Пакуль Магілёўшчына была тэрыторыяй Рэчы Паспалітай, Грудзінаўкай кіравалі такія вядомыя шляхцічы, як Хацкевічы і Сапегі. Калі ж пасля першага падзелу польскай дзяржавы ў 1772 годзе гэтыя тэрыторыі адышлі да царскай Расіі, імператрыца Кацярына перадала вёску і яшчэ 19 тысяч дзесяцін зямлі і лесу графу Талстому.

Паводле дакументаў першай паловы XIX стагоддзя, у Грудзінаўцы працаваў адзін з лепшых племянных конных заводаў, сучасная мануфактурная фабрыка, бровар і шклозавод. Сядзіба будавалася Талстымі тут з канца XVIII да пачатку XIX стагоддзя, для яе гаспадары выбралі маляўнічае месца на беразе возера. Барскі дом – гэта невялікі палац у два паверхі з купалам і калонамі, параднай лесвіцай і адкрытай прыгожай тэрасай. Вакол размяшчаліся гаспадарчыя пабудовы. Граф Дзмітрый Аляксандравіч практычна не пакідаў радавы маёнтак і пасля смерці быў пахаваны на тэрыторыі мясцовай царквы. Тут жа пахаваны і іншыя прадстаўнікі графскага роду Талстых.

Перад сядзібай Талстыя разбілі выдатны англійскі парк на 10 гектараў. Тут былі высаджаны бярозы, дубы, хвоі, елі, туя і сібірскі кедр. З экзатычных дрэў – пенсільванскі ясень, крымская вішня, блакітная калючая вярба і іншыя. Акрамя таго, парк «насяляла» больш за 40 відаў раслін. У самым сэрцы парку была ўладкавана сажалка.

Апошняй з роду Талстых Грудзінаўкай валодала графіня Аляксандра Рыгораўна, а знакаміты Талсты - пісьменнік Леў Мікалаевіч так ніколі ў сядзібе і не бываў.

Аляксандра Рыгораўна была з шляхецкага роду Шчарбатавых, якія пайшлі ад дынастыі Рурыкавічаў. Яна была жонкай апошняга ўладальніка вёскі па мужчынскай лініі – Дзмітрыя Паўлавіча.

Гэтая жанчына пабудавала бальніцу - будынак у вёсцы можна ўбачыць і сёння. Ва ўстанове працавалі лепшыя спецыялісты медыцынскага профілю з усіх, што былі ў Магілёве. Заробак графіня выплачвала лекарам з уласнай кішэні і штогод наведвала бальніцу разам са сваімі дочкамі. Немаўлятам, якія нарадзіліся ў гэтых сценах, шчодрая памешчыца дарыла спецыяльны пасаг. У 1905 годзе яна стала ўдзельніцай камітэта Чырвонага Крыжа па Быхаўскаму павету. Праз 20 гадоў графіня памерла, яе пахавалі ў Парыжы.

Калі Талстыя пакінулі сядзібу ў Грудзінаўцы

У гады Вялікай Айчыннай у сядзібе ўладкавалі шпіталь для параненых савецкіх салдат. Калі Магілёўшчына прыстасоўвалася да мірнага жыцця, у будынку былога радавога маёнтка Таўстых адкрылі сярэднюю школу, дзіцячы дом, школу-інтэрнат санаторнага тыпу для дзяцей з рэўматызмам.

Калі будынак радавой сядзібы выкарыстоўваўся хоць бы ў нейкіх мэтах, ён быў жывы. Сёння ж ён знаходзіцца ў запушчаным стане, хоць парк яшчэ ў 1963 годзе ўлады прылічылі да помнікаў прыроды рэспубліканскага значэння. Пакуль сродкаў на аднаўленне палаца і парку так і не знайшлі, выдатны некалі будынак усё больш разбураецца.

Госці Грудзінаўкі змогуць прагуляцца па доўгіх сядзібных калідорах і ўсе ўбачыць сваімі вачыма – дзверы ў палац не зачынены, іх там папросту няма.

Спачатку вы трапіце ў прасторны хол з высокімі калонамі. Фарба на калонах і сценах ужо даўно парэпалася, але ў многіх месцах працягвае мужна трымацца. Далей па прыступках масіўнай лесвіцы можна падняцца на другі паверх з велізарнымі пустымі пакоямі і гіпсавай столлю ў цэнтральным памяшканні. На цокальным паверсе сітуацыя дакладна такая ж.

Нягледзячы на закінутасць, сядзіба Талстых застаецца ўражлівай славутасцю Грудзінаўкі. Магчыма, некалі яе адновяць.