Сядзіба Гатоўскага ў вёсцы Чырвоны Бераг

Маёнтак і яго гаспадары

Уласнасцю М.С. Гатоўскага, генерал-лейтэнанта, гэтая сядзіба стала ў XIX стагоддзі. Ён купіў яе ў свайго калегі. Маёнтак складаўся з палаца, гаспадарчых пабудоў, некалькіх алей парка. Сапраўдны росквіт маёнтка пачаўся пасля ўступу ў права наступнага гаспадара - У.А. Козел-Паклеўскага, які атрымаў яго ў якасці пасагу нявесты - Марыі, дачкі Гатоўскага.

Вікенцій Козел-Паклеўскі адносіўся да найбагацейшага дваранскага прозвішча. Па ўсёй тэрыторыі Расійскай Імперыі размяшчаліся іх заводы, фабрыкі - усяго і не пералічыць. Адным словам, многія галіны эканомікі ўвайшлі ў сферу прадпрымальніцкай цікавасці сям'і Козел-Паклеўскіх. Вікенцій, трымаючыся традыцый, прымнажаў яго нястомна.

Па ўсёй бачнасці, ён не губляў каранёў, не забываў родныя месцы, і, атрымаўшы маёнтак жонкі, пабудаваў тут цудоўнае сямейнае гняздзечка. Вядома, толькі з некаторым нацягваннем гняздзечкам можна назваць раскошны палац, які і да гэтага часу стаіць тут.

Палац-казка ў вёсцы Чырвоны Бераг

У 1890-1893 гадах запрошаны архітэктар В.А. Шратэр пабудаваў тут палац. Стыль яго класіфікуюць як аб'яднанне неаготыкі і неарэнесансу. Гэты несіметрычны будынак з мноствам веж, багатым ляпным аздабленнем знадворку. Адны толькі вадасцёкі ў выглядзе гаргулляў адсылаюць адразу ў Парыж, хоць ёсць яшчэ гарэльефы, краты, спалучэнне белага і чырвонага, вытанчаны дэкор.

Усярэдзіне палац таксама эксклюзіўны. Уявіце, 36 пакояў, і кожны з іх вырашаны ва ўласным стылі: праход па памяшканнях палаца можна палічыць своеасаблівым экскурсам у гісторыю інтэр'ераў. Неаготыка і барока, класіцызм і ампір, неараманскі стыль і арабскі, які прынёс сюды атмасферу таямнічай Альгамбры. І ўсё гэта не павярхоўныя рашэнні, а рэалізацыі з дакладнай перадачай дэталяў, з мноствам дарагіх аўтэнтычных прадметаў дэкору. У афармленні палаца выкарыстоўвалася бронза, венецыянскі крышталь, англійскі фаянс, французскі фарфор.

Ажыццяўляючы такі складаны праект, і заказчык, і архітэктар рызыкуюць упасці ў бязгусціцу, але гэтага не адбылося. Вытанчаны, узважаны падыход да будаўніцтва і ўладкавання сядзібы прадвызначыў пышны і далікатны вынік.

Эстэтычна вывераны і падбор карцін калекцыі малярства. Палотны І. Айвазоўскага, Г. Семірадскага і іншых вядомых мастакоў упрыгожвалі сцены палаца, дадаючы яму адухоўленага хараства.

Паркавая зона

Варта звярнуць увагу, што маёнтак - не толькі архітэктурная славутасць, але і помнік садова-паркавага мастацтва.

Парк англійскі, што было модна тады. Гэта значыць, што ён імітуе натуральныя насаджэнні. Але, як кажуць, самыя вялікія намаганні трэба прыкласці, каб дамагчыся натуральнасці. Акрамя звыклых відаў дрэў, тут растуць унікальныя, якіх няма больш ні ў адным парку ці садзе Беларусі.

Гаспадарчыя пабудовы

Акрамя выдатнага палаца, на тэрыторыі маёнтка захаваўся флігель для слуг, бровар і іншыя гаспадарчыя пабудовы. Іх таксама з цікаўнасцю разглядаюць наведвальнікі, вывучаюць навукоўцы і мастацтвазнаўцы.

З палацам і маёнткам звязана шмат легендаў, паданняў, што толькі дадае яму самабытнасці і прывабнасці. З 2015 года ён адкрыты для наведвання пасля рэстаўрацыі. Якое шчасце, што мы можам туды трапіць!