Тэатр Тызенгаўза ўяўляе сабой першы гарадскі тэатр, адкрыты для шырокай публікі ў Гродна.

Будынак тэатра - архітэктурны помнік, які адносіцца да XVIII стагоддзя. Яго ўзвядзенне пачалося ў 1772 годзе, аўтарамі былі Мезер, які пачынаў будаўніцтва, і Сака, які завяршыў ўзвядзенне будынка.

Зарадзіўся тэатр на аснове невялікай трупы, у склад якой уваходзілі інструменталісты і вакальныя выканаўцы. Паступова ансамбль разросся і ператварыўся ў калектыў, які прапаноўваў багаты рэпертуар пастановак оперы і балета.

І хоць будаўніцтва гарадскога тэатра ажыццяўлялася ў 1770-х, першая тэатральная пастаноўка адбылася ўжо ў красавіку 1769 года.

Праз крыты пераход з тэатральнага будынка можна было трапіць у палац Тызенгаўза. Па сутнасці, тэатральны будынак задумваўся ў якасці працягу палаца, што і было ажыццёўлена на практыцы.

Збудаванне ўключала асноўную залу, якая мела форму паўкруга, з амфітэатрам і галерэямі. Сцэна мела пяць дэкарацыйных планаў. Тут жа размяшчаліся партэр і дваццаць дзве ложы.

На момант стварэння трупы ў яе склад уваходзілі галоўным чынам італьянскія артысты. Але паступова іх сталі выцясняць вучні, якія займаліся ў Гродзенскай музычна-тэатральнай школе Тызенгаўза. Сфармаваны калектыў быў досыць прафесійным і прызнаваўся ў ліку лепшых ва ўсёй Еўропе.

Пасля таго, як Тызенгаўз быў адхілены ад займаемых пасад, трупа разам са школай пераехала ў горад Паставы, дзе праіснавала да 1785 года.

Таму, пачынаючы з 1780-га года, у Гродна бывалі толькі калектывы з гастролямі. Дадзеная сітуацыя існавала да 1802 года. У гэтым годзе актрыса Саламея Дзешнер выступіла з намерам стварыць пастаянны калектыў. Вырашыўшы ўвасобіць ідэю, актрыса звярнулася да ўладаў з просьбай арандаваць будынак тэатра. Дадзены зварот быў задаволена. У выніку створаны тэатр быў прызнаны першым прафесійным гарадскім тэатрам горада Гродна.

Калі ў 1806 годзе Саламея Дзешнер памерла, на чале тэатра стаў Ян Шыманскі.

На працягу 1846-1852 гадоў тут размяшчаўся руска-польскі тэатр. У канцы 1850-х гадоў будынак падвергнуўся рэканструкцыі, будынак быў пашыраны.

У перыяд з 1929 па 1939 гады тут дзейнічаў польскі тэатр імя Э. Ажэшкі.

У 1940-м адбылася надбудова трэцяга паверху, дзякуючы чаму істотна павялічылася змяшчальнасць залы.

На працягу 1940-1941 гадоў у будынку размясціўся Дзяржаўны польскі тэатр лялек БССР. Першыя пасляваенныя гады сваю дзейнасць ажыццяўляў Дзяржаўны рускі драматычны тэатр БССР.

Пачынаючы з 1947-га будынак належаў драмтэатру.

Яшчэ адну рэканструкцыю будынак перажыў у 1975 годзе, калі зноў адбылося пашырэнне залы і сцэны.

З 1984 года па цяперашні час тут размяшчаецца тэатр лялек, неафіцыйна празваны «Лялечным тэатрам Тызенгаўза».

У нашы дні тэатральны будынак па праву можна лічыць адной з важных гарадскіх славутасцяў, якую абавязкова варта ўбачыць, наведваючы абласны цэнтр.