Сяло Акінчыцы – не проста адна з вех на жыццёвым і творчым шляху песняра беларускай літаратуры Якуба Коласа. Гэта – яго калыска, тая самая маленькая радзіма, якая і падарыла нам будучага класіка ў далёкім 1882 годзе. Няхай яго сям'я і пражыла тут усяго чатыры месяца, і няхай вёскі як такой ужо няма – яна стала ўскраінай горада Стаўбцы, але памяць пра гэту гістарычную падзею жыве і ўшанавана ў дзейным філіяле музея, што знаходзіцца ў Акінчыцах.

«Мой родныя кут, як ты мне любы…»

Менавіта Стаўбцоўскаму краю прысвечаны гэтыя бессмяротныя радкі Якуба Коласа. Дзе б ён ні знаходзіўся, паэт заўсёды з трапятаннем і смуткам успамінаў пра родны край, прысвяціў яму нямала радкоў, як вершаваных, так і празаічных.

Сядзіба Якуба Коласа ў Акінчыцах уяўляе сабою цэлы комплекс дэталёва адноўленых гістарычных пабудоў. Яна складаецца з самаго дома, свірна, калодзежа і склепа. Сам па сябе дом зусім маленькі: толькі сенечкі ды адзін жылы пакой. Зато многім экспанатам, якія пададзены тут, ужо больш за сто гадоў!

Паколькі сям'я Якуба Коласа пражыла тут зусім нядоўга, ільвіную долю экспазіцыі складаюць рэчы сялянскага побыту канца XIX стагоддзя. Гэта і старадаўняя мэбля, і кошыкі, з якімі хадзілі за пакупкамі, і прадметы посуду, і калаўрот, а таксама дзіцячая калыска. Аднак прысутнічаюць і аналагі прадметаў, што належалі сям'і пісьменніка. Сядзіба прымае наведвальнікаў ужо больш трыццаці гадоў, пачынаючы з 1982 года.

Комплекс экспазіцый

Дарэчы, музей Якуба Коласа – гэта не толькі адна сядзіба, размешчаная ў межах горада Стаўбцы. Спадчыну такой уплывовай і легендарнай гістарычнай асобы была б вельмі праблематычна размясціць у рамкі адной маленькай сялянскай хаты. Таму і існуюць у Стаўбцоўскім раёне яшчэ цэлых тры экспазіцыі, прысвечаныя розным вехам жыцця песняра.

Мемарыяльная сядзіба «Ласток» на Мікалаеўшчыне знаёміць наведвальнікаў з арыгінальным домам, дзе прайшло дзяцінства паэта і які захаваўся да нашых часоў у першародным выглядзе. Тут знаходзіцца экспазіцыя па матывах паэмы «Сымон-музыка», рукапісы і многае іншае. У мемарыяльнай сядзібе «Альбуць» сям'я паэта жыла з 1890 па 1904 гады, яна і стала ў выніку правобразам «Новай зямлі». Таму нядзіўнае, што ў Альбуці размешчана экспазіцыя па матывах менавіта гэтага твора. Літаратурна-мемарыяльны комплекс Якуба Коласа «Смольня» знаёміць з адноўленымі інтэр'ерамі, у якіх жыла сям'я паэта.

Усе чатыры экспазіцыі ўключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь.

Цяпер сядзіба Якуба Коласа ў горадзе Стаўбцы з'яўляецца галоўнай славутасцю горада, што прываблівае сюды велізарную колькасць турыстаў кожны год. Прытым прыязджаюць у Акінчыцы не толькі спецыялісты, якія вывучаюць жыццёвы шлях і творчую спадчыну паэта, але і людзі, якім неабыякавая багатая гісторыя нашай краіны і лёс яе легендарных гістарычных асоб.