавую тэрыторыю Сапегаў і госці з іншых абласцей краіны. На тэрыторыі плошчай у 4 га растуць, у асноўным, мясцовыя пароды дрэў, хоць у некаторых месцах сустракаюцца і экзатычныя: конскі каштан і вяз шурпаты. Кампазіцыйным цэнтрам сядзібнага комплексу з'яўляецца княскі дом. Парк выцягваецца з захаду на ўсход, а крыху на поўдзень захаваліся яшчэ старадаўнія алеі, у цені якіх любілі прагульвацца Сапегі ў гарачыя летнія дзянькі.

Хоць сучасны будынак сядзібнага дома мала чым падобны на першапачатковую пабудову, сюды часта прыязджаюць турысты. Вёска Друя не перанаселеная жыхарамі, таму тут вельмі ціха, спакойна і па-хатняму ўтульна. Мясцовыя жыхары з радасцю сустракаюць гасцей і турыстаў, прапаноўваючы азнаёміцца ​​з мясцовай славутасцю. Многія з іх, дарэчы, вельмі ганарацца, што жывуць у тых месцах, дзе раней пражывалі Сапегі. А з самім сядзібным комплексам звязаны шматлікія таямнічыя і загадкавыя паданні і легенды, пра якія вы зможаце даведацца асабіста, наведаўшы гэта найпрыгажэйшае ўнікальнае месца ...