Царква Раства Іяана Прадцечы ў вёсцы Малыя Жухавічы

Невялікая цэркаўка пасярод вёскі. Драўляная двух'ярусная пабудова, выфарбаваная ў зялёны і блакітны колеры. Некалькі падоўжаных вокнаў. Тут няма раскошнай званіцы ці купалаў з золата, аднак гэта не змяншае значнасці гэтага намоленага месца. Увайсці ўнутр запрашае звычайныя, таксама драўляныя, белыя дзверы. Гэты храм – царква Раства Іяана Прадцечы ў Малых Жуковічах, невялікай вёсцы Гродзенскай вобласці, дзе ў XVI стагоддзі стваралася Малажухавіцкае Евангеле – помнік старабеларускага кнігапісання.

Храм у выглядзе карабля

На самой справе, у праваслаўнай царквы ў Малых Жуковічах менавіта такая форма. Прыход заснавалі тут у 1783 годзе, тады і пабудавалі царкву. Сродкі на будаванне ахвяраваў мясцовы ўладальнік Нісіслаўскі. У Малых Жухавічах тады жыло парадку 400 чалавек.

Пра тое, што грунт цяперашняга храма ссеклі яшчэ ў канцы XVIII стагоддзі, можна судзіць па яго выглядзе. У другой палове XIX стагоддзя царква Раства Іяана Прадцечы чакала нязначная перабудова, у выніку якой з'явіліся бабінец і вежа. У 1876 заклалі новы падмурак.

Храм перажыў Першую Міравую і Вялікую Айчынную вайны, аднак у 1961 годзе савецкія ўлады скасавалі рэгістрацыю царквы ў Малых Жухавічах на Гродзеншчыне. Пасля гэтага зачыніўся і вясковы прыход, праваслаўным людзям тут больш няма куды было прыйсці памаліцца. Аднаўленне набажэнстваў тут пачалося з канца 1980-х, калі царква была ппавернута вернікам. З таго дня дзверы царквы Раства Іяана Прадцечы заўсёды адкрыты, прыхаджане сваімі сіламі даглядаюць за пабудовай, падтрымліваюць парадак усярэдзіне храма. Прылеглая да яго тэрыторыя абгароджана дробным металічным плотам, на пляцоўцы пасаджана некалькі дрэў. Царква стаіць на невысокім узгорачку ў асфальтаванай дарогі, да храма вядзе не так даўно пабудаваныя каменныя ўсходы.

Іяан Прадцеча – у яго гонар асвячона царква ў Малых Жухавічах

Гэтага святога праваслаўныя хрысціяне шануюць другім пасля Дзевы Марыі. Евангеле заве прарока Іяана найбліжэйшым сваяком Хрыста. Ён жа прадказаў прышэсце на зямлю Месіі і рыхтаваў народ да прыняцця чаканага Выратавальніка. Жыццё прарока праходзіла ў пустэльні, ён навучаў, заклікаў да пакаяння і здзяйсняў святыя абмыванні – таксама для ачышчэння ад грахоў юдэяў і іх каяння, таму яго таксама завуць Іяанам Хрышчэннікам. Пазней гэты рытуал сталі зваць таемствам хрышчэння.

Гісторыя Малых Жухавіч

Вёска на мяжы з Брэсцкай вобласцю прайшла такі ж жыццёвы шлях, як і многія беларускія гарады і сёлы. Спачатку ВКЛ, Рэч Паспалітая, потым царская ўлада Расійскай Імперыі. Была часткай Польскай Міжваеннай Рэспублікі. Далей – БССР і незалежная Беларусь. У XIX стагоддзі дваране пабудавалі тут сядзібу, аднак сёння ад яе засталіся толькі руіны і частка парка. Вёска адносіцца да Карэліцкага раёна, сёння тут жыве каля сямі сотняў вяскоўцаў.