Строчыцы - Музей народнай архітэктуры і побыту ў вёсцы Азярцо

Адзіны і непаўторны скансэн у Беларусі – музей народнай архітэктуры і побыту. Што такое музей-скансэн? Гэта музей пад адкрытым небам. Падобныя музеі сталі зваць так таму, што першая экспазіцыйная пляцоўка «Скансэн» адкрылася ў Швецыі яшчэ ў 1891 годзе, месца стала вельмі папулярным сярод турыстаў і яго назва стала хадзячай для музеяў падобнага тыпу. Ідэю падхапілі і іншыя краіны, сёння музеі-скансены ёсць ужо паўсюдна.

Музей такога тыпу ёсць і ў Беларусі, але ўсяго адзін. Унікальны і адносна малады, ён знаходзіцца ў вёсцы Азярцо. Гэта Мінская вобласць, недалёка ад сталіцы.

Як з'явіўся музей-скансэн у Беларусі

Жаданне стварыць такую культурна-гістарычную пляцоўку ў мастака Фердынанда Рушчыца ўзнікала двойчы ў XX стагоддзі, але абодва разы перашкодай рабіліся войны – спачатку Першая міравая, потым Вялікая Айчынная. У сярэдзіне стагоддзя паўстала праблема страты помнікаў дойлідства і народнай матэрыяльнай культуры. І вось у 1976-м годзе і ў Беларусі такая задумка ажыццявілася. Быў заснаваны Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту ў вёсцы Азярцо, часта музей завуць проста Строчыцамі.

Бліжэй да справы, бліжэй да Строчыцаў!

Як толькі было прынята рашэнне пра стварэнне музея, завярнуліся маштабныя пошукі ўсяго, што магло ярка паказаць звычайны дзень звычайнага чалавека 100-150 гадоў назад. Пачынаючы з узораў народнай драўлянай архітэктуры і дойлідства – гэта былі цэлыя хаты ці млыны, і заканчваючы простымі побытавымі і рамесніцкімі прадметамі – абедныя сталы, лаўкі, печкі, дзіцячыя калыскі, лыжкі, збаны і многае іншае. Усё гэта збіралася па вёсках і сёлах з усёй Беларусі і перавозілася сюды. Таму сёння ў Строчыцах выбудаваны цэлыя вуліцы са старых хат, гаспадарчых пабудоў, стаяць школа і царква з капліцай, харчэўня і свіран з запасам прадуктаў на выпадак неўраджаю.

Тут можна ўбачыць, як жылі ў Цэнтральнай Беларусі, на Паазер'е і на Паднястроўе, ва Усходнім і Заходнім Палессі і Паняманне.

Таксама на тэрыторыі музея працуе карчма, дзе абавязкова варта пакаштаваць нацыянальныя беларускія стравы 

Час супрацоўнікі музея праводзяць актыўна, асабліва весела тут праходзяць дні народных гулянняў – Масленіца, Каляды, Купалле. Іх святкуюць з выкананнем усіх традыцый. Праводзячы зіму, паляць лялек. Дэгустуюць мёд, успамінаючы, як продкі ўшаноўвалі мядзведзя-бацюшку. Водзяць карагоды пад фальклорныя песні. Экскурсіі разбаўлены інтэрактывам. Тут нават ёсць свая Батлейка – нагадаем, што гэта народны лялечны тэатр. Ёсць і экспазіцыі, што ўводзяць у свет міфалогіі – нашы продкі верылі ў дамавікоў, Зюзю (Бога зімы) і хадзілі да шаптух.

151 гектар – калі ласка, шпацыруйце і глядзіце экспазіцыю

Музей не абмяжоўвае сябе стэндамі, шыльдамі, стэлажамі ці проста межамі выстаўнай залы. Экспанатаў вам дакладна не здасца мала. Адным з іх, дарэчы, з'яўляецца нават ландшафт сам па сабе.

У цэлым, экспанатаў тут назапасілі больш за 20 тысяч. Сабраны калекцыі адзення і абутку, хатняга начыння, сельскагаспадарчага інвентару і транспарта, плеценых упрыгожванняў і прадметаў.

Трапіць сюды можна ў кожны дзень з 10 да 17 гадзін, акрамя панядзелка і аўторка, а яшчэ дзверы будуць зачынены ў дні, калі на календары выпадае дзяржаўнае свята. Музей знаходзіцца ўсяго ў некалькіх кіламетрах ад Мінска, сюды досыць часта ходзяць аўтобусы.