Сядзіба Прушынскіх «Лошыца» у Мінску

У красавіку 2015 года ў мінскім раёне Лошыца ​​адбылася адна вельмі важная падзея, якая можа лічыцца нават гістарычнай. 29 красавіка ўрачыста адкрылася адрэстаўраваная сядзіба Прушынскіх. Работы па аднаўленні вяліся на працягу васьмі гадоў, зведаўшы мноства фінансавых цяжкасцяў і пераносаў заканчэння тэрмінаў здачы будынка. Сёння адрэстаўраваная сядзіба XIX стагоддзя адкрыта для наведвальнікаў.

Першыя згадкі пра маёнтак можна сустрэць у летапісах і дакументах за XVI стагоддзе. Тады сучаснай Лошыцай валодаў Васіль Талачынскі. У другой палове XVI стагоддзя зямля стала ўласнасцю князёў Друцкіх, а потым Прушынскіх. На працягу трох стагоддзяў панавалі на гэтай зямлі Прушынскія, і толькі ў 1884 годзе гаспадаром сядзібы стаў Яўстафій Любанскі. Менавіта дзякуючы яго намаганням маёнтак ператварыўся ў адно з самых папулярных, дагледжаных і найпрыгажэйшых месцаў Мінскай губерні.

Сядзіба мела вельмі выгаднае месцазнаходжанне, таму на яе аглядваліся многія дваране. Па некаторых звестках, гаспадарамі сядзібы за ўвесь перыяд яе існавання былі аж 14 уладальнікаў. Кожны з іх унёс уклад у развіццё і знешні выгляд сядзібы. Напрыклад, Станіслаў Прушынскі заклаў найпрыгажэйшы Лошыцкі парк, па якім у свой час любілі прагуляцца кампазітар Станіслаў Манюшка і драматург Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч.

У 1890 годзе Яўстафій ажаніўся з Ядвігай Кяневіч і ў чаканні прыезду жонкі вырашае цалкам перарабіць і акультурыць сядзібу. Гэты момант, дарэчы, мае вельмі рамантычную гісторыю. 20-гадовая Ядвіга згаджаецца на замужжа з 37-гадовым Яўстафіем толькі пасля таго, як дом будзе значна пашыраны, а ў парку пасадзяць дрэвы і кветкі нябачанай прыгажосці. Яўстафій, вар'яцкі закаханы ў дзяўчыну, вырашае ў што б там ні стала пакарыць сэрца Ядвігі і значна мяняе аблічча ўсёй сядзібы.

Ажыццявіць задуманыя планы яму дапамагаюць спецыяльна запрошаныя ў Мінск еўрапейскія архітэктары. Праз некаторы час аднапавярховая пабудова становіцца вялікай раскошнай рэзідэнцыяй. Нават цяпер турысты могуць на ўласныя вочы ўбачыць раскошу і небывалы па тых часах размах, якія з'явіліся ў сядзібе дзякуючы намаганням Любанскага.

Аднак нядоўгай была радасць сумеснага жыцця ў мужа і жонкі Любанскіх - неўзабаве пасля пераезду Ядвіга патанула ў рацэ каля Лошыцкага парку. І зараз яе смерць ахутана легендамі і паданнямі, а экскурсаводы любяць распавядаць, што да гэтага часу па сядзібе блукае несупакойны дух дзяўчыны, якая, хутчэй за ўсё, скончыла жыццё самагубствам.

У часы нямецкай акупацыі ў рэзідэнцыі размяшчалася часовая стаўка абласнога камісара горада Мінска В. Фрайтага. У сядзібе не адзін раз быў генеральны камісар Беларусі В. Кубэ разам са сваім пераемнікам К. фон Готберг. Падчас аднаго з паседжанняў было прынята рашэнне праводзіць у сядзібе карныя аперацыі і знішчаць верхавіну нямецкіх уладаў.

На працягу ўсяго існавання Лошыцкі парк і сядзіба перажылі нямала выпрабаванняў. Аднак цяпер маёнтак арганічна ўпісваецца ва ўвесь комплекс парку.