Раённы цэнтр Зэльва (Гродзенская вобласць) славіўся калісьці сваім Анненскім кірмашом. Сёння, на думку многіх, візітнай карткай горада з'яўляецца касцёл Святой Тройцы – неагатычны храм, які стаіць на вуліцы 50-годдзя ВЛКСМ.

Колькі касцёлаў было ў Зэльве

Каталіцкі прыход у сапегаўскім мястэчку Зэльва з'явіўся яшчэ ў пачатку XV стагоддзя (1407 год). Крыніцы пачатку XIX стагоддзя сцвярджаюць, што першы зэльвенскі касцёл быў драўляным. У 1614 годзе быў пабудаваны каменны храм з прускай цэглы, спансіраваў узвядзенне Леў Сапега. Гэта будынак быў цалкам разбураны ў гады Паўночнай вайны.

Трэці касцёл у Зэльве ўзвялі ў 1743 годзе, а грошы на яго будаўніцтва выдзеліў Антоній Сапега. Але і гэты касцёл не захаваўся. Пасля II Сусветнай вайны ад яго засталіся толькі руіны. Ёсць таксама сведчанне аб будаўніцтве мураванага касцёла на месцы струхлелага драўлянага ў 1828 годзе. Праўда, згода на будаўніцтва была атрымана толькі праз 30 гадоў. Але ўжо ў 1866 годзе пабудаваны касцёл (уніяцкі) быў перададзены Праваслаўнай царкве (па іншай версіі, праваслаўная царква знаходзілася ў іншым месцы – цяпер храм Святой Жываначальнай Тройцы).

Нарэшце, новы цагляны касцёл Найсвяцейшай Тройцы ў Зэльве быў пабудаваны ў 1913 годзе (архітэктар Юзаф Піюс Дзеконьскі) і да гэтага часу з'яўляецца ўпрыгожваннем і духоўным цэнтрам гарадскога пасёлка.

Зэльвенскі касцёл з 2009 года знаходзіцца ў Спісе гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі. Гэта трохнефны двухвежавы храм з адной апсідай (неаготыка). Дамінантай выступаюць двух'ярусныя вежы з канічнымі шпілямі.

Уваход у храм выкананы ў выглядзе адкрытай галерэі з шырокімі паўкруглымі і вузкімі спічастымі праёмамі. Сцены асноўнага аб'ёму і пяціграннай алтарнай апсіды ўмацаваны контрфорсамі, прарэзаны спічастымі вокнамі. Інтэр'ер падзяляецца шасцю васьміграннымі калонамі.

5 цікавых фактаў з гісторыі зэльвенскага касцёла:

• У 1950-я гады, у эпоху сталінізму, касцёл у Зэльве зачынілі і выкарыстоўвалі ў якасці крамы і складскіх памяшканняў (збожжасховішча) калгасу ім. Леніна.
• Троіцкі касцёл вярнулі каталікам у 1989 годзе. З інтэр'ерных упрыгожванняў захаваліся толькі распяцце і фігура Лурдскай Божай Маці, што было ўспрынята вернікамі як цуд.
• Касцёл нанова асвяцілі ў 1989 годзе. З 1991 года ў ім адпраўлялі імшы святары місіянерскага Ордэна Кларэцінаў, вядомыя сваёй асветніцкай дзейнасцю, у тым ліку ў СМІ.
• У адноўленым касцёле ўстаноўлены маляўнічыя вітражы з фігурамі святых. А вось электронны арган у касцёле адразу не прыжыўся: выйшаў з ладу пасля ўдару маланкі. Пасля гэтага на касцёльным шпілі паставілі громаадвод і набылі новы арган.
• У 2013 годзе каталіцкая парафія Найсвяцейшай Тройцы налічвала больш за 1150 чалавек, у тым ліку 150 дзяцей, якія вучацца ў школе пры касцёле. Імшы адпраўляюцца на беларускай мове.

У 2013 годзе Траецкі касцёл у Зэльве адзначыў сваё 100-годдзе. Ва ўрачыстасцях з гэтай нагоды прынялі ўдзел сам мітрапаліт Варшаўскі кардынал Казімір Ныч, а таксама біскуп Гродзенскі Аляксандр Кашкевіч, шматлікія прадстаўнікі манаскага Ордэна Кларэцінаў, мноства святароў і вернікаў.

У рамках юбілею быў асвячоны памятны знак на месцы ранейшага, разбуранага ў Вялікую Айчынную вайну, касцёла. Прыхаджане маліліся перад пяццю абразамі Маці Божай Вастрабрамскай. А дзеці арганізавалі выставу і тэатралізаванае прадстаўленне, прысвечанае гісторыі храма.