Свята-Пакроўская царква ў вёсцы Турцэ

У самым цэнтры беларускага аграгарадка Турэц вы ўбачыце старадаўнія велічныя вароты, якія вядуць у Свята-Пакроўскую царкву. Царква з'яўляецца значным помнікам Турца, а гісторыя яе пачалася ў 1747 годзе. Тады на месцы цяперашняй каменнай царквы з’явіўся стары драўляны будынак, які перабудавалі праз 80 гадоў. Нягледзячы на абнаўленне Свята-Пакроўскай царквы, яе знешняе аблічча з часам стала мець патрэбу ў капітальным рамонце або абсалютна новым будынку. Дзякуючы руплівасці мясцовых жыхароў, якія збіралі сродкі доўгія дзесяць гадоў, у 1888 годзе ў Турцэ з'явіўся ўнікальны архітэктурны аб'ект – святая царква з натуральнага бутавага каменя ў неакласічным стылі. Праектам будаўніцтва Свята-Пакроўскай царквы кіраваў архітэктар Філіцыян Бурак. Для будаўніцтва былі адабраны дзесяць умельцаў з суседніх вёсак і шэсць мясцовых майстроў. Імёны ўсіх будаўнікоў увекавечаны на бронзавай дошцы, усталяванай у сценах святыні.

Дзіўна, што Турэцкая святыня была непадуладная часу. Ні рэвалюцыі, ні ганенні, ні стыхіі не змянілі знешняга аблічча Свята-Пакроўскай царквы. Нават у савецкія часы царква заставалася адкрытай для вернікаў, і па гэты дзень у яе сценах захоўваюцца іконы, напісаныя ў XVIII-XIX стагоддзях.

Якія ж унікальныя рэліквіі захоўвае Свята-Пакроўская царква ў Турце? Адной з галоўных святынь з'яўляецца ікона Покрыва Прасвятой Багародзіцы, дастаўленая сюды з Афона - Святой гары, размешчанай у Грэцкай Македоніі.

Так званую алтарную перагародку, або святы іканастас, для царквы вырабіў сталярны майстар Г. Я. Лойка, ён усталяваў у Свята-Пакроўскай царкве прастол з кіпарысавага дрэва.

Большая частка абразоў была падораная мясцовымі жыхарамі. Напрыклад, абраз Божай Маці «Журботная» і абраз у гонар святога Елісея Лаўрышаўскага – аднаго з самых загадкавых асоб Беларусі. Аб яго жыцці ходзяць шмат легенд і паданняў.

У Турцэ з году ў год перадаецца гісторыя вянчання пад купалам Свята-Пакроўскай царквы Варвары Фёдараўны і Фёдарава Івана Міхайлавіча – беларускага пісьменніка, які тварыў пад псеўданімам Янкі Маўра. Паводле падання, абрад вянчання быў праведзены ў 1909 годзе, нягледзячы на тое, што нявеста Янкі Маўра ўжо была замужняй дамай і мела траіх дзяцей. Беларускі пісьменнік праславіўся такімі творамі, як «Амок», «Сын вады», «Палескія рабінзоны» і «Шлях з цемры».

Свята-Пакроўская царква ў Турцэ – святое месца, якое захоўвае ў сабе багатую гісторыю, старадаўнія рэліквіі і, вядома, бязмежную веру ўсіх турэцкіх вернікаў, якія з веку ў век так упарта змагаліся за стварэнне і захаванне святыні. Побач з брамай, якая вядзе ў Свята-Пакроўскую царкву, вы ўбачыце каменны помнік, увянчаны металічным крыжам. Трэба папрацаваць, каб прачытаць надпіс на лацінскай мове, выбіты на святым помніку. Недалёка ад царквы можна паглядзець помнік, прысвечаны героям Савецкага Саюза, якія загінулі ў час вайны.

Таксама цікавасць у гасцей горада выклікаюць два старадаўнія крыжы, размешчаныя побач са Свята-Пакроўскай царквой. Паводле падання, там пахаваныя бацька і сын, якія аддалі свае жыцці за Радзіму... Вандроўцы і мясцовыя жыхары прыходзяць на гэта месца, каб дакрануцца да святога помніка і загадаць сваё самае патаемнае жаданне.

Свята-Пакроўская царква размешчана ў самым цэнтры аграгарадка, на маляўнічым узвышшы. Таму вы без цяжкасці знойдзеце гэту цудоўную Турэцкую святыню.