Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць. Невялікае мястэчка гарадскога тыпу Любча, дзе сёння жыве не больш за тысячу чалавек. Назва, дарэчы, мястэчка атрымала ад цёплага слова «каханне»: лічыцца, што менавіта тут, на нёманскім беразе, вялікі Міндоўг сустрэў цудоўную дзяўчыну, у якую закахаўся з першага позірку. Турысты і знатакі архітэктуры знойдуць тут нямала займальных аб'ектаў: сінагога і габрэйская школа XIX стагоддзя, Любчанскі замак і парк канца XVI стагоддзя. Аднак старадаўнія свецкія пабудовы – гэта яшчэ не ўсе славутасці Любчы.

У самым сэрцы Любчы стаіць вялікая царква Святога Іллі

Гуляючы па вуліцах гэтага гарадскога пасёлка, складана мінуць найпрыгожэйшы беласнежны высокі будынак. Гэту пабудову адносяць да псеўдарускага стылю, што злучае ў сабе элементы народнага мастацтва і старажытнарускага дойлідства.

Дакладная дата ўзнікнення храма не ўсталявана. Вядома толькі, што першапачаткова ён быў драўляным і некалькі разоў знішчаўся агнём. Першы раз царква згарэла ў канцы XVIII стагоддзя, яе аднавілі, аднак будынак працягваў разбурацца і трухлець. Напярэдадні Першай Сусветнай вайны, у 1910-1914 гадах, было прынята рашэнне на месцы старога храма ўзвесці новы. Так у Любчы з'явілася велічная крыжападобная царква з белай цэглы, асвячоная ў гонар аднаго з найбольш ушанаваных святых у многіх канфесіях – прарока Іллі. Светлы ва ўсіх адносінах храм Святога Іллі ўзведзены на невялікім узвышшы і па перыметры абнесены нізкай каменнай агароджай, таксама выфарбаванай у белы колер. Сустракаюць вернікаў і гасцей храма каменныя трохаркавыя вароты. З усіх бакоў падмурак абнесены дэкаратыўным каменем. Фасад жа будынка цалкам белы, яго ўпрыгожваюць высокія вокны і фігурная ляпніна.

Лічыцца, што прарок Ілля быў узяты на неба жывым

Прарок, у гонар якога пабудавана царква ў Любчы, адыграў значную ролю ў праваслаўнай гісторыі. Ілля пры жыцці дбайна змагаўся за чысціню веры, выкрываў ідалапаклоннікаў і грэшных жыхароў ізраільскіх зямель у дзявятым стагоддзі да нашай эры.

У тыя часы дзяржавай кіраваў цар Ахава, чыя ўладарная жонка ўсталёўвала тут культы розных бажаствоў. На абарону хрысціянскай святыні з'явіўся прарок Ілля. Каб пераканаць няслушнага цара, святы здзейсніў нямала дзіваў. Калі нязбожнасць і нявера пашырылася па Ізраілі і дасягнула свайго апагея, Ілля з'явіўся ў палац босы, у грубым плашчы з вярблюджага воласа і кіем у руках і абвясціў Ахаву, што за ідалапаклонства краіна пагрузіцца ў голад на 3 гады, калі той не пакаецца. Калі ўпарты цар не паслухаў прарока, паміж імі пачалося супрацьстаянне, у якім перамог хрысціянскі святы.

Хрысціяне і юдэі лічаць, што Ілля задоўга да сваёй смерці ўзнёсся жывым на неба на агнявой калясніцы, што з'явілася з раптоўнай віхуры. У праваслаўі існуе і іншая версія: прарок быў узнесены не на неба, а ў патаемнае месца, дзе чакае дня Другога Прышэсця Хрыста.

Не праязджайце міма

Калі вы вырашыце пабываць на Гродзеншчыне, абавязкова наведайце Любчу, да яе ад райцэнтра ўсяго 26 кіламетраў. Тут вы ўбачыце пышны храм пачатку XX стагоддзя і мноства іншых, не менш цікавых помнікаў архітэктуры. Дзверы праваслаўнай царквы Святога Іллі адкрыты для мясцовых вернікаў і гасцей мястэчка. Тут вам будуць рады!