Савецкая плошча ў Гродна

Вуліцы з назвай Савецкая і Леніна ёсць практычна ў кожным горадзе, мястэчку і вёсцы. Шматлікія з іх з'яўляюцца цэнтральнымі (напрыклад, Савецкая ў Гомелі), а ў Брэсце Савецкую і зусім завуць Арбатам — яна з'яўляецца пешаходнай і дзівіць госцяў цудоўнай традыцый запальвання старадаўніх ліхтароў уручную. Надышоў час расказаць пра Савецкую плошчу ў Гродна — адну з галоўных у горадзе.

Гісторыя Савецкай плошчы

Папулярная гродзенская плошча насіла мноства імёнаў. Яна звалася Старым рынкам (ці проста Рынкам), Ратушнай, Параднай, Саборнай, насіла імя Стэфана Баторыя, Kirchplatz. Савецкай яна стала не так даўно — у 1940 годзе.

Гісторыя гэтай выбітнасці Гродна звязана з гісторыяй самага горада. У 1376 годзе яго ўладальнікам стаў князь Вітаўт, і ўжо ў тыя часы горад квітнеў. У 1389 годзе тут быў закладзены храм («Фара Вітаўта», якая не захавалася да нашых часоў), а таксама рынак, які стаў цэнтрам усяго жыцця Гродна. У 1496 горад атрымаў Магдэбургскае права, і праз некалькі гадоў, у 1513 годзе тут была пабудавана ратуша з гадзіннікам і, па традыцыі, з'явіліся гандлёвыя рады.

Цікавы факт ад VETLIVA: Гродна нездарма завуць «беларускай Прагай». Горад настолькі выдатны, што ў свой час у яго закахаўся без аглядкі сам кароль Польшчы. Экскурсія «Каралеўскі горад Гродна» знаёміць з усімі яго ключавымі славутасцямі.

У тыя часы, калі горадам валодаў Стэфан Баторый, Гродна меў усе шансы стаць сталіцай Рэчы Паспалітай. Кароль зрабіў горад сваёй рэзідэнцый, пабудаваў палац, названы ў народзе «Баторыеўкай», і пайшоў з жыцця таксама ў Гродна. У 1673 шляхта ВКЛ прыняла рашэнне кожны трэці сойм праводзіць менавіта тут, таму горад працягнуў багацець і квітнець:

  • узвялі палац Радзівілы,
  • Баторыеўка стала палацам Бжастоўскіх,
  • пабудавалі знакаміты фарны касцёл Францыска Ксаверыя.
Пасля падзелу Рэчы Паспалітай горад апыняецца ў складзе Расіі, што накладвае свой адбітак і на Савецкую плошчу ў Гродна: «Фара Вітаўта» становіцца праваслаўным Сафійскім саборам, ратуша набывае рысы класіцызму (дарэчы, у той жа час тут быў закладзены сквер з фантанам, ад якога да нашага часу амаль нічога не засталося). На працягу стагоддзя працягвалі ўносіцца змены: Сафійскі сабор здабыў рысы псеўдарускага стылю, а на поўначы плошчы ў 1896 г. узвялі хату Мураўёва (архітэктурны стыль мадэрн).

У 1921 да ўлады прыйшлі палякі, «Фара Вітаўта» зноў стала каталіцкім храмам, толькі набыла гатычныя рысы. 

Цікавы факт ад VETLIVA: «Фара Вітаўта» была адным з самых старых храмаў Гродна, але да нашага часу не захавалася. Аднак не вайна стала таму віной: храм быў падарваны ў 1961 годзе, паколькі яго не захацелі рэстаўраваць.

Не захаваўся і палац Радзівілаў. Аднак Савецкая плошча ў Гародна нездарма лічыцца адным з любімых месцаў для вясельных фотасесій у горадзе — тут ёсць, што паглядзець.

Маляўнічая Савецкая плошча у Гродна ў нашы дні

Узброіўшыся нашым гайдам па Гродна, адпраўляйцеся на Савецкую плошчу ў Гродна. Па кожным з бакоў плошчы размешчаны выдатныя помнікі архітэктуры.

На поўначы:

  • «Палац Сангушак». Тут некалі знаходзілася гарадская карчма, а цяпер знаходзяцца розныя крамы.
  • Хата купца Мураўёва з кантраснай пунсовай цэглы.
  • Трохпавярховы будынак, які ў дадзены момант не выкарыстоўваецца. 

На ўсходзе:

  • Вытанчаны і старажытны касцёл святога Францыска Ксаверыя,
  • Аптэка-музей (1687 год). Першая аптэка ў Беларусі з'явілася менавіта тут, у Гродна, а ў наш час у яе сценах размяшчаецца музей.
  • «Баторыеўка».

На захадзе:

  • Палац культуры тэкстыльшчыкаў. Нягледзячы на тое, што яго ўзвялі па тыпавым праекце, маляўнічыя калоны і агульнае аблічча ў стылі класіцызму таксама не пакідае нікога абыякавым.
На поўдні плошчы будынкаў няма.

Абавязкова зазірніце на Савецкую плошчу, калі будзеце ў Гродна. А VETLIVA з задавальненнем арганізуе для вас гэту сустрэчу!